American College of Obstetricians and Gynecologists’ in yeni kılavuzunda, 40 yaşına gelen kadınlara mamografi taramalarının fayda ve zararları anlatılarak onay verenlerin tarama programına alınması tavsiye edildi. Oysa 40 yaşından itibaren tüm kadınlara “erken teşhis hayat kurtarır” iddiasıyla mutlaka her sene mamografi yapılması şart koşuluyordu. Peki ama neden?

Her 3 meme kanserinden birini gereksiz teşhis olduğu bildirildi. Bu kadınlar gereksiz yere kanser stresine giriyor, gereksiz yere ameliyat oluyor, kemoterapi ve radyoterapi görüyor ve bir çuval da para harcıyorlar. Meme taramaları “mucize gibi” sunulmamalı, fayda ve riskleri tam ve doğru şekilde anlatılmalı ve onay verenler taramaya alınmalıdır.

Bir hastalığa ait belirti ve bulgu yoksa tiroit kanseri taramalarının faydadan çok zararı olabileceği bildirildi. Taramalar, sadece tiroit kanseri teşhislerini artırıyor, ölümleri önlemiyor. Bir radyolog “10 senelik yaşama oranı yüzde 99 olan tiroit kanseri için ultrason makinelerini kapatmanın zamanı geldi” diye feryat ediyorsa durum ne kadar vahim anlayın.

Mamografi taramasında kanser şüphesi olması ama takiplerde bu şüphenin gerçek olmadığının anlaşılmasının kadınları taramadan caydırdığı ortaya çıktı. Meme kanserinde de diğer kanserlerde de asıl önemli olan erken teşhis değil kanserin önlenmesidir. Erken teşhis aslında geç teşhistir. Erken teşhise verilen önem kanserin önlenmesine verilse daha iyi olur.

Mamografi taramalarıyla kanser tespit edilen her üç kadından birine gereksiz yere ameliyat, ışın ve kemoterapi gibi tedaviler uygulandığı bildirildi. Mamografi kadınlara –hele bir de korkutarak- “dayatılmamalı”, sağlayacağı yararlar ve sebep olacağı riskler anlayabilecekleri bir dille tam ve doğru olarak anlatılmalı ve “onay verenler taramaya alınmalıdır”.