HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
GEBELİKTE ŞEKER YÜKLEME TESTİ RUTİN VE ŞART DEĞİLDİR
Prof. Dr Alişan Yıldıran’ ın yazısı:
Sağlık Bakanlığı, gebelikte şeker tarama testinin zararlı olduğuna dair iddianın, bilimsel geçerliliği olmadığını buyurmuş!
İki gün önce medyaya düşen haberde (1) bakanlığın açıklaması şu şekilde; “Zaman zaman ortaya çıkan bu gibi tartışmalı konulara, Bakanlık olarak konusunda uzman bilim adamlarından teşekkül eden komisyonların kararları ile açıklık getirdiği, söz konusu iddiaların da Bakanlığın “Bilim Kurulu” tarafından değerlendirildiği ifade edildi …. gebelikte normal şartlar altında bir kez uygulanan bu testin, anne ve bebeğe herhangi bir zararının ise söz konusu olmadığı” kaydedildi.
Açıklamada, bilim kurulunun kimlerden, hangi uzmanlık alanlarından, bu uzmanların ve/veya beynelmilel araştırmacıların hangi çalışmalarından, ne gibi bulgu ve/veya sonuçlardan yola çıkılarak bütün gebelere, gebeliğin 24-28. Haftasında rutin 75 g glukoz yükleme testi yapılması gerektiği ve/veya bu testin yaklaşık 600 gramlık bir fetüse ne gibi etkileri olabileceği konusunda en ufak bir malumat verilmemiş.
Bu açıklamanın Türkçesi hâşâ huzurdan “Ben sizin babanızım ben ne dersem o olur” dur.
Bakanlığın iyi niyetli olduğuna şüphe yoktur, lâkin böyle bir açıklama devlet ciddiyetine; bu açıklamaya mehaz teşkil eden her kim ise onların da ilmî ciddiyetine yakışmaz.
Ayrıca yeri gelmişken bu bilim kurulları hakkında bakanlık bürokratlarını naçizâne ikâz etmek iktizâ eder; bilim kurulunda ticârî firma olmaz, üyelerin üçte birinin bunlardan oluşması ise îzahdan vârestedir (2).
Muhtemelen bu bilim kurulu da TJOD üyelerini ihtivâ etmektedir. Bahsettiğim kurumun web sayfasında “Gebelerde şeker yükleme testi ve önemi” başlığı altında gestasyonel diyabet ve bebeği etkileri anlatılmaktadır (3). Ya başlık yanlış seçilmiş, veya konu anlaşılmamış!.
Gelelim bendenize! Bugün 1. Klinik İmmünoloji Kongresi’nde uzun süredir görmediğim bir profesör arkadaşım meslekdaşlarımın benim için muayenehanesi varmış dediklerini söyleyince açıklama yapma ihtiyacı hissettim. Bendeniz sadece devletimin ve milletimin hizmetindeyim (4).
Bir konuyu daha açıklamam îcab eder, Canan Hocayı, Ahmet Rasim Hocayı şahsen tanımam. Ahmet Rasim Hoca kerem edip yazılarımı yayınladı, kendisine teşekkür ederim, fikirlerim de yalnızca beni bağlar. Öncekiler gibi bu yazıyı da yazmaktaki maksadım millet ve memleketimizin yarını demek olan evlatlarımıza hizmet etmektir. Allah (cc) utandırmasın.
Daha önce yazdığım yazıda ifade ettiğim endîşemi (5) vatandaşlarımızın gayet güzel anladığı gösterdikleri teveccühten bellidir. Fakat bazı meslekdaşlarımın bu endîşemi anlamadığı veya anlamak istemediğini görüyorum (6).
Benim ve Canan Hocanın üzerinde durduğumuz konu zaten bilinen gestasyonel diyabetin fetüs ve yenidoğana zarar verdiği değil, gebeliğin 24-28. haftasında rutin şeker yükleme testinin (OGTT) fetusa ve/veya annesine zarar verme ihtimalidir.
Canan hocanın bu konuda yayını olmadığını söyleyenler kusura bakmasınlar, bu çalışmayı yapması gerekenler yukardaki resmî açıklamayı yapanlardır, OGTT’nin fetüse zarar vermediğini gösteren bir çalışma yapmayı bırakın, literatürden bir örnek versinler!
Onların yerine ben literatürü taradım. Tıbbî yayınların takîb edildiği en önemli kaynak olan Pubmed’ e anahtar kelime olarak “oral glucose tolerance test effect fetus (51 sonuç) veya fetal (187 sonuç) veya glucose loading test effect fetal (3 sonuç)) yazdığımda OGTT’ nin fetüse etkileri ile ilgili sadece yedi (!) makale buldum (7-13).
Ülkemizden de konu ile kısmen alakalı üç yazıya tesadüf ettim (14-16). Bu yazılara baktığımızda, sadece 1970 ve 1978’deki çalışmalarda çok ilkel metotlarla fetüslerin OGTT’ den sonra hareketlerinin belirgin şekilde arttığı (yani debelendikleri) belirlenmiş (12, 13).
Çok daha önemlisi, 7 no’lu araştırmada, önceki yazımda belirttiğim gibi (gastroenterologların ise bir türlü akıl erdiremediği?!) fetüs kan şekerinin OGTT’ den sonra anne kan şekeri ile aynı olduğu bulunmuş!..
Bakanlığımızı ve değerli bilim kurulunu hâlâ ikna edememiş olma ihtimaline karşı, kendilerinin çok dikkate aldığı benim ise hiç güvenmediğim DSÖ’ nün 2006 rehberindeki ilgili maddeyi okuyup idrâk etmelerini öneririm (17).
Bu madde kısaca gebelik diyabeti teşhisinin açlık kan şekerinin 126 mg/dl’den yüksek olması; 75 g OGTT’ den iki saat sonra kan şekerinin 200 mg/dl’nin üzerinde olması; tesâdüfî kan şekerinin 200 mg/dl’nin üzerinde olması ve birlikte diyabet semptomlarının varlığı şeklinde üç kriter verilmiş, bunlardan bir veya daha fazlası teşhis için yeterli görülmüş.
Bunun Türkçesi ise; OGTT rutin ve şart değildir, diyabet teşhisi de fevkalade kolaydır demektir!
Kaynaklar:
(2) http://www.asicalismagrubu.org/acg4.asp
(3) http://www.tjod.org/gebelerde-seker-yukleme-testi-ve-onemi/
(4) https://personel.omu.edu.tr/tr/yildiran
(5) http://ahmetrasimkucukusta.com/2015/03/11/misafir-yazar/zulme-ses-cikarmayan-dilsiz-seytandir/
(7) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12673629
(8) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11228505
(9) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7612101
(10) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9191628
(11) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1415393
(12) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/453261
(13) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/733133
(14) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25546925
(15) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24353250
(16) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19479645
(17)http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/85975/1/WHO_NMH_MND_13.2_eng.pdf
SEKTÖRLE İLİŞKİLİ BİLİM KURULU OLMAZ
SEKTÖRÜN ETKİSİNDE OLMAYAN FDA BENZERİ MİLLİ SAĞLIK AKADEMİSİ ACİLEN HALK SAĞLIĞINDA ETKİN OLMALIDIR.
Bağımsız hekimlere sektörden saldırı başlamıştır!
6 yaşındaki bir çocuğa 50 gr sıvı şeker içirebilirmiyiz bir kere de?
6 aylık 600 gr’lık fetusa 50gr sıvı şekerli, su nasıl verebilirsiniz bir kerede? ve de zararı yok dersiniz.
Gebenin yükselmiş olan kan şekeri olduğu gibi 6oo gr’lık fetusa geçiyor olduğu gibi, bunu biliyormusunuz yoksa bilmiyormusunuz?
Hipoglisemi gelişen yeni doğan bebeklere ne dozda glükozlu su veriliyor (%5)’lik oranında öğrenmek neden istemiyorsunuz?
Günümüz yaygın tıbbı hasta olmadan para kazanamaz.Ne kadar hasta o kadar para.O zaman sağlıklı insan niye olsun ki!
“Canan hocanın bu konuda yayını olmadığını söyleyenler kusura bakmasınlar, bu çalışmayı yapması gerekenler yukardaki resmî açıklamayı yapanlardır” cümlesi bir bilim insanına yakışır mı? Bu meselede “zararı olduğunu” söyleyen kanıtlamak zorundadır. İddia edip karşı tarafın aksini kanıtlamasını istemek etik midir? Prof. ünvanı “sallamak” için yeterli midir?
Dr. Gürsel Erkılınç
Sayın Dr. Erkılınç,
Evvela yazıyı dikkatlice bir daha okuyun, o cümle tam da bilim adına söylenmişdir. Hafifsediğiniz ünvanı fakir tırnakları ile kazıyarak elde etmişdir.
“iddia edip..” cümlenize gelince, tam da onu söylüyorum, “OGTT zarar vermez” bir iddiadır ilmî bir hakikat değildir…