Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Kardiyolog Dr. Murat Kınıkoğlu’ nun yazısı:

Bugünkü Milliyet Gazetesinde Sn. Meral Tamer’in Meme Kanseri’yle ilgili bir yazısı var.

http://ekonomi.milliyet.com.tr/kadikoylu-kadina-en-ileri-teknolojiyle-ucretsiz-mamografi

Haberde Kadıköy Belediyesi’nin hizmete sunduğu yeni mamografi cihazından bahsediliyor. Fikirtepe’de yaşayan bayanlar bugünden itibaren ücretsiz olarak mamografi yaptırabileceklermiş. (Kim bilir kaç kadın boş yere meme kanseri teşhisi alacak, kaç kadın uykusuz geceler geçirecek, kaç kadının boş yere memesi alınacak?)

Kendisi de meme kanseri geçiren ve “Aşk olsun Kanser” isimli bir de kitap yazan Meral Tamer meme kanseri farkındalığını artırmaya çalışıyor. Televizyonda yaptığı bir konuşma meme kanseri teşhisinden önce “hormon tedavisi” kullandığını söylediğini hatırlıyorum. Keşke erkenden teşhisten ziyade bu konunun üzerinde dursa…

Kanser riskini artıran nedenleri ortadan kaldırmak için halkı bilinçlendirmemiz daha iyi olmaz mı? Menopoz sıkıntıları için verilen hormon destekleri “meme kanseri riskini” KESİNLİKLE artırıyor ve maalesef hala ülkemizde hormon kullanan kadınlar var.  

Kıymetli meslektaşım Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta kendi sitesinde yazdığı makalesinde, Meral Hanım’ın yazısına atıfla mamografilerin zararlı da olabileceğini vurgulayarak belediyelerin bu tip hizmetler vermesinin doğru olup olmadığını sorguluyor. (Çok da iyi ediyor.)

(http://www.ahmetrasimkucukusta.com. belediyelerin-ucretsiz-mamografi-yapmalari-dogru-mu/ )

Hepimiz son yıllarda meme kanseri vakalarında büyük bir artış olduğunun farkındayız. Bir kadına meme kanseri tanısı konuluyor, üç gün geçmeden bakıyorsunuz hastanın yakın arkadaşı da aynı tanıyı alıyor. Gazetede okudum, dizi oyuncularımızdan birine meme kanseri teşhisi konuldu, bir ay geçmeden rol arkadaşı da meme kanseri oldu.

Ne oluyor? Bulaşıcı bir hastalık mı var? Yoksa… Dilim varmıyor ama “meme kanseri” teşhisini biraz fazla mı koyuyoruz? Aslına bakarsanız bu konuda tüm dünyada bir tartışma var.

Pek çok hastaya gereksiz yere meme kanseri teşhisi konuluyor.

Teknolojide başı çeken Amerikalılar bu konuda kendilerini eleştiriyor, nerede hata yaptıklarını bulmaya çalışıyorlar. Varılan sonuç: ne kadar sık, ne kadar çok tetkik yaptırırsanız meme kanseri teşhisi alma ve gereksiz biyopsiler yaptırma riskiniz, hatta memenizi aldırma riskiniz o kadar artıyor. 

(Yanlış meme kanseri teşhisleri ve boş yere yapılan ameliyatlar konusunda aşağıdaki literatüre bakabilirsiniz:

http://www.bmj.com/content/343/bmj.d7627)

Son yıllarda başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerde yıllık mamografi kontrolünün gerçekten “hayat kurtarıcı” olup olmadığı konusunda tartışmalar var. Bazı doktorlar, mamografiye gerçekte yaptığından çok büyük anlamlar yüklendiğini, “mamografi benim hayatımı kurtardı” diyen bayanların yanılıyor olabileceğini düşünüyorlar.  

Bu sonuca nasıl varıldı?

Araştırmalar taramada meme kanseri saptanarak ameliyat edilen kadınların sadece % % 3-13’ünün erken teşhisten yararlandığını gösteriyor. (Verilen onca paraya, alınan şuaya ve uykusuz geçen gecelerin verdiği stres göz önüne alındığında oldukça düşük bir oran.) 

ABD’de her yıl 39 milyon kadına mamografi yapılıyor, 230 bin kadına “meme kanseri” teşhisi konuluyor. Bu şu anlama geliyor, mamografi yapılan her 169 kadından birine meme kanseri teşhisi konuluyor. Buna karşılık meme kanseri teşhisi alan kadınların sadece 11.000’i (kanser teşhisi konulan her üç bin beş yüz kadından biri) yapılan müdahaleden fayda görüyor.   

Peki, nasıl oluyor da kanserin erken yakalanmasının bir faydası olmuyor?

1-Mamografi ile yakalanan kanserlerin pek çoğu yavaş büyüyen, hızlı ilerlemeyen, müdahale edilmediğinde hastanın ömrünü etkilemeyecek masum kanserler. (5 meme kanserinden birisinin öldürücü, diğerlerinin insan hayatını kısaltmayan kanserler olduğunu söyleyebiliriz.) Bu masum kanserler ileri dönemlerde saptansalar bile başarılı bir şekilde tedavi ediliyorlar ve ölümcül olmuyorlar.

2-Agresiv kanser dediğimiz öldürücü kanserler erken yakalansalar da kötü seyrediyorlar bu yüzden mamografi taraması ile erken yakalamak fazla bir işe yaramıyor. 

Ben mamografi kontrolleri hiçbir işe yaramıyor demiyorum. Bedel çok ağır diyorum. Aşağıdaki rakamlara bakın ve yıllık mamografi kontrollerinin bir işe yarayıp yaramadığına siz karar verin.

1999 kadına 10 yıl boyunca düzenli mamografi yapıldığında “1 kadının hayatı kurtuluyor.” 

Bu sırada 200 kadına yok yere meme kanseri teşhisi konuluyor.

Aynı anda 10 kadının gereksiz yere göğsü alınıyor veya kemoterapi uygulanıyor. 

Gördüğünüz gibi yıllık mamografi kontrolleri yaptırmanız halinde hayatınızın kurtulma ihtimali var ama boş yere meme kanseri teşhisi alma ihtimaliniz daha yüksek.

Şurası bir gerçek ki daha çok meme taraması yapılması:

1-Mamografi cihazı satıcılarının ve 

2-Kanser ilaçları satan firmaların işine hastalardan daha çok yarıyor. 

Onları sizin tedaviden faydalanıp faydalanmayacağınız değil rakamlar ilgilendiriyor. 

Sonuç olarak sizlere mamografi yaptırmayın demiyorum. Ancak mamografiye büyük anlamlar da yüklemeyin. Otuzlu yaşlarınızda korkuya kapılıp doktorunuza size mamografi yaptırması için ısrarcı olmayın.  

Bilim ne diyor? 

ABD koruyucu sağlık departmanı yılbaşında yaptığı açıklamada kadınların mamografi çektirmeye 50 yaşında başlamalarını ve her yıl değil her iki yılda bir mamografi yaptırmalarını önerdi. Bu şekilde kadınlar hayatları boyunca 35 kere değil sadece 14 kez mamografiye maruz kalıyorlar. Yeri gelmişken şunu da ilave edeyim;74 yaşını geçtiyseniz mamografi yaptırmanıza gerek yok.

Kimler taramaya erken (40 yaşında) başlamalı: 

İngiliz Sağlık Teşkilatı’na göre

1-Daha önce meme kanseri tanısı alanlar,

2-Anne veya kız kardeşinde 40 yaşından önce meme kanseri saptananlar,

3-Gen testiyle meme kanserine yatkınlığı olduğu anlaşılan kişiler (BRCA1, BRCA2 ve TP53 genleri olanlar) erken meme kanseri taraması yaptırmalı. 

Bu listeye benim de iki ilavem var: 40 yayına geldiği halde doğum yapmamış olanların, bir de 10 yıldan fazla süreyle doğum kontrol hapı alanların mamografi kontrollerinde 40 yaşında başlamaları daha uygun olur.

Siz de yorumunuzu paylaşın: