Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

İnsan hücrelerinde asit üretimi özel metabolizma ve hücre fonksiyonlarının artık ürünlerinin temizliği için zorunludur, üretimi bloke edildiğinde toksinler hücre içinde birikirler ve bu da ciddi sağlık sorunlarına neden olur. 

Fazla mide asidi sıklıkla mide yanmasının sebebi değildir. Tam tersi daha doğrudur. Zira midedeki düşük asit mide barsak sisteminde patolojik mikropların üremesine ve gaz oluşmasına sebep olur; aşırı gazın oluşturduğu basınç mide yutma borusu (yutak) arası kapağın açılmasına, asidin yutma borusuna kaçmasına ve dolayısıyla mide yanması diyerek isimlendirdiğimiz semptomun oluşmasına neden olur.

PPI ilaçlar FDA tarafından ilk kabul edildiğinde 6 haftadan uzun süre kullanmamak şartı konmuştur. Ancak son yıllarda 10 yıldan az süre ilaç kullanan bulmak zordur. Bu ilaçların uzun süreli kullanımı ciddi sağlık problemleriyle birlikte:

PPI ilaçların uzun süreli kullanımı sindirim sisteminde fazla bakteri üremesine neden olmakta; bu da gıdaların emilim bozukluğuna ve mide duvarının iltihabına neden olmakta. Gıdaların sindirim ve emilim bozukluğunun en sık sebebi mide asit üretiminin azalması. Bu sorun yaşlılarda ve uzun süre bu grup ilaçları kullananlarda fazla. Çünkü asit gıdadaki proteinleri parçalar, hormon ve enzimleri aktifleştirir ve sindirim sistemini aşırı bakteri üremesine karşı korur. Asit yokluğu, demir ve mineral eksiklikleri, proteinlerin eksik sindirimi, B12 vit eksikliği, magnezyum eksikliği ile de birlikte. Düşük magnezyum seviyeleri de kas spazmları, kalp çarpıntıları ve konvülsiyonların sebebi.

YAN ETKİLERİ NEDİR

PPI ilaçlar mide asidini düşürerek mide yanması hazımsızlık şişkinlik ishal geğirme ve gaz gibi şikayetlere neden olurlar. İnsanların ağızları, yutma borusu ve bağırsakları flora olarak isimlendirilen normal bakterilerin bulunduğu bölgeler, ancak midede bakteri olmaz. Mide asidi gıdalarla ve içeceklerle alınan çoğu mikrobu öldürür ve sindirim sistemini patolojik mikropların üremesine karşı korur. Aynı zamanda bu asit bağırsaklarda patolojik mikropların aşırı üreyerek geriye doğru mideye ve yutma borusuna kaçmasını engeller.

Azalmış mide asidi mide pH’sını değiştirir ve dışardan gelen bakterilerin üremesine zemin sağlar. PPI ilaçlar mide asidini %90-95 oranında azaltır ve bu da salmonella, şigella, giardia ve listeria gibi tehlikeli mikropların üremesine zemin sağlar. Bazı çalışmalar bu ilaçların kullanımıyla zatürre, tüberküloz ve tifo gelişimi arasında ilişki göstermiştir.

Bağırsak florasının değişimi insanın savunma sistemini etkiler ve her tür enfeksiyon riskini artırır. Bazı çalışmalar bu ilaçların beyaz küre diyerek isimlendirdiğimiz savunma hücrelerinin fonksiyonlarını bozduğunu göstermiştir. Mide asidini düşürmek Kalsiyum emilimini de bozar ve osteoporoza neden olur. Çalışmalar PPI ilaçlarının uzun süre kullanımıyla kalça kemiği kırılması arasında ilişki göstermiştir. Süre uzadıkça kırık riski yükselmektedir.

PPI ilaçlar vücuttaki bütün hücreleri etkiler; böbrek hastalığı, kalp krizi, demans gibi hastalıklara neden olma gerekçesi bu sebepledir. Geçmişte PPI ilaçların akut interstisyel nefrit olarak isimlendirilen ciddi bir böbrek sorunuyla birlikte olduğu gösterilmiştir. 10.000 kişi üzerinde yapılan yeni bir çalışmada da kronik böbrek hastalığı ile ilişkisi tescillenmiştir.

PPI ilaçların 75 yaş üstü hastalarda demans gelişmesiyle ilişkisi de gösterilmiştir. 75 yaş üstü 73.000 insanda yapılan bir çalışmada bu ilişki mutlak olarak gösterilmiş. Düzenli olarak 7 yıldan uzun süre kullananlarda demans gelişme riski çok yükselir. Stanford Üniversitesinde yapılan bir çalışmada PPI ilaçlarının kalp krizlerini tetiklediği de gösterilmiştir.

BIRAKMASI ÇOK ZOR

Bu ilaçların kullanımında en ciddi problem bu ilaçların bırakılmasındaki zorluk. Zira bu ilaçlar mide asidini azaltınca midede aside duyarlı hücreler asit yokluğuna binaen çoğalırlar ve daha fazla asit üretirler. Bu nedenle ilaç kesildiğinin ertesinde midedeki asit salgılayan hücreler daha fazla asit üretirler ki buna “geri tepen etki” denir. Bu aşamada aynen bir bağımlılık gibi sürekli ilaç alma zorunluluğu ortaya çıkar.

Türkiye’de PPI ilaçların kullanımı spesifik mide-barsak sistemiyle uğraşan hekimlerle ve süreyle sınırlandırılmadığı sürece bu grup ilaçların kontrolsüz kullanımı hem ekonomik hem de sağlık yönüyle toplumu bitirecektir. Bu topluma bir ihanettir ve ihanet toplumsal kırılmanın en büyük gerekçesidir.

Kaynak: https://odatv4.com/her-firsatta-ilac-iciyoruz-3006171200.html