Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda 5 ek var!

***

AŞILARIN ETKİNLİK ORANLARI PAZARLAMA AMAÇLI

Aşı üreten şirketlerin aşılarının etkinliğini gösteren açıklamalarını biliyorsunuz.

BioNTech yüzde 90 ile başladı, Rusya Sputnik V için 92 dedi, Moderna ise yüzde 94.5 etkinlikle öne geçti.

Artıran artırana demiştim (1).

Nitekim BioNTech el yükseltti ve üçüncü aşama klinik denemelerinin sonuçlarında aşılarının yüzde 95’ten fazla koruma sağladığını ve ciddi bir yan etkisi olmadığını açıkladı (2).

Sonuçlarını henüz açıklamamış olan şirketlerin işi zor görünüyor.

En azından yüzde 90 etkinlik bildirmezse kimse aşılarının yüzüne bakmayacak.

Peki, henüz hakemli bir dergide yayınlanmayan şirket çalışmalarının bu sonuçları ne manaya geliyor.

Ülkeler arası rekabet

“Pfizer aşısının yüzde 90 koruyucu olduğu belirtiliyor ancak resmi makamlara verilmiş ve söz konusu makamlar tarafından teyit edilmiş bir durum şu an söz konusu değil” diyen Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal, deneysel çalışmalar ve etkinliğiyle ilgili şunları dedi (3):

“Bu açıklamalar Pfizer veya Almanya’daki firmanın erken değerlendirmesi. Pfizer aşısına güvendiği için tüm dosya ve verileri FDA’ ya teslim etti. FDA ise bağımsız bir grup tarafından değerlendirilmesi kararını verdi. Bağımsız uzmanlardan oluşan bir otorite faz 3 aşamasında 40 bin kişini verilerini inceleyerek sonuca varacak. Çin aşısının da faz 3 çalışmaları devam ediyor. Şu an çok iyi gidiyorlar. Çin aşısının avantajı 100 yıldır kullanılan teknikle üretilecek olması. Rusya kendi aşısının yüzde 92, diğer ABD’li firma Moderna ise yüzde 94.5 etkinlikte olduğunu açıkladı. Bu noktada ülkeler arası rekabet söz konusu. Abartılı söylemler olabildiği gibi Türkiye olarak dikkatli hareket etmek durumundayız. Kovid-19 sürecinde aşı çalışmaları üzerinden bilimle, siyaset iç içe girdi. Bu nedenle ‘Bizim açımız kesin çözüm. İşte kurtarıcı’ demek yerine biraz daha bekleyip temkinli olmakta fayda var. 2022’ye kadar aşılama biterse pandemi durdurulur.”

Ticari kazanç ön planda

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da şu önemli uyarılarda bulundu:

“Alman menşeili bir aşı için yüzde 90 etkili sözü doğru değil. Söz konusu aşı yüzde 90 etkili olsa bile Türkiye’deki insanların yüzde 66’sının aşılanarak bağışık hale gelmesi gerekir. Toplumun yüzde 66’sının aşı ile bağışıklanması için 2 yıl geçmesi gerekecek. Bu süreçte en büyük sıkıntı virüsün mutasyona uğraması. Ancak eldeki verilere göre virüsün mutasyon geçirip daha kötü bir forma dönüşeceğini tahmin etmiyoruz. Aşı halk sağlığı açısından olmazsa olmaz. Ancak bazı ülkelerin ticari kazancı da düşünerek bir takım insanları zafer kazanmış gibi göstermeye çalışıyor. ‘Muhteşem Türk’ diye sunulan bazı kişilerin şirket hisseleri iki katına çıkıyor. Olaylara bir türlü bağımsız, tarafsız gözle bakamıyoruz. Faz 3 denemesindeki aşının bir yıl koruyacağına ilişkin bir iddia doğru değil. Altını çiziyorum aşı hayati önemde ancak reklam yaparak, pazarlamaya soyunarak hareket edilmemesi gerekir. Pfizer’ın aşısının eksi 70 derece saklanması gerekiyor. ABD’de bile bu kadar fazla saklama ünitesi yok. 1 milyar doz üretilmesi planlanan bir aşıdan söz ediyoruz. Bizim Hacettepe Tıp Fakültesi olarak bünyemizde sadece iki adet 150’şer kutu alabilen dolap mevcut.”

Gelelim neticeye

Sağ olsunlar, etkinlikleri kimi seneler yüzde 10’a kadar düşen grip aşılarına bile toz kondurmayan her iki uzman da bana en ufak bir söz söylemeye bile fırsat bırakmamışlar.

Emniyeti ve etkinliği ispatlanmış aşıya evet, reklâma, pazarlamaya tabii ki hayır.

Bu işte var bir iş, bakalım altından neler çıkacak göreceğiz.

Kaynaklar:

1.   https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/11/17/yazilar/tip-yazilari/kovid-asisi/bu-asiyi-yaptirmam-kimseye-de-yaptirmasini-onermem/

2. https://www.medimagazin.com.tr/guncel/koronavirus/tr-son-dakika-pfizerbiontech-asisinin-etkililigi-yuzde-95in-uzerine-cikti-11-686-92396.html

3. https://www.milliyet.com.tr/gundem/asiya-evet-reklama-hayir-6357367

***

EK 1 (24.11.2020): KOVİD geçiren ve antikor tespit edilemeyen bazı hastalarda güçlü ve koruyucu katil bağışıklık hücreleri olduğu gösterildi. 

Kaynaklar:

https://twitter.com/drahmetrasim/status/1330622330888982528?s=20

https://twitter.com/drahmetrasim/status/1330626615597015045?s=20

https://www.nature.com/articles/s41591-020-01143-2

***

EK 2 (24.11.2020): Corona’nın düşmanı katil hücreler. Amerika’da salgınla ilgili bir araştırma yapıldı. Antikor bitse bile katil bağışıklık hücrelerinin bizi yıllarca koruyacağı ortaya çıktı. 

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan Coronavirüs, tüm dünyayı etkisi altına aldı. Hastalığı yenen milyonlarca insan ise bağışıklık kazandı. ABD’li bilim insanları da bu korunma kalkanının ne kadar sürdüğüne dair bir araştırma yaptı. İyileşen hastalardan kan örnekleri alındı. Buna göre antikorlar bitse bile öldürücü bağışıklık hücrelerinin bizi yıllarca koruyacağı ortaya çıktı. Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta da bu araştırmayı kaynak göstererek şu tweet’i attı: “Müjdemi isterim; COVİD geçirenlerde antikorların azalması dert değil çünkü hem antikor yapan hafıza plazma hücreleri ve hem de senelerce süren (belki ömür boyu) hücresel bağışıklık oluşuyor. Tıpkı 17 yıl önce SARS geçirenlerde hala gösterilebilen bağışıklık gibi.

Kaynak: https://www.takvim.com.tr/saglik/2020/11/24/coronanin-dusmani-katil-hucreler

***

EK 3 (24.11.2020): DSÖ’den aşı için umutlandıran açıklama: Tünelin sonunda ışık göründü. DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, yeni tip corona virüs (Covid-19) için çok uluslu COVAX aşı çalışmalarına 172 üye ülkenin dahil olduğunu belirterek, “Bir dizi aşı, şu anda klinik araştırmaların son aşamasında. Tünelin sonunda ışık göründü” dedi. Kaynak: https://www.ntv.com.tr/saglik/dsoden-asi-icin-umutlandiran-aciklama-tunelin-ucunda-isik-gorundu,_Vk4ZRe1z0ub1C1SpCIbGg

***

EK 4 (29.11.2020): SARS-CoV-2-specific T cell immunity in cases of COVID-19 and SARS, and uninfected controls.

we showed that patients (n = 23) who recovered from SARS (the disease associated with SARS-CoV infection) possess long-lasting memory T cells that are reactive to the N protein of SARS-CoV 17 years after the outbreak of SARS in 2003; these T cells displayed robust cross-reactivity to the N protein of SARS-CoV-2. Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41586-020-2550-z

***

EK 5 (29.11.2020): Lessons for COVID-19 Immunity from Other Coronavirus Infections. A key goal to controlling coronavirus disease 2019 (COVID-19) is developing an effective vaccine. Development of a vaccine requires knowledge of what constitutes a protective immune response and also features that might be pathogenic. Protective and pathogenic aspects of the response to severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) are not well understood, partly because the virus has infected humans for only 6 months. However, insight into coronavirus immunity can be informed by previous studies of immune responses to non-human coronaviruses, common cold coronaviruses, and SARS-CoV and Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV). Here, we review the literature describing these responses and discuss their relevance to the SARS-CoV-2 immune response. Kaynak: https://www.cell.com/immunity/pdf/S1074-7613(20)30312-5.pdf

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: