HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
HİDROKSİKLOROKİN MUAMMASI
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, yeni tip koronavirüs (KOVİD-19) hastalarının tedavilerinde kullanılan “hidroksiklorokin” isimli ilacın denemelerinin “güvenlik endişeleri” nedeniyle geçici olarak askıya alındığını bildirmişti (1).
[Askıda ekmek ve bu salgın sayesinde tanıştığımız askıda fatura’ dan sonra “askıda araştırma” WHO’ nun tarihe geçecek icatlarından olmayı hak ediyor].
Ardından Fransız hükûmetinin de hastanelerin KOVİD hastalarına sıtma ilacı hidroksiklorokin verilmesine izin veren yönetmeliği iptal ettiği haberi geldi (2).
Fransa’da doktor Didier Raoult’un Mart ayında KOVİD hastasını hidroksiklorokin ve azithoromycin kullanarak tedavi ettiğini iddia etmesi üzerine ilaç ülkede büyük tartışma konusu olmuştu.
Avrupa İlaç Kurumu da geçen ay hidroksiklorokin KOVİD hastalarını tedavi ettiğine dair bir veri bulunmadığı uyarısında bulunmuştu.
Bazı araştırmalar, bu ilacın ciddi yan etkileri olduğunu, hastalarda kalp rahatsızlıklarına neden olabileceğini ortaya koymuştu (2).
Hidroksiklorokini en çok kullanan ülkelerden biriyiz
Bizde bu ilaçla ilgili yayınlanmış bir araştırma henüz yok, dolayısıyla etkinliği ve emniyeti hakkında sağlıklı bilimsel bilgiye sahip değiliz.
Medyada yer alan haberlerden bu ilacın yaygın olarak kullanıldığını, özellikle enfeksiyonun erken safhasında verildiğini, yoğun bakım ihtiyacı ve ölüm oranlarında bariz azalma sağladığını duyduk ama ne kadar koruyucu, ne kadar tedavi edici, yan etkileri neler, hangi sıklıkta görülüyor gibi soruların cevabı ortada yok.
Bugüne kadar da bu ilaçla yapılan çalışmaların hiçbirinden de etkili ve emniyetli olduğunu destekleyen bir sonuç çıkmadı (3).
Hidroksiklorokin senelerdir kullanılan bir ilaç
Hidroksiklorokin, patent süresi dolmuş olduğu için muadilleri de olan çok ucuz bir ilaç ve senelerdir de sıtma dışında romatoid artrit ve lupus tedavisinde tüm dünyada “yaygın” olarak kullanılıyor.
Hiçbir hastama hidroksiklorokin yazmamış olmakla beraber bu ilacı kullanan çok sayıda hastam oldu ama ilacın yan etkisi ile ilgili hiçbir olaya şahit olmadığım gibi duymuşluğum da yok.
Elbette ilacın başta kardiyomiyopati ve ritm bozukluğu olmak üzere yan etkileri biliniyor.
Bunlar vak’a bildirisi olacak kadar ender ama gerçek sıklığı ve önemini en iyi romatologlar söyleyebilirler.
Hidroksiklorokinin bu ölümcül de olabilen yan etkilerinin bugünlerde çok gündemde olması, ilacın çok “yaygın” ve “yüksek dozlarda” ve tıpkı onun gibi QT mesafesini uzatıcı etkisi olan “azitromisin” isimli antibiyotikle beraber kullanılmasına bağlanabilir.
Bununla beraber kaç kişinin bu ilaçları kullandığı ve kaçında bu ciddi yan etkilerin görüldüğüne dair elimizde net bir istatistiki bilgi olmadığından kesin bir hükme varmak mümkün olmuyor.
Patenti olan ilaçlar “köpürtülmek” isteniyor olabilir mi?
Bu salgın sırasında denenen onlarca ilaç oldu, en büyük rağbeti patenti olan “antiviral” ilaçlar gördü.
Bunlar içinde ise “remdesivir” ilk sırada geliyor.
Çin’ de bu ilacın etkili olmadığını ortaya koyan araştırma WHO sayfalarında da yer aldı ama teşkilat kısa süre sonra bunu geri çekti (ilaç şirketinin baskısı kuvvetle muhtemeldir).
Böyle bir salgın döneminde randomize kontrollü çalışma yapıl(a)mamasının haklı tarafları olmakla beraber bu eksiklik sonuçların güvenirliğini zayıflatıyor, ilaçlar hakkında kesin bir hükme varmak mümkün olmuyor.
Patenti olmayan ilaçlara gereken değer verilmediğine, yeni ilaçların “parlatılmaya” çalışıldığından da şüphe etmiyorum.
Hidroksiklorokin sanıldığı kadar etkili de olmayabilir, bilemiyorum.
Geniş kapsamlı randomize kontrollü bir çalışma olmadan tüm iddialar havada kalacaktır.
Hidroksiklorokin hakkında Mine Kırıkkanat’ ın “Korona ile ‘Klorokin’in savaşı” başlıklı yazısını okumanızı tavsiye ederim (4).
Gelelim neticeye
BİR: Randomize kontrollü çalışmalar olmadan, hidroksiklorokinin etkinliği ve emniyeti hakkında kesin bir kanaate varmak mümkün değildir.
İKİ: İlaç şirketlerinin aşırı para hırsı yüzünden tüm dünyada tıbba güven ciddi biçimde sarsıldı ve bu sebeple de hangi dergide yayınlanırsa yayınlansın kim yaparsa yapsın tüm araştırmalara ihtiyatla yaklaşmayı da şart görüyorum.
ÜÇ: Bu ilaç senelerdir sıtma, romatoit artrit, lupus gibi hastalıklarda kullanıyor olmasına rağmen yan etkilerinin bu kadar gündeme gelmemiş olması çok düşündürücü.
WHO’ nun sıtma için yaygın kullanılan ve teşkilatın temel ilaçlar listesinde yer alan hidroksiklorokinin emniyetli olmadığına dair bir ikazına rastlamadım. Ben mi göremedim yoksa Afrika’ lıların canı o kadar da önemli değil mi?
DÖRT: Hidroksiklorokinin etkinliği abartılıyor yan etkileri görmezden geliniyor olabilir mi?
Evet, olabilir. Mesela, bu ilacın verildiği hastalar belki hiçbir tedavi olmadan da düzelebilecek hastalardır, kontrol grubu olmadan bilemeyiz.
BEŞ: Adam gibi çalışmalar yapılması kaydıyla, bu ilaçla ilgili çalışmaların durdurulma kararlarını doğru bulmuyorum.
ALTI: KOVİD tedavisi ile ilgili yüzlerce yayın varken bizden tek bir araştırmanın bile yayınlanmamış olmasını anlayamıyorum.
YEDİ: Tıp dünyası şapkasını önüne koyup neden bu kadar “güvenilmez” olduğunu iyice düşünmeli ve endüstri ile münasebetlerini gözden geçirmelidir.
Kaynaklar:
2.https://www.bbc.com/turkce/topics/cnq68n6wgzdt
4.https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/mine-g-kirikkanat/korona-ile-klorokinin-savasi-1730043
***
EK 1 (8.8.2021): Fahrettin Koca’nın övünerek açıkladığı ilaç, koronavirüs tedavisinde kullanılmayacak
Sağlık Bakanlığı Covid-19 tedavi rehberini güncelledi. Alınan yeni karara göre, etkinliği ve yan etkileri bir süredir tartışılan hidroksiklorokin ilacı, koronavirüs tedavisinde artık kullanılmayacak.
KOCA, ‘ÖVÜNEREK AÇIKLAMIŞTI’
15 Nisan 2020 tarihindeki basın toplantısında hidroksiklorokini dünyada en yaygın kullanan ülkenin Türkiye olduğunu belirten Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, bütün vakalara ve şüpheli vakalara hidroksiklorokin başladıklarını, bu ilacın diğer ülkelerde ancak ciddi durumdaki hastalara verilmesine karşılık kendilerinin en erken aşamada kullandıklarını övünerek açıklamış ve tedavideki başarılarını da buna bağlamıştı.
‘1 MİLYON KUTU ALIP DEPOLADIK’
Koca, ”Türkiye tedavide farklı bir yaklaşıma sahip. Hiçbir ülke pozitif, şüpheli tüm vakalarda Hidroksiklorokin ilacını erken dönemde kullanmadı. Biz bu ilaçtan daha vaka görülmeden 1 milyon kutu alıp depoladık. Çin’den getirilen Favipiravir’ini de bizdeki yaklaşımla kullanan ülke yok” demişti. DSÖ, 22 Mayıs 2020 tarihinde Lancet’te yayımlanan bir araştırmayla hem hidroksiklorokinin yan etkilerine hem de Covid-19 tedavisinde herhangi bir etkinliğinin olmadığına ilişkin sonuçlar duyurdu.
***
EK 2 (26.7.2022): HALUK VAHABOĞLU “Şimdi gelelim HCQ dosyasına. Hatırlarsanız Trump HCQ hayat kurtarıyor dedikten kısa bir süre sonra bir özel firma aracılığı ile iki ayrı çalışma yayınlanır. Bu firma bigpharmanın özel olarak görevlendirdiği bir firmadır.
Amaç C19 tedavisinde başarılı olabilecek ilaçları gömmektir. Böylece tek alternatif shit-RNA kalır ortada. Öyküyü linkten detaylı okuyabilirsiniz. Bu özel firma tamamen masabaşında uuydurma verilerle HCQ alanlar ölüyor diye bir yazı yayınlar.
Daha sonra yazarlar ve merkezlein çoğu biz böyle bir veri vermedik der ve yayın geri çekilir. Fakat ne hikmetse deseö dahil işbirlikçiler HCQ’i tedavi rehberlerinden çıkarırlar. Amaç shit-RNA için ortam hazırlamaktır. linki takip edelim, enteresan covidcalltohumanity.org/wp-content/upl
Kaynak: https://twitter.com/HalukVAHABOLU/status/1551701587051036672?s=20&t=YiwrV4D1-GYFde8EHV6vyA
***
EK 3 (26.4.2022): HALUK VAHABOĞLU “Teşbihte hata olmaz. Hakaret amaçlı değildir. Atalarımız ne demiş “ürümesini bilmeyen it, sürüye kurt getirir”. Okuduğunu anlayacak kapasitesi olmayan bazı zerzevat sayesinde bu çok önemli çalışmayı yeniden irdelemek gereği hasıl oldu.
Defalarca evde erken etkin tedavi yapılsa idi milyonlarca insanımız kurtulurdu dedim. Daima üstü kapalı bu çalışmada kullanılan protokolün de bir kol olarak kıyaslanmasını önermiş idim, açıkça ilaç adı zikretmeden. Şimdi artık konuyu açtıklarına göre konuşabiliriz.
HCQ hala bilinen en etkili anti-SARS2 bileşiklerin başında gelir. Doğru yerde (evde erken) ve doğru dozda (max üç gün sabah akşam 100 mg) kullanılırsa bilinen kalp hastalığı olmayan insanlarda güvenle kullanılabilir. Detaylı bilgi
Kaynak: https://twitter.com/HalukVAHABOLU/status/1551701079057993734?s=20&t=YiwrV4D1-GYFde8EHV6vyA
***
EK 4 (17.10.2022):
Tebrikler. pic.twitter.com/BS7S3JKpOn
— Mehmet Okan Özdemir (@opdrokanozdemir) October 17, 2022
Kaynak: https://twitter.com/opdrokanozdemir/status/1581948315817902081?s=20&t=32jbGGSUchlMR7xasCuJOA
***
EK 5 (26.10.2022): PİERRE KORY “Aşırı dozda vererek hidroksiklorokini öldürdüler. Sorun: Bunu ivermektin ile yapamadılar, bunun yerine sonraki varyantlardaki büyük viral yüklere rağmen doz tavanlarını ve kısaltılmış süreleri icat ettiler. Tıp bilimi öldü.
Kaynak: https://twitter.com/PierreKory/status/1585094088222969857?s=20&t=_dZjuROY76j7lr8zYR6xow
***
EK 6 (26.10.2022): Hidroksiklorokinin birkaç antitrombotik etkisi vardır. Uygulanması, trombüs boyutunu ve süresini önemli ölçüde azalttı. HCQ, hem genel popülasyonda hem de sistemik lupus eritematozus ve/veya APS (anti fosfolipit sendromu) hastalarında bir antitrombotik olarak faydalı olabilir.
Makale: Antithrombotic effects of hydroxychloroquine in primary antiphospholipid syndrome patients
Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23902281/
***
EK 7 (6.1.2024): Trump’ın kötü ün kazanacak şekilde tanıttığı bir ilaç yeni bir bilimsel çalışmada 17 bin Kovid ölümüyle ilişkilendirildi. Araştırmacılar, sıtma ilacı hidroksiklorokinin Kovid-19’un ilk dalgası sırasında “klinik faydalarını belgeleyen kanıt olmamasına rağmen” hastalara reçete edildiğini söylüyor. Fransız çalışması ABD, Fransa, Belçika, İtalya, İspanya ve Türkiye’de 16 bin 990 hastanın ilaç nedeniyle ölmüş olabileceğini tahmin ediyor.
Bu çalışma Biomedicine & Pharmacotherapy bilimsel dergisinin şubat sayısında yayımlandı.
Araştırmacılar, kullanılan verilerin Nature bilim dergisinde yayımlanan bir çalışmadan geldiğini söylüyor. Söz konusu çalışmada ilacın reçetelenmesiyle bağlantılı olarak ölüm oranında yüzde 11 artış görüldüğü raporlanıyor.
Çalışmada bu artışın kalp ritim bozuklukları gibi etkilerden ve diğer etkili tedavilerin yerine kullanılmasından kaynaklandığı sonucuna varıldı.
Fransa ve Kanada’daki bilim insanları, bu rakamı 6 ülkedeki hastaneye yatış verilerini, ilacın kullanımını ve ilaca bağlı göreceli ölüm riskindeki artışı analiz etmek için kullandıklarını söylüyor. Araştırmacılar, çalışmalarının sadece Mart ve Temmuz 2020 arasındaki dönemde 6 ülkeyi incelediği göz önüne alındığında, ölüm sayısının aslında önemli ölçüde daha yüksek olabileceğini söylüyor. The New York Times’ın haberine göre Trump bir keresinde ilacı “mucize tedavi” diye nitelemiş ve Mayıs 2020’de ilacı önleyici tedbir olarak kullandığını itiraf etmişti.
Trump o dönemde gazetecilere “Size söyleyebileceğim tek şey şu ana kadar iyi göründüğümdür” demişti. “Hidroksi hakkında son derece olumlu haberler alıyorum” diye ekleyen Trump, “Ne kaybedersiniz?” diye sormuştu. Trump’ın bir dizi tıp uzmanı tarafından hemen eleştirilen bu açıklaması, ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin ilaçla ilgili güvenlik uyarısı yayımlamasından sadece bir ay sonra gelmişti.
***
Sıtma ilacının etkili olduğu ispatlansa bile bunu ucuza vermezler. Allem ederler kallem ederler kuyruğuna bir şey takarlar yeni bir ilaç gibi yüksek fiyattan pazarlarlar.
Mevsimsel gripten her yil 500bin kisi ölüyor zaten. .istenilen korkuya ve sayiya ulaşıldı ilac çok yakinda