Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Kısa adıyla EFSA yani Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (European Food Safety Authority) bisfenol A’ nın (BPA) bugünkü maruz kalma seviyelerinde tüm yaş grupları için emniyetli olduğuna karar verdiğini açıkladı (1).

EFSA tarafından yayınlanan bildiride, insanların aldıkları BPA’ nın çok düşük miktarlarda olduğu ve bunun da sağlık üzerine olumsuz bir tesir yapmasının mümkün görülmediği vurgulanıyor.

Açıklamada EFSA’ nın kısa bir süre önce “kabul edilebilir günlük alımını” (tolerable daily intake=TDI) günde kilo başına 50 mikrogramdan 4 mikrograma indirdiği hatırlatılıyor ve bu kararın sağlıkla ilgili endişelerden dolayı değil yeni metodolojiden dolayı alındığına dikkat çekiliyor.

EFSA, Amerikan Milli Toksikoloji Programının araştırmalarının sonuçlarına göre bu değerlerin yeniden ayarlanabileceğini de söylüyor.

Son senelerde yapılan ve insan sağlığına olumsuz etkilerin bildirildiği birçok araştırmayı yeniden değerlendirdiğini açıklayan EFSA, birçok insan için TDI miktarının yeni değerin bile 3-5 mislinden düşük olduğunu savunuyor.

EFSA’ nın açıklaması şöyle:

“Hayvanlarda gerçekleştirilen en son çalışmaları değerlendirdikten sonra tavsiye edilen TDI’ nin yüzlerce misli dozların böbrek ve karaciğeri etkilemesi mümkün görünüyor.

Kemirgenlerde meme dokusunu da tesir etmesi mümkün.

BPA’ nın kanser, üreme, sinir, bağışıklık, metabolik ve kardiyovasküler sistemler üzerine etkileri ihtimal dâhilinde görünmüyor ama bunu tamamen de reddedemiyoruz.”

Vücudumuzda hiçbir işi olmayan bir kimyasal

BPA, bir vitamin, mineral, antioksidan ya da başka bir besin ögesi olmayıp vücudumuzda hiçbir işi olmayan, vücuda tamamen yabancı bir kimyasal maddedir.

Sağlığımıza hiçbir faydası olmayan bir kimyasal madde için aslında “kabul edilebilir günlük alım” miktarı diye bir kavram olmaması gerekir veya başka bir ifade ile bunun “sıfır” olması icap eder.

Böyle bir kimyasalın kullanılmasına müsaade edilebilmesi için de “yüzde 100” güvenli olduğunun hiçbir şüpheye mahal bırakmayacak şekilde ispatlanmış olması şarttır.

EFSA saçmalıyor

BİR: EFSA, BPA’ nın yüzde 100 emniyetli bir kimyasal olduğunu söyleyemediğine göre aslında fazla söze gerek kalmıyor.

Bu, BPA’ nın insan ve çevre için zararlı olabileceğinin açık ve net delilidir.

İKİ: EFSA, BPA’ nın zararları ortaya çıktıkça TDI sınırını aşağı çektiğini kendi söylüyor, bunu kimyasalın sağlığa zararlarına değil metodolojiye bağlıyor.

Sonra da bu “yeni sınırı” da aşağı çekebiliriz diyerek şu anda belirlediği sınırın bile güvenilir olmadığını itiraf etmiş oluyor.

ÜÇ: Sağlığımıza hiçbir faydası olmayan bir kimyasalın yasaklanması için “şüphe bile yeterli” dir.

EFSA’ nın BPA’ ya “evet, zararlıdır” demek için prostat dokusundan veya memeden damacana parçaları çıkmasını beklediği anlaşılıyor.

DÖRT: EFSA, BPA’ nın çocuk biberon, bardak ve yiyecek kaplarında kullanılması yasaklanması ve piyasada “BPA-free” yani “BPA-sız” logosuyla satılan ürünler hakkında ne düşünüyor acaba?

Gelelim neticeye

EFSA’ nın bu bildirisi dünya medyasında “BPA’ nın insan sağlığına zararı yok” başlığı ile duyuruldu.

İşin aslını bilmeyen de, geniş kapsamlı bir araştırma yapıldı sanır.

Ben de haberleri merakla okudum ama gördüm ki ortada “araştırma-maraştırma yok”.

EFSA’ nın yaptığı iş, kendi ifadesine göre BPA ile yapılan son araştırmaları tekrar değerlendirmek ve bunları endüstrinin işine gelecek şekilde yorumlamaktan ibaretmiş.

EFSA yetkilileri BPA’ nın insan sağlığına zararlı olduğu sonucuna varılan araştırmaları nasıl okudular, nasıl değerlendirdiler, BPA’ nın pirüpak olduğuna neye göre karar verdiler, anlayamadım.

EFSA ve benzeri kuruluşların, endüstrinin menfaatlerine aykırı bir karar alabilmesi çok zordur.

EFSA’ nın insan ve çevre sağlığını ilk şart olarak gördüğüne inanmıyorum ve ona güvenmiyorum.

Kaynak:

http://www.ctvnews.ca/health/bpa-poses-no-health-risk-european-watchdog-says-1.2199159

***

EK 1 (2.6.2024): Center for Environmental Health (CEH) yani Çevre Sağlığı Merkezi, tozluk, şort, spor sütyeni ve atletik tişörtler vasıtasıyla emniyet sınırının 40 katı fazla bisfenol A’ ya maruz kalınabileceğini açıkladı.

Siz de yorumunuzu paylaşın: