HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
ANTİKOR TESTLERİ NEDİR, NE İŞE YARAR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Artık antikor testleri de uygulanmaya ve bunların ne oldukları ne işe yaradıkları da konuşulmaya başlandı.
Antikor testleri bir kişinin bir mikrop ile karşılaşmasından sonra gelişen bağışıklığın işaretlerinden biridir.
Bu ölçümler kanda yapıldığı için serolojik testler adı da verilir.
Bir virüse karşı oluşan ilk antikorlar IgM türündendir ve seviyeleri virüsle karşılaşıldıktan birkaç gün sonra yükselmeye başlar.
IgM genel bir savaşçıdır, spesifik bir virüsü hedef almak ve yok etmek için bunun IgG tipinde olması gerekir.
IgG seviyeleri yükselmeye başlayınca IgM seviyeleri düşer.
IgG seviyeleri enfeksiyondan 4 hafta sonra en yüksek değere ulaşır.
Bir de mukozalarda yerleşen IgA türü antikorlar vardır.
Antikor testleri ne işe yarıyor?
BİR: Antikor testleri bir virüse karşı toplumun ne kadarının bağışık olduğunu göstermesi bakımından çok önemlidir. Bu oran yüzde 60 ve üzerinde ise “toplum bağışıklığı” yeteri kadar yükselmiş demektir. Toplum bağışıklığı hastalık geçirmek dışında “aşılama” ile de mümkün olabilir ama bu aşamada elimizde kovide karşı bir aşı olmadığı gibi bir seneden önce de tüm dünyada uygulanabilir bir aşı geliştirmek mümkün görünmemektedir.
İKİ: Enfeksiyondan sonra ortaya çıkan antikor seviyeleri herkeste farklıdır, bazıları hastalığı atlatmış olsa bile antikor seviyeleri çok az hatta sıfır da olabilir. Koronavirüs enfeksiyonu geçiren 175 hasta üzerinde yapılan çalışmada antikor seviyeleri yüzde 70’ de yüksek, yüzde 25’ de düşük seviyelerde bulunurken, yüzde 5 hastada hiç tespit edilmemiştir.
ÜÇ: Bir koronavirüs türüne karşı gelişen antikorlar başka bir türe karşı tam koruma sağlamayabilir veya kısmı koruma olabilir.
Antikorlar erişkinlerde çocuklara göre daha yüksek seviyede oluşur; bunda enfeksiyonun erişkinlerde genel olarak daha şiddetli geçirilmesinin de tesiri olabilir.
DÖRT: Kovid virüsüne karşı oluşan antikorların kanda ne kadar süre kalacağı bugünden belli değildir ama tahminler bunun bir seneden az olmayacağı yönündedir.
Bu süre, soğuk algınlığına yol açan koronavirüsler için birkaç sene, SARS virüsleri için 2 sene ve MERS virüsleri için 3 sene kadardır. Zaman ilerledikçe antikor seviyeleri düşmeye koruyuculuk azalmaya başlar.
Ben bu sürenin daha uzun olacağını, en azından birkaç sene olabileceğini düşünüyorum.
BEŞ: Bir koronavirüs ile şiddetli enfeksiyon geçirenlerde gelişen bağışıklık hafif hastalık geçirenlere göre daha fazladır. Kovidi asemptomatik geçirenlerde antikor seviyelerinin yüksekliğinin ne kadar olacağı şimdiden belli değildir.
.jpg)
ALTI: Nadir de olsa reenfeksiyon vakaları bildirilmiştir. Bu gerçek olabileceği gibi enfeksiyon geçici olarak azalmış ve daha sonra yeniden ortaya çıkmış olabilir (reaktivasyon). Reenfeksiyon ve reaktivasyonun kesin ayırımı her iki dönemde virüsün gen sekanslarının farklı olup olmadığına göre yapılabilir. Bu vakaların bulaştırıcılıktaki önemi de bilinmemektedir.
YEDİ: Antikor testlerinin bazısı (lateral flow asssays) sadece antikor varlığını veya yokluğunu gösterirken (bunlar çabuk netice veren, ucuz ve yapılması kolay testlerdir) bazıları (ELİSA) ise miktar bilgisi de verirler. Bir de laboratuarda yapılabilen 3-5 günde sonuç veren nötralizasyon analizleri vardır.
Testlerin ne oranda spesifik (özgül) ve sensitif (duyarlı) oldukları da çok mühimdir.
Test yeteri kadar spesifik değilse, ölçülen antikorlarının ne kadarının kovidden ne kadarının önceki koronavirüs enfeksiyonlarından olduğunu bilmek mümkün olmaz.
Test yeteri kadar duyarlı değilse gelişen antikorları tam olarak ölçemeyebilir.
SEKİZ: Enfeksiyon geçirmiş ve sürüntü testleri (PCR) negatifleşmiş kişilerde antikorlar yeteri kadar yüksekse bu o kimsenin koronavirüsle karşılaşsa bile “pratik olarak” hasta olmayacağı manasına gelir. Bu seviyenin ne olduğu şu aşamada tam olarak belli değildir.
Almanya ve İngiltere gibi bazı ülkeler yeteri kadar yüksek antikora sahip olanlara “bağışıklık pasaportu” vermeyi düşünüyorlar.
Yanlış pozitif testler yani bir kişide antikor olmadığı halde antikor varmış gibi bir durum, o kişiye yanlış bir emniyet duygusu verir.
Bir kişide antikorlar yeteri kadar artmış olduğu halde sürüntü testleri pozitif ise bunun canlı virüs olup olmadığı, üreyip üremediği, başkalarını enfekte edip edemeyeceği kesin olarak bilinemez.
DOKUZ: Koronavirüslere karşı gelişen bağışıklık bazı durumlarda bir enfeksiyonu önleyeceğine veya hafif geçmesini sağlayacağına aksine şiddetlendirebilir. Deng hummasında bir virüs türüne karşı yapılan aşının bir diğer deng virüsünün yaptığı enfeksiyonun daha şiddetli olmasına yol açabildiği gibi.
ON: Enfeksiyonu geçiren hastalarda gelişen antikorlar bir başka hastada “tedavi amacıyla” da kullanılabilir (plazma tedavisi). Bu antikorlar onları hastalığın yapacağı tahribattan korur ama etkileri kalıcı değildir, belli bir zaman sonra kaybolur. Bu kimseler bağışıklık geliştiremedikleri için tekrar enfekte olabilirler.
Gelelim neticeye
Bu koronavirüslerin hayatımızdan kolay kolay çıkmayacağı, daha uzun süre bunlarla yatıp kalkacağımız belli.
Bakalım önümüzdeki günlerde nelerle karşılaşacağız?
Allah hayırlısını nasip etsin…
Kaynaklar:
https://www.nytimes.com/2020/04/13/opinion/coronavirus-immunity.html
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2764954
https://edition.cnn.com/2020/04/17/politics/covid-19-antibody-tests-china/index.html
https://hub.jhu.edu/2020/04/03/blood-plasma-sera-covid-19-fda-approval/
***
EK 1 (26.7.2021): KORCAN AYATA: “Altın standart” diye önümüze konmuş, ama “teneke standart” kıvamında bir PCR test. -Primerler arasında büyük bağlanma sıcaklığı farkları. -Birbirine bağlanıp, hiç virüs olmasa bile sinyal veren primerler. -Warp speed peer review. Kuyuya atılan taş çıkarılmaya çalışılıyor.” +
“PCR testi mevcut haliyle verimli çalışmıyor. Hatalara çok açık, yanlış sonuç verme ihtimali yüksek. Sonuçlar tek tek PCR uzmanı bir biyolog tarafından incelenmediği için yanlışlar tespit edilemiyor“. +
“1,5 senedir, primer-probe tasarımının yüz karası bir PCR testi kullanıldığını biliyoruz. Bunun ötesinde, dünyanın en hassas genetik iz tespit metodu olan PCR’ın amacı dışında ve yanlış kullandığını da biliyoruz.” Kaynak: https://twitter.com/korcanayata/status/1349039706546311170?s=20
KORCAN AYATA: “#PCRyalan değil. PCR’ı doğru kullan(a)mayanlar yalan. PCR’ın ne olduğunu bilmeden atıp tutanlar yalan. Sadece PCR’la teşhis koyup, insanları hasta ilan edenler yalan.” Kaynak: https://twitter.com/korcanayata/status/1353016956438405121?s=20
***
EK 2 (26.7.2021): ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) ülkede şu ana dek korona virüsünün tespiti için kullanılan PCR testlerini daha gelişmiş versiyonlarıyla değiştireceğine dair açıklama, Türkiye’de sosyal medyada yanlış anlaşılarak gündem oldu. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’nden (CDC) yapılan açıklama, Twitter’da ‘PCR balonu patladı’ iddiasıyla en çok konuşulan konular arasına girdi; Ekşi Sözlük’te de ‘PCR testinin FDA tarafından iptal edilmesi’ şeklinde yanlış bir başlık açıldı. Birçok kullanıcı, ‘PCR testlerinin bugüne dek hatalı sonuç verdiği’, ‘insanlardan DNA örneği toplandığı’, ‘hasta olmayan insanların hasta edildiği’ gibi iddiaları öne sürdü.
ABD ‘MULTİPLEKS PCR’ YÖNTEMİNE GEÇECEK
Ancak CDC’nin kararı, esasında ABD’de korona tanısında kullanılan PCR testlerinin yine PCR teknolojisine dayanan daha gelişmiş testlerle değiştirilmesini öngörüyor. Sosyal medyada gündem olan açıklamada, ABD çapındaki laboratuvarlardan 31 Aralık’a kadar kullandıkları yanı kitlerini ‘multipleks PCR’ (çoklu PCR) teknolojisine dayanan kitlerle değiştirmeleri isteniyor. Açıklamada bu yeni testlerin, hem Covid-19’a yol açan Sars-Cov-2 virüsünü, hem de influenza virüsünü tespit edeceği belirtiliyor. Bu sayede, korona virüsü ile influenza virüsü arasında ayrım yapılmasının kolaylaştırılacağı belirtiliyor.
BENGİ BAŞER: YANILIYORSUNUZ, PCR MOLEKÜLER BİYOLOJİNİN TEMELİ
İddianın sosyal medyada halk sağlığı tedbirlerine güveni sarsacak şekilde gündem olması, Profesör Bengi Başer’in de tepkisini çekti. Başer Twitter hesabından, “PCR balonu patladı diyenler yine yanılıyorsunuz!.. -PCR yeni bir yöntem değil, moleküler biyolojinin temeli. -CDC, PCR işe yaramaz demedi ve sadece mevcut kit yerine hem influenza hem de Sars-Cov-2 varyantlarını test edecek yeni kit önerdi. Hepsi bu!..” mesajını paylaştı.
PCR TESTİ NEDİR?
PCR testi adı pandemiyle birlikte korona virüsünün tespiti bağlamında duyulmuş görünse de, esasında birçok alanda yaygın biçimde kullanılan bir yöntem. Bu yöntemle vücuttaki pek çok virüs, parazit, mikrop ya da bakteri tespit edilebiliyor. PCR aynı zamanda, genetik sorunların saptanmasında ve babalık testlerinde de kullanılıyor. Bu yöntem sayesinde birçok hastalık erken dönemde ve hızlı bir biçimde tespit ediliyor. CDC’nin laboratuvarlara bilgi ve uyarı notu olarak paylaştığı bu kararın Türkiye’de sosyal medyada nasıl gündem olduğu ise bilinmiyor. Kaynak: https://www.gazeteduvar.com.tr/pcr-balonu-patladi-iddiasinin-dogrusu-ne-haber-1529507
***
çok anlaşılabilir yazmışsınız teşekkür ederim kendi adıma. ben baya bir şey anladım
Bu testlerin çoğunun doğru sonuç vermediği konuşuluyor özellikle de Çinden gelenlerin.