HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
TİCARETTE MEVZU PARA İSE GERİSİ TEFERRUATTIR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Johnson & Johnson’ ın, KOVİD aşılarının kan pıhtılaşması riskleriyle ilgili bir çalışmaya katılmaları teklifini sadece aynı dertten mustarip AstraZeneca kabul etmiş.
Pfizer ve Moderna ise aşılarının güvenli olduğu ve bu tür bir incelemenin itibarlarını zedeleyebileceği endişesiyle teklifi reddetmişler.
Şaşıracak bir şey yok.
Pfizer ve Moderna’ nın aşılarıyla alâkalı bir risk durumu ortaya çıksaydı bu sefer de J&J ve AstraZeneca böyle bir işbirliğine yanaşmazlardı.
Çünkü bunlar tek amaçları bilim ve halk sağlığı olan kuruluşlar değil ki hiç çekinmeden işbirliği yaparak meselenin aslının anlaşılması için çaba sarf etsinler.
Asıl maksatları daha fazla ürün satmak daha fazla para kazanmak olan ticari şirketlerden böyle bir yaklaşım beklemek olmayacak duaya âmin demek gibidir.
Tabii ki açıktan söyleyemezler ama bu pıhtılaşma olayının Pfizer’ in de Moderna’ nın da çok hoşlarına gittiğine, kapılı kapılar arkasında ellerini ovuşturduklarına eminim.
Zira J&J aşısı tek doz olduğu ve Pfizer-BioNTech ve Moderna aşılarının aksine -80 derecelerde saklanması gerekmediği için koronavirüse karşı mücadelede ezber bozan bir aşı olarak öne çıkıyordu.
Bazı KOVİD aşıları pıhtılaşmaya mı sebep oluyor?
J&J’ ın aşılarının yapılması ikisi klinik çalışmalarda ve yedisi de aşı onaylandıktan sonra beyinde tıpta “cerebral venous sinus thrombosis” (CVST) adı verilen pıhtılaşma olaylarının gelişmesi sebebiyle durdurulmuştu.
Bu vakalardan biri öldü, diğer ikisinin durumu ise kritik.
CDC ve FDA, 50 yaşın altındaki kadınlarda aşılandıktan sonra altı ila 13 gün içinde kan pıhtıları geliştiğinin bildirilmesinden sonra J&J aşılarının uygulanmasının durdurulmasını tavsiye etmişti.
Beyin sinüs kanallarının pıhtı ile tıkanması ve müteakiben kanama ile karakterize CVST genel nüfusta bir milyon kişiden beşinde görülüyor.
CVST, 6 vakadan dördünde trombositopeni yani kan pulcuklarında azalma ile birlikte görüldü.
Bununla beraber şu anda J & J’nin aşısının kan pıhtıları ile bağlantılı veya herhangi bir alt grubun yüksek risk altında olduğuna dair kesin bir delil bulunmuyor.
İşbirliği yapanlar da var ama maksatları ne, buna bakmak lâzım
Pandemi dolayısıyla işbirliği yapan şirketlere bakıp da aldanmayın.
Şubat ayında Fransız ilaç firması Sanofi, KOVİD aşısının üretimine yardımcı olmak için Pfizer ve Alman ortağı BioNTech SE ile bir anlaşma imzaladı.
Sanofi şu anda İngiliz ilaç firması GlaxoSmithKline ile kendi aşısını geliştiriyor, ancak erken klinik deney verilerinin hayâl kırıklığı yaratmasının ardından üretim ertelendi.
Merck & Co de tesislerinden ikisinin J & J’ye tek dozluk aşılarını üretmesine yardımcı olacağını duyurdu.
Bu birlikteliklerinin esas sebebinin ticari olduğunu söylememe gerek var mı acaba?
Gelelim neticeye
J&J’ ın teklifini aynı dertten mustarip AstraZeneca’ nın kabul etmesi ne kadar normal ise böyle bir problemi olmayan şirketlerin hayır demeleri de o kadar normaldir.
Bir şirket diğerinin teklifi veya işbirliğini ancak menfaati varsa kabul eder.
Unutmayalım ki ilaç endüstrisinin değiştirilmesi teklif dahi edilemeyen prensiplerinden biri de “Mevzu para ise gerisi teferruattır” maddesidir.
İşin içinde milyar dolarlar olunca akan sular duruyor tabii ki.
Ve bir de aşıların birkaç şirketin elinde olduğunu düşünün…
***
EK 1 (21.4.2021): Avrupa İlaç Ajansı (EMA), Johnson and Johnson şirketinin yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirdiği aşıyla çok nadir görülen kanda pıhtılaşma vakaları arasında olası bir bağlantı bulunduğunu ancak aşının faydalarının risklerine ağır bastığını bildirdi. Avrupa Birliğinin ilaç düzenleyicisi EMA’dan yapılan açıklamada, “Sağlık çalışanları ve bu aşıyı olacak kişiler, aşılamadan sonraki 3 hafta içinde görülebilecek çok nadir düşük trombosit seviyesiyle kanda pıhtılaşma vakalarından haberdar olmalıdır.” ifadesi kullanıldı. Bu tür alışılmadık vakalarla ilgili uyarının ürün bilgisine eklenmesi gerektiği ifade edilen açıklamada, vakaların “çok nadir görülen yan etkiler” olduğu kaydedildi.
ABD’de görülen 8 ciddi pıhtılaşma vakasını da içeren tüm kanıtların incelendiği, 8 kişiden birinin öldüğü belirtildi. Pıhtılaşmaların genellikle beyin damarları, karın ve atardamarlarda meydana geldiği, 60 yaşın altındaki kişilerde görüldüğü ve bu kişilerin çoğunun kadın olduğu aktarıldı. ABD’de 13 Nisan itibarıyla 7 milyondan fazla kişiye Kovid-19 aşısı yapılmıştı. Johnson and Johnson aşısıyla ilgili vakaların AstraZeneca aşısının yapıldığı kişilerdeki pıhtılaşma vakalarıyla büyük benzerlik gösterdiği vurgulandı.
EMA’nın açıklamasında, “Bildirilen pıhtılaşma ve düşük trombosit seviyesi vakaları çok nadir görülmektedir. Aşının Kovid-19 hastalığını önlemedeki faydaları yan etki risklerine ağır basmaktadır.” ifadesi yer aldı. Johnson and Johnson firmasının Kovid-19 aşısının AB ülkelerinde kullanımı için gerekli onay 11 Mart’ta çıktı. Tek doz olarak uygulanan Johnson and Johnson aşılarının AB ülkelerine dağıtımı 12 Nisan’da başladı. Ancak bir gün sonra aşının kanda pıhtılaşmaya neden olduğu gerekçesiyle ABD dahil birçok ülkede kullanımına ve dağıtımına ara verildi. Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/avrupa-ilac-ajansi-johnson-and-johnson-asisiyla-pihtilasma-vakalari-baglantili-olabilir/2214904
***
EK 2 (6.5.2021): ABD Ticaret Temsilcisi’nden fikri mülkiyetin kaldırılmasına destek
ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyetin kaldırılmasını desteklediklerini, Dünya Ticaret Örgütünde (DTÖ) gerekli müzakerelere katılacaklarını bildirdi. Kovid-19 salgının olağanüstü önlemler gerektirdiğine dikkati çeken Tai, “Yönetim, fikri mülkiyet haklarının korunmasına güçlü bir şekilde inanmaktadır ancak salgını sona erdirmede Kovid-19 aşıları için bu korumalardan feragat etmeyi desteklemektedir.” ifadesini kullandı. Tai, bu konuda DTÖ’deki müzakerelere aktif olarak katılacaklarını belirterek, kurumun fikir birliğine dayalı yapısı ve ilgili konuların karmaşıklığı dikkate alındığında bu müzakerelerin zaman alacağını aktardı. Tai, ayrıca bu aşıların üretilmesi için gereken ham maddelerin artırılması için de çalışılacağını kaydetti. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, bugün düzenlediği basın toplantısında, Kovid-19 aşılarının üzerindeki fikri mülkiyet haklarının kaldırılmasının gündemde olduğunu ancak bu konuda bir karar alınmadığını belirtmişti.
Alman ilaç firması BioNTech’in kurucularından Prof. Dr. Uğur Şahin ise Kovid-19 aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyetten vazgeçmenin doğru bir yol olmadığını, bunun yerine üretim lisansları verilmesi gerektiğini dile getirmişti.
***
EK 3 (6.5.2021): Gökçe Başbuğ: “Demek ki asıl mesele tam da patentmiş!” Pfizer, Biotech, Novavax ve Moderna hisseleri, ABD’nin Covıd aşıları için patent korumasından vazgeçmesini destekledikten sonra seansın en düşük seviyesine geriledi. Kaynak: https://twitter.com/BasbugGokce/status/1390110598738812931?s=20
***
EK 4 (10.5.2021): DSÖ Genel Direktörü Ghebreyesus, dünyanın pek çok bölgesinde Kovid-19 vaka ve ölüm sayılarının düştüğünü, ancak aşı erişimindeki “şok edici küresel eşitsizliğin” salgını sona erdirmenin önündeki en büyük risklerden biri olduğunu bildirdi. Küresel çapta şimdiye kadar 1,2 milyar doz aşı yapıldığı bilgisini paylaşan Ghebreyesus, yeteri miktarda Kovid-19 aşısına sahip şanslı ülkelerde aşıların ağır hastalıkları ve ölümleri engellediğine işaret etti. Ghebreyesus, “Ancak aşılara erişimdeki şok edici küresel eşitsizlik, salgının sona ermesinin önündeki en büyük risklerden biri olmaya devam ediyor.” uyarısında bulundu. Dünya nüfusunun yüzde 53’ünü temsil eden yüksek ve üst-orta gelirli ülkelerinin mevcut Kovid-19 aşılarının yüzde 83’ünü tedarik ettiğini belirten Ghebreyesus, buna karşılık, küresel nüfusun yüzde 47’sini oluşturan düşük ve orta gelirli ülkelere giden Kovid-19 aşılarının oranının ise sadece yüzde 17’de kaldığını kaydetti. Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/dso-kovid-19-vaka-ve-olum-sayilari-dusuyor-ama-asilardaki-sok-edici-kuresel-esitsizlik-buyuk-risk/2236153
***
EK 5 (11.5.2021): Neva Çiftçioğlu Banes:
FDA ‘ya (davet üzerine) COVID aşı protokollerini eleştiren 50 sayfalık RESMİ bir mektup yazmaktayım. BİLİM İNSANI HERKESİ elindeki yayın ve gözlemleri BANA İLETMESİ İÇİN davet ediyorum. Süremiz SADECE 5 GÜN! HERKES İŞ BAŞINA… SON ŞANSIMIZ! Kaynak: https://twitter.com/NevaCiftcioglu/status/1390675702781988869?s=20
FDA mektubu için biçilen süre 5 günden 2 güne çekildi. Çocukların aşı kararı haftaya karara bağlanacak. Mektup en geç Pzt Amerika sabah saatlerine yetişmek zorunda. Gönderir göndermez PDF olarak resmi numarasıyla paylaşacağım. Artık Türkçe’ye çevirmek paylaşmak size kalacak.
Kaynak: https://twitter.com/NevaCiftcioglu/status/1391098908823142404?s=20
Haydi, hepimize hayırlı olsun. FDA & CDC’ ye yazdığım mektup gitti (paylaşacağım). Çarşamba toplantı var. 5 dakikacık da sözel savunma hakkı verdiler. İsteyen aşı olsun. Çocuklara dokunmayın! Kaynak: https://twitter.com/NevaCiftcioglu/status/1391801684100272135?s=20
Gel de çıldırma… Toplantı Çarşamba… Karar bugün açıklanıyor. İşte nasıl bir plan yürüyor size örnek…Bu durum göz açmıyorsa o gözler kordur.. ses çıkmıyorsa o akil yoktur! FDA Authorizes Pfizer-BioNTech Covid-19 Vaccine for 12- to 15-Year-Olds – WSJ Kaynak: https://twitter.com/NevaCiftcioglu/status/1391894362536259588?s=20
***
EK 6 (12.5.2021): İnsanlığın yaşadığı şu dönem için tarihin yazacağı tek cümle: Gözlerini uzaya dikecek teknolojileri varken karanlık çağı yaşadılar! TIP ve SAVAS mafyasına mağlup oldular! Kaynak: https://twitter.com/NevaCiftcioglu/status/1392417309197733893?s=20
***
EK 7 (20.5.2021): İngiltere Başbakanı Boris Johnson, mevcut Covid-19 aşılarının, Hindistan varyantı da dahil koronavirüsün tüm varyantlarına karşı etkili olduğunu düşündüklerini söyledi. Johnson, “Bu konuda güvenimiz artıyor” dedi.
Avam Kamarası’ndaki haftalık olağan oturumda milletvekillerinin soruları yanıtlayan Johnson, bu konuda bugün gözden geçirilen son verilerin cesaret verici olduğunu söyledi. İngiltere Halk Sağlığı Merkezi’nin verilerine göre, İngiltere’de koronavirüsün Hindistan varyantı tespit edilen kişilerin sayısı geçen hafta neredeyse üç katına çıkarak 1300’leri aşmıştı. Johnson bunun üzerine Hindistan varyantının ülkede normalleşme sürecini olumsuz etkileyebileceğini söylemişti. Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-57157323
***
EK 8 (29.5.2021): Ulusal aşı danışma panellerinde yer alan uzmanlardan herhangi bir endüstri bağını ve diğer çıkar çatışmalarını açıklamaları istenmekle beraber açıklama standartların büyük ölçüde farklılık gösterdiği ve genellikle halkı karanlıkta bıraktığı bildirildi. BMJ’ nin araştırması, bu uzmanların bazılarının devlet kurumlarının her zaman bildirmediği önemli endüstri bağlarına sahip olduğunu gösteriyor. Kaynak: https://www.bmj.com/content/373/bmj.n1283
***
EK 9 (4.6.2021): ARSLAN BULUT: “Bebekler için bütün dünyaya kanserojen pudra sattığı kesinleşen bir şirketin aşısına güvenir misiniz?” yenicaggazetesi.com.tr/asidan-olen-ic
***
EK 10 (20.7.2021): Pfizer ödeme yapmayan İsrail’e aşı sevkiyatını durdurdu.
İsrail ile Pfizer arasında aşı krizi çıktı. 700 bin dozluk sevkiyatın pazar günü ülkeye ulaşması bekleniyordu ancak şirket son 2,5 milyon dozun parasını almadığı için sevkiyata yanaşmıyor. İsrail’i ‘muz cumhuriyeti’ olarak gördükleri iddiası da var. Zorlu geçen seçim sürecinin ardından hükümet kurma belirsizliğiyle uğraşan İsrail’de koronavirüs aşılamasıyla ilgili de pürüz çıktı. Jerusalem Post gazetesinin haberine göre, ABD’li ilaç şirketi Pfizer ülkeye aşı sevkiyatını durdurdu. Koronavirüs aşılama oranının en yüksek olduğu ülkelerden İsrail’in son 2,5 milyon doz aşının parasını halen ödemediği belirtildi. Ülkeye pazar günü iletilmesi beklenen 700 bin doz aşının sevkiyatı ertelendi.
Üst düzey Pfizer yetkililerinin, geçiş sürecindeki hükümetin ödeme yapmayacağından endişeli olduğu ve şirketin bundan yararlanmak istemediğini söyledikleri yazıldı. Habere göre şirket yetkilileri, organize bir ülkede böyle bir durumun nasıl yaşanabileceğine anlam veremiyor. Jarusalem Post haberinde şirketin, geçen kasım ayında yapılan anlaşma gereği ilk teslimatı yaptıklarını açıkladığı vurgulandı. Anlaşmanın güncellenmesi ve ek aşı sevkiyatı için görüşmelerin sürdüğünü ifade ettiler.
“Muz cumhuriyeti” yakıştırması
Ordu Radyosu ise Pfizer yetkililerinin İsrail’i “muz cumhuriyeti” olarak gördüğünü aktardı. İsrail resmi makamlarından konuyla ilgili açıklama gelmedi. Aşı ve ödeme krizinin hükümet kurma gerilimiyle bağlantılı olduğu dillendiriliyor. Ülke, 9 milyonun üstündeki nüfusunun 5 milyon civarını koronavirüse karşı aşılamış durumda. Tel Aviv yönetimi, Pfizer ile Alman BioNTech firmasının ürettiği aşının yanı sıra ABD’de geliştirilen Moderna ve İngiliz Oxford Üniversitesi-İsveç ilaç şirketi AstraZeneca aşısını da kullanıyor. 2020’den bu yana tüm dünyanın mücadele ettiği COVID-19 salgını nedeniyle İsrail’de 6 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
***
EK 11 (1.8.2021): OSMAN BELEK “Kahrolsun kapitalizm Pfizer ve Moderna kamudan 8,3 milyar $ aşı (mRNA) desteği aldılar Aşının doz maliyeti 1,2 $ iken, DSÖ’ye 5, zengin ülkelere 24 kat fiyatla sattılar Böylece tahmini üretim maliyetinden 41 milyar $ daha fazla para kazandılar.” Kaynak: https://twitter.com/drilkerbelek/status/1421770093059584002?s=20
***
EK 12 (16.8.2021): DÜNYA SAĞLIK TEŞKİLATI “Aşı eşitsizliği sadece insanları öldürmekle kalmıyor, aynı zamanda işleri ve işletmeleri de öldürüyor.” Kaynak: https://twitter.com/WHO/status/1427328113772572674?s=20
***
EK 13 (9.9.2021): BMJ: “İspatlanmış klinik faydası olmayan kanser ilaçlarının üçte biri hastalar için tavsiye edilmeye devam ediyor”. Kaynak: https://www.bmj.com/content/374/bmj.n1959
***
EK 14 (9.9.2021): MODERNA: 1 aşıda 3 farklı solunum yolu virüsüne karşı 6 mRNA’yı birleştirebildiğimizi gösteren pozitif klinik öncesi verilerimizi paylaşıyoruz GABOR: Bana Revlon’un kurucusunun ünlü pazarlama bilgeliğini hatırlatıyor: “Fabrikamızda ruj yapıyoruz. Reklamlarımızda umut satıyoruz.”
Kaynak: https://twitter.com/drahmetrasim/status/1436001023714340871?s=20
***
EK 15 (18.1.2022): Devletler aşı bağışlamak istiyor, ancak ilaç şirketleri bunu zorlaştırıyor. Kaynak: https://twitter.com/drahmetrasim/status/1483318126834065422?s=20
***
EK 16 (24.11.2023): MARTİN KULLDORFF “Pfizer, Polonya’nın ihtiyaç duymadığı ancak AB ve Pfizer’in onlar için pazarlık yaptığı COVID aşıları için Polonya’ya € 1,2 milyar tutarında dava açtı.”
Kaynak: https://x.com/drahmetrasim/status/1727922010599129288?s=20
***
Milyar dolar kazanan şirketlerin hiçbiri aşının formülünü paylaşıp kısa zamanda daha çok aşı üretilmesine müsaade etmiyor. Çok yazık
Cevat OLÇOK
@olcokcevat
“Silah satan barış istemez
İlaç satan sağlık istemez
Din satan ilim istemez
Hırsız olan hukuk istemez…”
https://twitter.com/olcokcevat/status/1391554414171803654?s=20