HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
VİTAMİN D EKSİKLİĞİ PARANOYASI ALDI BAŞINI GİDİYOR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
JAMA’ da yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, sağlıklarını riske atacak miktarda D vitamini desteği alanların oranı korkunç bir hızla artıyor (1).
Araştırmada 39.243 kişinin 1999-2014 seneleri arasında aldıkları günlük D vitamini dozları değerlendirildi.
1999-2000 senelerinde erişkinlerin yüzde 0.3’ ü 1000 Ü veya daha yüksek miktarda D vitamini alırken bu oran 2013-2014’ de yüzde 18.2 olarak bulundu.
2007-2008’ de erişkinlerin yüzde 0.2’ si 4.000 Ü veya üzerinde D vitamini alırken 2013-2014’ de bu oran yüzde 3.2 olarak bulundu.
Yüksek D vitamini alma eğilimine 70 yaş üzerindekilerde, kadın ve beyaz ırkta daha çok rastlandı.
2011’ de yayınlanan raporda D vitamininin kemik sağlığı için faydalı olduğu ama günlük tolere edilebilen azami sınır olan 4.000 Ü üzerindeki dozların kan, yumuşak doku ve damarlarda fazla miktarda kalsiyum birikmesine yol açarak zararlı olabileceği açıklandı (2).
70 yaşından küçük olanlar için günde 600 Ü, 70 yaşından büyük olanlar için de 800 Ü D vitamini tavsiye ediliyor.
D vitamini sağlık bir hayat için elzemdir ama…
D vitamininin kemik sağlığı yanında genel anlamda sağlıklı yaşamak için ”elzem” olduğuna hiç şüphe yok ama bunun için yüksek miktarda D vitamini hapları almak akıl ve bilim dışı bir uygulamadır.
BİR: D vitamini aslında vitamin değildir, vücutta üretilen bir hormondur. Adam gibi güneşlenen ve beslenen insanların D vitamini desteğine ihtiyaçları yoktur.
İKİ: Kan D vitamini seviyesinin 20’ nin üzerinde olmasının herhangi bir faydası olduğuna dair bilimsel delil mevcut değildir (3).
Yüksek miktarda D vitamini almak kanda kalsiyumun yükselmesine yol açarak birçok hastalık riskini artırır.
Özellikle de D vitamini seviyesini hap içerek 100’ ün üzerine çıkaranların sağlığı büyük risk altındadır.
100’ ün üzerinde kan seviyesiyle övünenlerin radyasyonlu çayı içip “Bakın hiçbir şey olmuyor” diyen Bakan’ dan hiçbir farkı yoktur.
Unutmayın, Karamanın koyunu seneler sonra çıkar oyunu!
ÜÇ: D vitamini düşük olanlara D vitamini desteği vermenin kanser ve kalp krizleri dâhil herhangi bir hastalığı önlediği gösterilmemiştir.
D vitamini paranoyası
İnsanları sağlıklı hayat ve beslenmeden uzaklaştırmak, besin desteklerine bağımlı kılmak için maksatlı D vitamini paranoyası yaratma çabaları tüm hızıyla sürüyor.
Başı da insanlara doğru güneşlenme konusunda bilinçlendirmek için kurulduğunu iddia eden ama işi fahiş fiyata D vitamini, plaj minderi, su şişesi satmaya kadar götürerek tamamen ticarete döken D Vitamini Konseyi çekiyor (4).
Bu korkutmanın tesiriyle USA’ da Medicare’ in D vitamini ölçümlerine harcadığı para 2000’ den 2010’a tam 83 misli artmış durumda (5)!
D vitamini test pazarının 2025’ de 1.1 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor (6).
Gel gelelim bu testlerin insanlara bir faydasının olduğunu gösteren hiçbir veri yok.
Maine Medical Center Research Institute’ den Dr. Rosen “Kendinizi D vitamini testlerinden koruyun” sözleri durumun vahametini açıkça ortaya koyuyor (5).
D vitamini hapları neden zararlıdır?
BİR: D vitamini eksikliği çoğu zaman o kişinin hayat tarzında yanlışlar olduğunun ifadesidir.
Bu yanlışları düzeltmeden D vitamini hapı vermek tıbbi bir hatadır.
İKİ: D vitamini düşüklüğü “izole” bir bulgu değildir, bu kişilerde sağlıksız hayat tarzıyla ilgili olarak başka pek çok problem daha bulunabilir.
D vitamini vermek D vitamini eksikliğini düzeltir ama diğer olumsuzluklar şiddetlenerek sürer gider.
ÜÇ: D vitamini desteği insanları sağlıklı yaşamaktan uzaklaştıran bir tuzaktır.
Kolesterolü yüksek olana “statin” vermek ne ise D vitamini düşük olana D vitamini hapı vermek de aynı şeydir.
Oysa ikisinde de yapılması gereken hayat tarzındaki yanlışların düzeltilmesidir.
DÖRT: Birçok hastalıkta D vitamini eksikliği bulunması bir illiyet bağını göstermez.
İnsan kolesterolü yüksek olduğu için kalp hastası olmadığı gibi D vitamini düşüklüğü de kanser veya kalp hastalığına yol açmaz.
Kanser ve kalp hastalarının hayat tarzı yanlışları olduğu için D vitamini seviyeleri düşük çıkar.
BEŞ: Birçok hastalıkla rastlanan D vitamini eksikliği kan kalsiyum seviyesindeki aşırı yükselmeyi ve kalsiyumun damarlarda birikmesini önlemeye yönelik bir korunma mekanizması da olabilir.
Bu durumda D vitamini almak kalp ve böbrek hastalıklarının aksine ilerlemesi ve şiddetlenmesine yol açar.
ALTI: Yüksek miktarda D vitamini kırık, düşme, böbrek taşı, kanser (özellikle prostat ve pankreas) ve genel ölüm riskini artırır (7).
Bir zamanlar D vitamini gibi pompalanan E vitamini ve beta-karotenin kanser riskini artırdığı seneler sonra anlaşıldı.
Gelelim neticeye
D vitamini ne kadar yüksek olursa o kadar iyi olur iddiasının, kolesterol ne kadar düşük olursa kalp krizi riski o kadar azalır iddiasından hiçbir farkı yoktur.
Bunlar akıl ve bilim dışı tavsiyelerdir.
Biri ilaç endüstrisinin diğeri de besin desteği endüstrisinin pazarlama sloganıdır.
Vücudun güneş ışınlarından kendi ürettiği bir hormonu “vitamin” diye hap olarak “yutturmak” Nobel Pazarlama Ödülü’ nü hak eden bir buluştur.
Paraşütleri açalım, oyuna gelmeyelim.
Kaynaklar:
1. http://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2632494
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3046611/
3. http://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMcp1009570
5. https://www.vox.com/science-and-health/2017/6/20/15838152/vitamin-d-deficiency-foods-symptoms
***
EK 1 (10.9.2024): Endokrin Derneği’nin 2024 kılavuzu artık 19 ila 74 yaş arası yetişkinler de dâhil olmak üzere belirli popülasyonlar için rutin D vitamini taraması ve rutin takviyesine karşı çıkıyor. Oysa 2011 Kılavuzu tüm yaş grupları için takviye tavsiye ediyordu.
Kaynak: https://academic.oup.com/jcem/article/109/8/1907/7685305
***
Big farmaya atıp tutanların araştırmalarına güvenilmez diyenlerin Vitamin D Council’ e tek laf etmemeleri, aksine destek olmaları çok dikkat çekici. Bunun arkasında ne olabilir acaba?
Emekli öğretmenim, arkadaşlarım içinde D vitamini içmeyen yok dersem inanır mısınız? Bize güneşten yeteri kadar alınamaz diyorlar, bu doğru mu, gerçekten hap almadan güneşlenerek yeteri kadar D vitamini alabilir miyiz?