SARS-CoV-2’ nin S proteini, soğuk algınlığına sebep olan koronavirüslerinkine değil insan ve farenin proteinlerine benziyor. SARS-CoV-2’ nin insanlarda neden farklı hastalık tablolarına ve oto-immüniteye yol açtığını evcil hayvanların neden hastalanmadıklarını anlıyoruz.

KOVİD’ de oluşan bağışıklıkta interferonların oynadığı rol her geçen gün daha iyi anlaşılıyor. Koronavirüsler de dahil patojenlere karşı ilk savunma bağışıklık sisteminin doğuştan itibaren bulunan yani hazır olan kısmı (innate immunity) ile başlıyor. Enfeksiyonunun akıbetini, koronavirüslerin kopyalanmasına göre interferon cevabının zamanlaması belirliyor.

Ağır KOVİD’ de ölümleri azalttığı gösterilen tek ilaç var: Dekzametazon. Ben, dekzametazonla aynı yapısal steroid ailesinde bulunan, aynı reseptörü ve ilgili gen yollarını paylaşan vitamin D’ yi de etkili bir ilaç (!) olarak görüyorum. Önemli bir ortak tarafları da her ikisinin de patenti olmayan, sudan ucuz “gariban” ilaçlar olmalarıdır.

WHO’nun “Gerçek etki yaratabileceğini düşündüğümüz tek ilaç” dediği remdesivirin KOVİD’ de ölüm oranı, solunum cihazı ihtiyacı, hastanede kalış süresi üzerine önemli bir etkisi olmadığı gösterildi. Başkan Trump’ın da kullandığı ilacın bir kürü 2-3 bin $. KOVİD’ e karşı kelle paça ve burnu tuzlu suyla yıkamanın yerini alabilecek bir tedavi geliştirmek mümkün olamayacak gibi görünüyor.

2009’ daki domuz gribi salgınında rinovirüslerin (nezle virüsü) H1N1 virüsünün yayılmasını “viral interferens” vasıtasıyla önlediği biliniyor. Önümüzdeki günlerde piyasaya çıkacak olan grip ve diğer solunum yolları virüslerinin de KOVİD virüsleriyle etkileşim göstermesi muhtemeldir. Rinovirüsler aşı vazifesi görebilir, nezle geçirenler KOVİD’ den korunabilir.