HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
OKULLARI KAPATMANIN BİR DELİLİ YOKTUR VE ÇOCUKLARA ZARAR VERİR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Klinik ve moleküler epidemiyoloji, çocuk enfeksiyon hastalıkları ve halk sağlığı mütehassıslarının “Okulları kapatmanın bir delili yoktur ce çocuklara zarar verir” (Closing schools is not evidence based and harms children) başlıklı yazısı (1):
Birleşik Krallık’ ta 8.8 milyon çocuğun çocuğunun eğitiminde ciddi kesintiler yaşandı, okullar uzun süre kapalı kaldı ve ulusal sınavlar iki yıl üst üste iptal edildi.
Okulların kapatılması, Kovid-19 bulaşmasını en aza indirmedeki rolleri ve çocuklara verilen zararlarının yetersiz delilleriyle uluslararası olarak uygulanmıştır.
Bazı çocuklar için eğitim, yoksulluktan kurtulmanın tek yoludur; diğerleri için okul, tehlikeli veya kaotik bir ev hayatından uzakta güvenli bir sığınak sunar.
Öğrenme kaybı, sosyal etkileşimde azalma, tecrit, fiziksel aktivitede azalma, zihinsel sağlık meselelerinde artma ve suiistimal, sömürü ve ihmalde artış potansiyeli okulların kapanmasıyla ilişkilendirilmiştir.
Gelecekte gelir ve yaşam beklentisi azalması daha az eğitimle ilişkilidir
Özel eğitim ihtiyacı olan veya hâlihazırda dezavantajlı durumda olan çocuklar daha fazla zarar görme riski altındadır.
İngiltere’de aile içi şiddet, uyuşturucu veya alkol bağımlılığı ya da ebeveynleri arasında ciddi zihinsel problemler sebebiyle güvenli olmayan ev ortamlarında yaşayan 2.3 milyon çocuğun uğradığı zararlar okulların kapanmasıyla daha da artmıştır
Çocuk ve gençlerde Kovid-19 ile ilgili genel risk çok küçüktür ve hiperenflamatuar sendrom son derece nadirdir.
Okulların kapanması çocukların temas sayısını ve bulaşmayı azaltmasına rağmen, Birleşik Krallık’ ta 12 milyon yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmada, çocuklu veya çocuksuz hanelerde kovid-19’dan ölüm riskinde hiçbir fark bulunmamıştır. İngiltere’ de 65 yaş üstü insanların sadece% 3’ü çocuklarla yaşıyor.
Yüz yüze öğretimin, öğretmenlerin enfeksiyon kapma riskini artırması beklenebilir, ancak artan deliller öğretmenlerin ve okul personelinin hastaneye yatma veya kovid-19 sebebiyle ölme riskinin diğer çalışanlara kıyasla daha yüksek olmadığını göstermektedir.
İngiltere’ de ortaokul çocuklarında Kovid-19 oranları daha yüksek olmasına karşılık, Kovid-19’ dan dolayı öğretmen yokluğu ilk ve ortaokullarda birbirine yakın idi.
Ayrıca, okullar açık kalmasına rağmen, kasım kapanmaları sırasında 3. kademe bölgelerde öğretmen yokluğu azaldı.
Bulaşma
Çocukların toplum virüs bulaştırmadaki rolü net değildir.
PCR testleriyle yapılan yeni enfeksiyon araştırmaları çocukların yaklaşık % 0,5-1’inin pozitif bir sonuca sahip olduğunu göstermektedir ve okul kapanmasının yeni varyantın yayılmasını ne derecede etkilediğine dair delil yoktur.
Bununla beraber Avustralya, Norveç, İsviçre, İtalya ve Almanya’ da semptomlara bakılmaksızın tüm bireylerin test edildiği daha önceki çalışmalarda, özellikle ilkokul çocukları arasında bulaşma oranlarının düşük olduğunu bulundu.
Okullardaki çalışmalar, toplumdaki yaygınlığı yansıttığını ancak daha yüksek olmadığını göstermektedir.
Okul kapanışlarının aktarım oranlarını azaltmada anlamlı bir etkiye sahip olduğunu tahmin eden uluslararası modelleme çalışmaları, neredeyse eşzamanlı olarak kilitlenmeler, sokağa çıkma yasakları, barların ve restoranların kapanması dâhil birden fazla müdahale ile karışmıştır
Dahası, bunlar ebeveynlerin ev dışında çalışmasını engelleyen okul kapanmalarının dolaylı etkilerini hesaba katmazlar.
Gözlemsel çalışmaların sistematik bir incelemesi, en düşük önyargı riski olan çalışmalarda, okul kapanmalarının SARS-CoV-2 iletimi üzerinde fark edilebilir bir etkisinin olmadığını göstermiştir.
Okul kapanışlarından en az kazanacak ve en çok kaybedecek olan çocuklardır.
Bu pandemide, yaşlı sosyo-ekonomik olarak ayrıcalıklı insanlardan dezavantajlı çocuklara daha önce görülmemiş bir nesiller arası zarar ve maliyet transferi görüldü.
Birleşmiş Milletler’ in çocuk hakları sözleşmesi ve hükümetin bu haklara saygı duyma, koruma ve bu hakları yerine getirme görevi büyük ölçüde göz ardı edilmiştir.
Yüz yüze eğitimin yerini alabilecek bir şey yoktur.
Okulların kapatılmasının yararlarına dair güçlü delillerin yokluğunda, ihtiyati ilke, çocuklara feci zararları önlemek için okulları açık tutmak olmalıdır.
Okullar, 3-7 yaş arası çocuklar için 22 Şubat’ta İskoçya ve Galler’de yeniden açıldı ama İngiltere ve Kuzey İrlanda’da vakalar hızla düşmesine rağmen, okullar 8 Mart’a kadar açılmayacaktır.
Birleşik Krallık, çocukların haklarını korumalı, zararları hafifletmeli ve okulların kapatılmasının sadece son çare olarak çocukların yararına uygulanmasını sağlamalıdır.
İsveç ilköğretimi kapatmadı
Bizde okullar kapalı ama İsveç’ de pandemi süresinde anaokulu ve ilköğretim okulları açık kaldı.
Araştırmaya göre, İsveç okulları açık tutmasına rağmen anaokulu ve ilköğretim çağındaki çocuklarda ağır KOVİD ensidansını düşük bulundu.
Yaşları 1 ila 16 arasında olan 1.95 milyon çocuktan 15′ inde KOVİD vardı ve her 130 bin çocuktan birinin yoğun bakıma alınması icap etti (2).
Gelelim neticeye
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) da okulların açılmasından yan olduğunu ta eylül ayında açıklamıştı (3).
Ben de ekim ayında “Okullarda yüz yüze eğitim başlamalıdır” başlıklı makalemde şunları yazmıştım (4):
“Akıl ve mantıkla bağdaşan tedbirlere uyarak hayatın tabii akışına müsaade edilmeli, okullarda risk grubunda yer alan çocuklar korunarak yüz yüze eğitime başlanmalıdır.
Ağır bağışıklık problemleri (immün yetersizlik, tip 1 diyabet, morbit obez, ağır kronik böbrek hastalığı…) olan çocuklar için uzaktan eğitim modeli uygulanmalı, daha hafif hastalıkları olanlar özel sınıflarda okutulmalıdır.
Kaynaklar:
1. https://www.bmj.com/content/372/bmj.n521
2. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMc2026670
***
EK 1 (3.1.2021): Okulların toplumda Covid-19 virüsünün yayılmasında önemli bir rol oynadığına dair hiçbir kanıt bulunamadı. Kaynak: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.02.10.21251484v2 Kaynak: https://warwick.ac.uk/newsandevents/pressreleases/new_research_finds_no_evidence_that_schools_are_playing_a_significant_role_in_driving_spread_of_the_covid-19_virus_in_the_community1
***
EK 2 (23.3.2021): Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk “Vaka artışından bağımsız olarak okulları açık tutma ilke kararımız var. Vaka sayısı ile okulların açık olması arasında bir korelasyon yok, bu algıyı değiştirmemiz lazım” dedi. Bakanın açıklaması, “O halde okullar neden kapalıydı” sorusunu akla getirdi. Covid-19 tedbirleri kapsamında 16 Mart 2020’de ilk olarak bir hafta ara verildiği duyurulan yüz yüze eğitim bir sene boyunca sekteye uğramıştı. Bu süreçte kısa süreli olarak bazı sınıfların haftanın belirli günleri okula gitmesi dışında yüz yüze eğitim hiç yapılmadı. Eğitimcilerin ‘kayıp nesil‘ uyarıları, okul çağındaki çocukların Covid-19 için risk grubunda bulunmadığı gibi virüsü yetişkinlere bulaştırarak da vakaların artışına yol açtığı yönünde bir veri olmadığına dair araştırmalara rağmen yüz yüze eğitime ısrarla geçilmemişti. Bakanlığın eğitim ve sınav takvimine dair yaptığı açıklamalar ise genelde daha fazla kafa karşıklığı ve soru işaretlerine neden olmuştu. Yüz yüze eğitime verilen aranın birinci yılı dolmak üzereyken nihayet 15 Şubat’ta öncelikle köy okullarında, 2 Mart’ta ise tüm illerde haftanın iki günü eğitime başladı.
Habertürk’ten Nagehan Alçı’nın görüştüğü bakan Selçuk okullardan kaynaklı bir yayılım olmadığını belirtti.
Bakan, Trabzon İl Milli Eğitim müdürünün beş öğretmenin hayatını kaybettiği ve 70 öğretmenin karantinada bulunduğuna ilişkin açıklamasına dair haberin iletişiminin çok yanlış yapıldığını ifade ederek şunları söyledi: “Müdüre hemen uyarı gönderdik. Yanlış algıya yol açmamak için çok dikkatli olmak gerekir. Vakaların okul kaynaklı olduğu belli değil, okullar kapalı iken öğretmenler enfekte olmuyorlar mıydı? Söz konusu vakalar virüsü dışarıda almış olabilir, sanki okul virüsün kaynağıymış gibi bir bilgilendirme yapmak toplumda çok yanlış önyargılara sebep oluyor.”
Selçuk vaka artışlarının eğitimin seyrini etkilemeyeceğini de ifade etti: “Okulları tüm illerde haftada iki gün açma kararı aldık. Kırmızıda da mavide de. Dolayısıyla vaka artışından bağımsız olarak okulları açık tutma ilke kararımız var. Vaka sayısı ile okulların açık olması arasında bir korelasyon yok, bu algıyı değiştirmemiz lazım.”
Selçuk, buna rağmen neden okulların bu kadar uzun süre yüz yüze eğitime geçmediğine ya da neden hala tamamen açılmadığına dair ise herhangi bir açıklama yapmadı.
Kaynak: http://www.diken.com.tr/bakan-itiraf-etti-cocuklar-bosu-bosuna-okuldan-olmus/
***
EK 3 (9.4.2021): Dr. Tomris Cesuroğlu: Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi bu hafta tekrar açıklama yaptı: 1) Daha hızlı bulaşan varyantların varlığında dahi okulların toplumdaki bulaşmaya belirgin etkisi olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. 2) Sadece okulları kapatarak pandemiyi kontrol altına alamazsınız. 3) Toplumda vaka sayıları artıyor olsa dahi fiziksel mesafe, maske, el hijyeni ve havalandırma gibi önlemleri yaş dönemlerine uygun bir şekilde uygulanmasıyla okulların açık kalmasını sağlayabilirsiniz. 4) Okulların kapanmasına EN SON çare olarak başvurulmalıdır. 5) Okullar İLK açılan yerler olmalıdır. 6) Çocuklar ve gençler onların hayatını etkileyen bu tür kararların alınmasında ve uygulanmasında, önceliklerin belirlenmesinde söz sahibi olmalıdır. Kaynak: https://twitter.com/DrTomrisCesur/status/1380598637718290433?s=20
***
EK 4 (11.4.2021): Finlandiya’nın önde gelen çocuk doktorları, ülkenin ana gazetesinde yazdılar: İlkokul çocukları için maske tavsiyesinin bilimsel bir temeli yoktur. Çocuk haklarına saygı gösterilmeli ve çocuklara yönelik kısıtlayıcı tedbirler kanaatlere dayandırılmamalıdır. Çocuklar üzerindeki genel olumsuz etkilerin değerlendirilmesi ve bir pandemi sırasında oluşan hasarın onarılmasına acil ihtiyaç vardır. Kaynak: https://pledgetimes.com/reader-s-opinion-hus-pediatricians-there-is-no-scientific-basis-for-the-mask-recommendation-for-primary-school-children/
***
EK 5 (22.4.2021): Burçin Nalbantoğlu: “Pediatrinin en prestijli dergilerinden Pediatrics’te yayınlanan ve çok tartışma yaratan Brezilya’da yapılan bir çalışmada çocukların Covid bulaşında kaynak olmadığı ve enfeksiyonu erişkinlerden aldığı bildirildi. Öğretmenler aşılanırsa okulların güvenle açılabileceği bildirildi.” Kaynak: https://twitter.com/DrTomrisCesur/status/1385248115561730048?s=20
***
EK 6 (11.5.2021): New York devlet okullarında yüz yüze eğitimin genel nüfusa kıyasla KOVİD enfeksiyonunun prevalansının veya ensidansının artmasıyla ilişkili olmadığı tespit edildi. Kaynak: https://pediatrics.aappublications.org/content/147/5/e2021050605
***
EK 7 (18.6.2021): BMJ: “Okullardaki günlük temas testleri etik değildir ve delta varyantını içerecek şekilde genişletilmesi herkesi riske sokar”. Kaynak: https://blogs.bmj.com/bmj/2021/06/17/daily-contact-testing-trials-in-schools-are-unethical-and-extending-them-to-include-the-delta-variant-puts-everyone-at-risk/
***
EK 8 (7.7.2021): Sunetra Gupta: Professor of theoretical epidemiology at the Department of Zoology, University of Oxford.
Çocuklar asla kilit altında tutulmamalıydı. Gençlere kısıtlamalar getirmenin hiçbir bilimsel gerekçesi yoktu ve hala da yok. Kaynak: https://www.telegraph.co.uk/news/2021/07/07/children-should-never-have-locked/
***
EK 9 (11.7.2021): Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Necmi İlhan “Koronavirüs devam ettiği sürece bir süre daha tedbirli olmamız gerekecek” demiş. Maske sanki şemsiye gibi cebimizde olacak belki de.” demiş. Cepte ne şemsiyem oldu, ne de cebinde şemsiye taşıyanı duydum, gördüm. Kaynak: https://www.milliyet.com.tr/galeri/son-dakika-haberi-cok-onemli-aciklama-maske-semsiye-gibi-olacak-6550249
***
EK 10 (27.10.2021): Japonya: Okulların kapanmasının Kovid yayılmasına etkisi yok.
***
EK 11 (8.3.2022): Okulların kapısına asılacak yazı! “Okullarda yüz maskesi zorunluluğunun Kovid ensidansı veya bulaşmayı azaltmaması bu müdahalenin etkili olmadığını düşündürmektedir.”
Makale: Unravelling the Role of the Mandatory Use of Face Covering Masks for the Control of SARS-CoV-2 in Schools: A Quasi-Experimental Study Nested in a Population-Based Cohort in Catalonia (Spain)
K: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4046809
Kaynak: https://twitter.com/MonicaGandhi9/status/1501067734796279808?s=20&t=JTxKir75AYFxjOP-znid8w
***
KABAK TADI…
Yüzbinde 200 vaka varmış…
Eeee!???
Bunların kaçı GERÇEK hasta, kaçı yatırıldı?
Kaçı YBÜ’ye alındı?
Kaçı öldü?
Kalan 99 bin 999 kişinin günahı ne?
Böyle epidemiyoloji hangi coğrafyada, hangi tarihde var?
PCR çıkdı, mertlik bozuldi mi?
Issız acun kaldi mi?
Nerde Alp Ertunga, nerde Köroğlu, hey hey!
Siyasi iradenin ‘Yeter söz milletindir’ demesinin vakti gelmedi mi?
https://youtu.be/3cjgicrA504
As Ivor Cummins demonstrates in the video above, available data reveal lockdowns have been completely ineffective at lowering positive test rates, while extracting a huge cost in terms of human suffering and societal health. All of the reports and studies reviewed in his video are also available on his website, TheFatEmperor.com.
İş artık tam bir rezalete dönüşüyor. İş yeri olsun okul olsun kapanmaların bilimsel bir dayanağı yoktur. Hükumetin artık kendini de bitirecek olan oyunu görme vakti geldi de geçiyor. Bu küresel bir oyundur. Dikkat