Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Mutfak eşyaları, paket servis kapları ve çocuk oyuncaklarında kullanılan siyah renkli plastiklerde, geri dönüşüm uygulamalarındaki hatalardan dolayı potansiyel olarak kanserojen kimyasallar bulunabileceği tespit edildi.

Chemescent dergisinde yayınlanan araştırmada, genellikle alev geciktirici yapımında kullanılan brom için 203 tüketici ürünü tarandı.

Ürünlerin yüzde 85′ inde toksik bromlu alev geciktiriciler (BFR’ler) bulundu.

Yasaklı madde deka-BDE ve onun yerine geçen maddeler de dâhil olmak üzere toplam konsantrasyonları milyonda 22.800 zerreye (ppm) kadar değişiyordu.

Bu toksik alev geciktiricilerle ilgili sağlık sorunları arasında kanserojen olma, endokrin bozulması, nörotoksisite ve üreme ve gelişimsel toksisite yer alıyor.

Bromlu alev geciktiriciler (BFR’ler) yaygın olarak plâstiklerde, televizyonlarda ve elektroniklerde bulunur ve Çevre Koruma Ajansı’na (EPA) göre “yüksek performanslı verimlilikleri ve düşük maliyetleri nedeniyle şu anda pazarlanan en büyük alev geciktirici grubudur”.

Araştırmada, bu kimyasalların bulunduğu ürünler arasında çocukların giydiği boncuklu, korsan para kolyeleri, suşi tepsileri, et ve sebze-meyve tepsileri, mutfak eşyaları, saç aksesuarları, oyuncaklar, Tupperware kapları ve ofis malzemeleri var.

Araştırmacılar, kirlenmiş siyah plastik mutfak gereçleri kullananların her gün ortalama 34.700 ppm dekaBDE’ye maruz kalacağını tahmin ediyor.

Bu sonuçlar, büyük televizyonların dış kaplamaları gibi alev geciktirici içeren elektroniklerin gıda saklama kapları ve mutfak eşyalarına dönüştürüldüğünü açıkça gösteriyor.

Daha önce alev geciktirici olarak kullanılan polibromlu difenil eterlerin (PBDE’ler) potansiyel sağlık riskleri sebebiyle yasaklanması veya incelenmesinden sonra BFR’lerin popülaritesi artmıştı.

Bu araştırmada sadece siyah plastikler incelendi, dolayısıyla diğer plastik renklerinin de açığa çıkıp çıkmayacağı bilinmiyor. Analiz edilen ürünlerin markası da isimsiz bırakıldı.

Gelelim neticeye

Uzmanlar, siyah plastik içeren oyuncakların satın alınmasından kaçınılmasını ve gıdayla temas eden malzemelerde siyah plastik kullanılmamasını tavsiye etseler de bana göre tüm plastiklerden uzak kalmak en doğrusu.

Hele de yiyecek ve içeceklerde temas eden ürünlerle, çocuk oyuncaklarına çok dikkat edin!

Kaynaklar:

https://people.com/black-plastics-kitchen-utensils-linked-to-cancer-causing-chemicals-8721471

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0045653524022173?via%3Dihub

Makale: From e-waste to living space: Flame retardants contaminating household items add to concern about plastic recycling

Siz de yorumunuzu paylaşın: