HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
CORONA İLE YAŞAMAK İTİNA İSTİYOR!..
EK 1 (10.9.2020): Konya Selçuk Tıp Fakültesi 6. sınıf öğrencisi Merve Mercan koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti. İlk gelen bilgilere göre Mercan’a, KOVİD teşhisinden 5 gün sonra immün yetmezlik tanısı da konuldu. Sağlıklı görünen ama koronavirüs aldıktan sonra ağır tablolar gelişen ve ölenlerde o güne kadar teşhis edilmemiş bağışıklığı baskılayan bir hastalık olabileceği iddiasını ispatlayan bir örnek vaka. Meslekdaşımıza Allah’ tan rahmet diliyorum.
***
Hıncal Uluç Sabah’ ta “Corona ile yaşamak itina istiyor” başlıklı yazısında şu çok önemli sualleri soruyor:
“Corona kimini öldürüyor, kimini hafif, kimi ağır hasta ediyor, kimi hatta farkında bile olmadan geçiriyor?. Bilen var mı?. Niye biri mezara giderken, öbürü yolunda yürüyor, habersiz, bilim farkı açıklıyor mu?.”
Bilimin fazla umurunda olmayan bu sualleri ben çok ama çok mühimsiyorum. Kendi kendime de defalarca sordum.
İşte cevaplarım:
BİR: Genetik farklılıklar (varyasyonlar)
İKİ: Altta yatan hastalıklara (kanser, diyabet, hipertansiyon… gibi) sahip oldukları hâlde araştırılmamış olduğu veya belirti vermediği için bu hastalıkları henüz teşhis edilmemiş olanlar
ÜÇ: Yüksek virüs yüküne maruz kalma ihtimalleri fazla olanlar (doktor, hemşire ve diğer hastane çalışanları, bilhassa da yoğun bakım ekibi)
DÖRT: Bilinmedikleri veya değer verilmedikleri için dikkate alınmayan risk faktörlerine sahip olanlar
Genel manada vücut savunması ve bağışıklığını menfi etkileyen hareketsizlik (sedanter hayat), beslenme hataları, vitamin-mineral eksiklikleri (özellikle D vitamini), insülin direnci, uyku azlığı veya düzensizliği, stres… gibi faktörlerin ağır KOVİD ve ölüm riskini artırması mümkündür.
Zaten diyabet, kanser, ateroskleroz gibi kronik hastalıklara da zemin hazırlayan bu “yeni risk faktörleri” ile mücadele KOVİD ölümlerinin azalmasını da sağlayabilir.
Gelelim neticeye
BİR: Sapasağlam görüntüsü verenlerin ağır KOVİD ve ölümlerden korunması için bu suallerin cevapları üzerinde çok düşünülmelidir.
İKİ: Benim onun mesafe + maske + musluk tavsiyelerine moral + mönüyü yani beslenmeyi de eklediğimi çok iyi biliyorsunuz.
***
Hıncal Uluç‘ un yazısı:
Çok yakın arkadaşımdı. Uzun zamandır haberleşmemiştik. Geçen hafta aradı..
“Hıncal biliyor musun, biz ailecek coronaya yakalandık.. Merak etme, şimdi hepimiz iyiyiz..”
Telefon elimde donakaldım. Genç bir aile onlar.. Kendisi, eşi ve küçük çocukları..
“Nasıl oldu bu” dedim.. Anlattı..
Eşi bir arkadaşını arabasına almış, yolda görüp.. İkisinde de maske yok.. Birkaç gün sonra rahatsızlanmış. Hemen test..
Corona.. Tabii, karısı ve çocuğuna da test.. Onlar da pozitif..
Nerden kapmışlar bilir misiniz?.
Hani eşi, arkadaşını arabasına almıştı, ikisinde de maske yoktu ya.. Meğer o arkadaşının kardeşinde corona varmış. Henüz hastalanmadığı için, haberi yok.. Virüsü kardeşine vermiş. Onun hiçbir şeyden haberi yok. Maskesiz geziyor. Bizimkine aktarmış.
Önce tedbirsiz arkadaşın kardeşi hastalanmış. Ardından bizimkiler.. Üçü de..
Zinciri görebiliyor musunuz?.
Hayat zor değil mi?. Zorluk, bu corona denen virüsün belirsiz oluşu..
Birine geliyor, yataklara, yoğun bakıma düşürüyor, hatta öldürüyor. Birine geliyor.. Adam haberi bile olmadan ayakta geçiriyor.. Onda bir şey olmuyor, ama maske kullanmazsa, temas ettiklerine bulaştırıyor..
Corona kimini öldürüyor, kimini hafif, kimi ağır hasta ediyor, kimi hatta farkında bile olmadan geçiriyor?. Bilen var mı?. Niye biri mezara giderken, öbürü yolunda yürüyor, habersiz, bilim farkı açıklıyor mu?.
İşte işin püf noktası bu..
Corona, belirsiz bir virüs.. Bugün ne olduğu belli değil. Yarın ne olacağı da belli değil..
O zaman, korunmanın çaresi, sosyal mesafeye, her zaman dikkat etmek. Maske takmak sizi korumaz.
Unutmayın. Sizin temas ettiğiniz kişide maske olmalı.. Olmalı ki, o maske, aksırıp tıksırdığında, hatta yüksek sesle konuştuğu, bağırdığında ağzından fırlayan tükürük damlacıkları, ağız ve burnunuza değmesin.
İçinde virüs taşıyan o damlacık maskenizin üzerine düşerse, tekrar ediyorum o maske sizi korumaz. Çünkü virüsü içeri geçirir. Sadece N/95 denen ve ameliyatlarda bir defa kullanılıp atılan maskeler korur. Onlara ulaşmanız ve devamlı kullanmanız zor. Çok pahalı bir. Zaten parayı bastırsanız da bulamazsınız. Öyle milyonlarla üretim yok dünyada çünkü.
“Peki madem korumuyor, o zaman neden maske takıyorum” diyorsunuz haklı olarak?.
Çünkü maske, hasta olanın virüs yaymasını önler, o kadar..
Peki sizde corona virüsü olmadığından emin misiniz?.
İşte arkadaşımın arkadaşının kardeşinde virüs vardı ama henüz belirtileri ortaya çıkmamıştı. Ağbisine geçirdi.
Ondan arkadaşımın eşine, ordan evine..
Tersi de olabilirdi. Arkadaşımın eşinde, farkında olmadığı virüs olabilirdi. O arkadaşına, arkadaşı da küçük kardeşine..
O zaman, hangi yönde akacağı belli olmayan bu zinciri kırmanın en kolay yolu, ikisinin de maske takması.. Hangisinde virüs varsa, maske ötekine bulaştırmasını önler.
Tekrar ediyorum. Corona taşıyan ve haberi olmayandaki maske, onun yaymasını önler.
Yanınızdakinin tükürük damlacığı sizin maskenizin üzerine düşerse, maskeniz sizi korumaz.
Virüs maskeden içeri sızar, ağız, ya da burnunuza süzülür ve hasta olursunuz.
Kafanız mı karıştı. O zaman bir daha okuyun bu yazıyı..
Bir daha okuyun ve son günlerde, hasta, ağır hasta ve ölüm sayısının niye arttığını da birazcık anlayın.
O zaman göreceksiniz ki, artışta sizin de suçunuz var!.
Hepimizin suçu var.
Corona’yı biz bireyler yavaşlatacağız.. Devletin tavsiyelerine uyarak yavaşlatacağız. Başka yolu yok!.
Sosyal mesafe 1.. Maske 2.. Sık sık sabunla el yıkamak 3!.
Ve de.. Ne kadar az sokağa çıkarsak o kadar iyi, bugünlerde..
Kaynak: https://www.sabah.com.tr/yazarlar/uluc/2020/09/08/corona-ile-yasamak-itina-istiyor
***
EK 1 (10.9.2020): Konya Selçuk Tıp Fakültesi 6. sınıf öğrencisi Merve Mercan koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti. İntörn doktor Merve Mercan, bir süredir yoğun bakımdaydı. İlk edinilen bilgiler ışığında Merve Mercan’ın kovid teşhisi konulmasının ardından 5. gününde immün yetmezlik tanısı da koyuldu. Kaynak: https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-tip-fakultesi-son-sinif-ogrencisi-merve-mercan-covid-19-nedeniyle-vefat-etti-11-681-91232.html
Sağlıklı görünen ama koronavirüs aldıktan sonra ağır tablolar gelişen ve ölenlerde o güne kadar teşhis edilmemiş bağışıklığı baskılayan bir hastalık olabileceği iddiasını ispatlayan bir örnek vaka. Meslekdaşımıza Allah’ tan rahmet diliyorum.
Bu beyefendi pek genelgeçer bir yazı ile kolay olanı yapmış.
Halbuki, gazeteciliğin bu olmadığını hep iddia ederdi.
İsveç modelini nasıl açıklayacağız o halde!
Yazdığı gazetedeki arkadaşlarının fikrini almış mı acaba?…