HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
ÇOCUKLARI AĞIR KOVİD’ DEN KORUYAN BİRÇOK SEBEP VAR
Dikkat: Yazıya ilave var!
***
ÇOCUKLARI AĞIR KOVİD’ DEN KORUYAN BİRÇOK SEBEP VAR
Pandeminin başlarında çocukların koronavirüs bulaşmasına karşı dirençli oldukları sanıldıysa da KOVİD’ in çocuklara da bulaştığı ama hastalığın bunlarda genellikle belirtisiz veya hafif belirtilerle seyrettiği biliniyor.
Çok seyrek de olsa pediatric inflammatory multisystem syndrome-toxic shock”= PİM-TS gibi ağır klinik tablolar çocuklarda da görülebilse de ölümler bu yaş grubunda neredeyse yok denecek kadar az.
Peki, çocukların erişkinlere göre hastalığı daha hafif atlatmasının sebepleri neler olabilir?
Çocuk akciğerlerinde ACE-2 reseptörü daha az
Koronavirüsün hücrelere girip çoğalabilmesi için ACE-2 reseptörlerine bağlanması gerekiyor.
Virüsün vücuda en çok girdiği yer olarak bilinen burun epitel hücreleri üzerinde yapılan bir çalışmada ACE-2 aktivitesinin çocuklarda erişkinlere nazaran düşük olduğu ve aktivitenin yaşa bağlı olarak arttığı belirlendi.
Buna göre, çocuklarda hastalığın daha az görülmesi burun hücrelerinde ACE-2 reseptör aktivitesinin düşüklüğü ile izah edilebilir.
Diğer koronavirüslerin sağladığı bağışıklık etkili olabilir
Çocukların diğer dört tür koronavirüsle geçirdikleri enfeksiyonların sağladığı bağışıklık KOVİD etkenine karşı da bir miktar korunma sağlıyor olabilir (çapraz bağışıklık).
Soğuk algınlığı tablolarının üçte bir kadarından SARS, MERS, KOVİD etkenleri dışında kalan diğer koronavirüslerin mesul olduğunu biliyoruz.
Koronavirüslere karşı gelişen bağışıklığın uzun vadeli olmaması yani zamanla azalması erişkinleri bu koruyucu mekanizmadan mahrum bırakıyor olabilir.
Çocukların bağışıklık sistemleri henüz tam gelişmemiştir
Çocukların hastalığı daha hafif atlatmalarında bağışıklık sistemlerinin tam gelişmemiş olmasının da etkisi olabilir.
Enfeksiyonlarla mücadelede bağışıklık sisteminin rolü çok önemlidir ama bağışıklık cevabının aşırıya kaçması vücudun aleyhine olabilir (bir tür orantısız güç kullanılması).
Erişkinlerde KOVİD’ de başlıca ölüm sebebi sitokin fırtınası adı da verilen bu aşırı bağışıklık cevabının yarattığı akciğer hasarı, sistemik enflamasyon ve çoklu organ yetersizliğidir.
Çocukların bağışıklığının tam gelişmemiş olması onları bu sitokin fırtınasından ve sebep olduğu zararlardan koruyor olabilir.
Melatonin hormonunun etkisi olabilir
Melatonin hormonunun bağışıklık sisteminin tam çalışması ve güçlü olmasında önemli rolü vardır.
Melatoninin KOVİD’ de akciğer ödemi ve hasarını başlatan NLRP3 inflamazomu baskılaması buna delil olarak gösteriliyor.
Bu hormon seviyelerinin çocuklarda erişkinlere göre çok yüksek olmasının da etkisi olabilir.
Çocuklarda kronik hastalıklar çok az
Çocuklarda, yaş ilerledikçe görülme oranları da giderek artan obezite, tip 2 diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıkların ve insülin direnci, ateroskleroz gibi risk faktörlerinin bulunmaması veya çok seyrek olması da çocukları koruyan mekanizmalardan biri olabilir.
Timüs bezinin etkisi
Enfeksiyonlarla mücadelede kaynağı timüs bezi olan T hücrelerinin çok büyük rolü vardır.
Timüs, tıpkı kemik iliği gibi birincil bir lenf organıdır ve yaşlandıkça küçülmeye ve fonksiyonlarını kaybetmeye başlar.
KOVİD etkeni koronavirüsler tıpkı AİDS hastalığı etkeni HIV gibi gibi T hücrelerini harap ederler.
Çocuklarda timüsün aktif olması yeterli T hücrelerinin yapımını sağlarken bu, erişkinlerde mümkün olmaz.
Gelelim neticeye
KOVİD’ in çocuklarda daha hafif seyretmesi ve ölümlerin çok az olması kimseyi yanıltmasın.
Çocukların da virüse karşı korunma tedbirlerine uyması hem kendi hem beraber yaşadıkları aile fertlerinin sağlığı için çok önemlidir.
KOVİD virüsünün çocuklara pozitif ayrımcılık uygulamasından mutluyum.
Kaynaklar:
***
EK 1 (13.11.2020): Melatoninin KOVİD önlenmesi ve tedavisinde işe yarayabileceği bildirildi.
Kaynaklar:
https://journals.plos.org/plosbiology/article?id=10.1371/journal.pbio.3000970
***
EK 2 (9.12.2020): Sitokin Fırtınası. Okuma parçası: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra2026131
***
EK 3 (24.8.2021): Çocukların üst solunum yollarındaki epitel hücreleri, makrofajlar ve dendritik hücrelerde MDA5 (IFIH1) ve RIG-I (DDX58) gibi reseptörlerin daha fazla aktif olması çocuklara Kovid-19’ a karşı doğuştan daha kuvvetli bir antiviral tepki gösterme imkânı veriyor. Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41587-021-01037-9
***
EK 4 (13.12.2021): “Çocuklarda reenfeksiyon (yeniden enfeksiyon) çok düşüktür. Genetik olarak doğrulanmamış renfeksiyona bağlı hastaneye yatışların %70’inden fazlası komorbiditesi olanlarda görüldü. Yine de sıfır ölüm. Çocukların yalnızca küçük, iyi tanımlanmış bir kısmı aşıdan yararlanabilir.”
Kaynak: https://twitter.com/gerdosi/status/1470363200315138055?s=20
***
EK 5 (6.5.2023): Japonya’ da yapılan araştırmada, ağır Kovid tablosu gösterenlerde doğuştan gelen bağışıklık hücrelerinde fonksiyon bozukluğu olabileceği ve konağın genetik geçmişinin Kovid’ e hassasiyet ve/veya hastalığın ağırlığını belirleyebileceği gösterildi.
Monositler, vasküler homeostazı koruyan ve akut enfeksiyonlarda patojenlere erken cevap veren doğuştan gelen kan hücreleridir.
Klasik monositler, ilk inflamatuar cevap için kritik öneme sahiptir. Bunlar dokuda makrofajlara farklılaşabilir ve kronik hastalığa katkıda bulunabilir.
Klasik olmayan monositler (CD14-CD16+) vasküler homeostazı korudukları için yaygın olarak anti-enflamatuar olarak görülür. Patojenlerin tanınması ve temizlenmesinde ilk savunma hattını oluştururlar.
Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41588-023-01378-y
Makale: Innate immune cell genetic risk factors are linked to COVID-19 severity
***
Rabbim çocuklarımızı korusun
Çok aydınlatıcı bir yazı olmuş teşekkürler