Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Nature isimli tıp dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre burun zarının zedelenmesi burunda yerleşmiş olan bakterilerin beyne ulaşmasını kolaylaştırabiliyor ve beyinde bu bakterilerle mücadele için üretilen proteinler Alzheimer hastalığındakine benzer şekilde kümeler oluşturabiliyor (1).

Avustralya Griffith Üniversitesi tarafından fareler üzerinde yapılan araştırmada bir grup farenin burnuna Chlamydia bakterileri bir gruba ise tuzlu su enjekte edildi.

Chlamydia pneumoniae, solunum yolu enfeksiyonları ve zatürreye sebep olduğu bilinen bir bakteri olmakla beraber geç başlangıçlı bunaması olan hastaların beyninde de bulunabildiği de biliniyor.

Araştırmada, 72 saat sonra burunda bulunan Chlamydia pneumoniae türü bakterilerin burun mukozasında oluşan zedelenmeler sonucu koku ve trigeminal sinirleri aracılığıyla beyne ulaşabileceği gösterildi.

28 gün sonra yapılan incelemelerde bulaşıcı dozu alan farelerde beynin buruna en yakın kısmında daha fazla bakteri tespit edildi. Bu saha, beynin koku alma duygusuyla ilgili bölümü idi.

Burunlarına bakteri enjekte edilen farelerde ayrıca bakterilerin etrafında enfeksiyonla mücadele maksadıyla üretilen amiloid β proteini kümeleri vardı.

Alzheimer hastalığıyla ilgili gen profillerinin, enfeksiyondan 28 gün sonra enfeksiyondan yedi gün sonrasına kıyasla daha fazla olduğu da ortaya kondu. 

Gelelim neticeye

Araştırmanın metodolojik kusurları bir tarafa, bu bakterinin Alzheimer veya bunamaya yol açmasının, protein plakları bunama münasebetinin ispatlanması gerekiyor.

Fareler üzerinde yapılan bir araştırmadan çıkan sonuçların insanlar için geçerli olacağını iddia etmek de elbette mümkün değil.

Araştırmanın medyada, burun karıştırma veya burundan kıl koparma gibi hareketlerin bunamaya yol açabileceği şeklinde yer almasını ise yanlış bulmuyorum (2, 3, 4).

Bu haberleri okuyup da burun karıştırmaktan, burundan kıl koparmaktan vaz geçenler olabilir ama söyleyin bana “Bunun ne mahsuru var”.

Bunlar zaten toplum içinde yapılmaması gereken şeyler.

Kaynaklar:

1. https://www.nature.com/articles/s41598-022-06749-9

2. https://nypost.com/2022/10/31/how-picking-your-nose-could-increase-risk-of-alzheimers/

3. https://www.sciencealert.com/mouse-study-suggests-a-surprising-link-between-nose-picking-and-alzheimers

4. https://theconversation.com/does-picking-your-nose-really-increase-your-risk-of-dementia-193463

***

EK 1 (11.12.2022): Alzaymır ve bunama riskini artıran risk faktörlerine burundan kıl koparma ve burun karıştırmanın da eklenmesi gerekiyor.

Avusturalya’da Griffith Üniversitesi uzmanları tarafından yapılan araştırmaya göre, burun zarındaki bir zedelenme, burada bulunan bakretilerin beyne gitmesine ve beyinde bu bakterilere karşı verilen cevabın da bunama riskini artırması mümkün.

Peki, sadece fareler üzerine yapılan bir araştırmaya dayanarak burundan kıl koparmanın ve burun karıştırmanın bunamaya yol açabileceğini söylemek mümkün mü?

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, Independent Türkçe için Griffith Üniversitesi uzmanları tarafından yapılan araştırmayı değerlendirdi.

Kaynak: https://www.indyturk.com/node/586391/sa%C4%9Flik/burun-kar%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1rmak-alzaym%C4%B1r-ve-bunama-riskini-art%C4%B1r%C4%B1yor-mu#.Y5XfG_943Xw.twitter

***

EK 2 (23.2.2023): Kabızlara müjde! Düzenli müshil kullanımı, özellikle çoklu müshil türleri veya ozmotik müshil kullananlarda, tüm sebeplere bağlı bunama riskinin artmasıyla ilişkilendirildi. Kabız olmak beyni koruyor da denebilir. Tuvalet kağıdı tasarrufu da bonusu!

Kaynak: https://n.neurology.org/content/early/2023/02/22/WNL.0000000000207081

Makale: Association Between Regular Laxative Use and Incident Dementia in UK Biobank Participants

***

EK 3 (1.4.2023): Yaygın kullanılan aşılar (grip, zatürre, zona, tetanos, difteri ve boğmaca) hiç aşı olmamaya kıyasla demans riskini artırıyor.

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36542511/

Makale:  Common vaccines and the risk of incident dementia: a population-based cohort study

***

EK 4 (9.4.2023): Sık soğuk algınlığı ve grip geçirmek beyin yaşlanmasını etkileyebilir, bilişsel gerilemeyi hızlandırabilir ve Alzheimer riskini artırabilir.

Makale: Intermittent systemic exposure to lipopolysaccharide-induced inflammation disrupts hippocampal long-term potentiation and impairs cognition in aging male mice

Kaynak: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0889159122004718?via%3Dihub

***

EK 5 (14.4.2023): Hafif bilişsel bozukluğu olan kişilerde, yaşlanma konusunda olumlu düşünceye sahip olmanın, kayıp hafıza işlevini geri kazanma ihtimali yüzde 30 daha fazla.

Kaynak: https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2803740

Makale: Role of Positive Age Beliefs in Recovery From Mild Cognitive Impairment Among Older Persons

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: