VİTAMİN D EKSİKLİĞİ KOVİD’ İN AĞIRLIĞINI BELİRLİYOR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
88 Kovid hastasında vitamin D seviyeleri, enflamatuar cevap, vücut kitle endeksi, kan şekeri ve hastalık ağırlığı arasındaki münasebet incelendi.
Medyan vitamin D seviyesi 16.3 ng/ml idi ve vakaların yüzde 68.2’ sinde vitamin D eksikliği mevcuttu.
Vitamin D eksikliği erkeklerde ve ağır Kovid olanlarda daha sık bulundu.
Analizlerde, vitamin D seviyesi ve PaO2/FiO2 arasında pozitif, vitamin D seviyesi ve kan şekeri, vücut kitle endeksi, nötrofil/lenfosit oranı, CRP ve interlökin 6 arasında negatif korelasyon tespit edildi.
Hem vitamin D düşüklüğü hem diyabeti olan hastalarda ve ayrıca vitamin D düşüklüğü ve aşırı kilolu olanlarda, bu durumlardan sadece birine sahip olanlara göre, daha kötü enflamatuar cevap ve solunum parametreleri ile ağır hastalık daha sık görüldü.
Gelelim neticeye
BİR: Kovid-19 hastalarında ilk kez vitamin D seviyelerinin kan şekeri ve vücut kitle endeksi ile sıkı bir münasebeti olduğu gösterildi.
İKİ: Vitamin D eksikliği, hiperglisemi ve adipozitenin hastalık şiddeti üzerindeki zararlı etkisinde yer alan yeni bir ortak patofizyolojik mekanizma olabilir.
Kaynak: https://academic.oup.com/jcem/article/107/1/e348/6349205
Makale adı: Vitamin D Levels Are Associated With Blood Glucose and BMI in COVID-19 Patients, Predicting Disease Severity
***
AĞIR KOVİD’ DE T HÜCRESİ D VİTAMİNİ RESEPTÖRÜNÜN ROLÜ
Şiddetli Kovid-19 hastalarında CD4+ T hücrelerinde bozulmuş D vitamini gen imzasına dair delil elde edildi.
D vitamininin CD4+ T hücrelerinin epigenetik yapısını değiştirdiği ve ayrıca STAT3, BACH2 ve JUN gibi IFN-y düzeylerini azaltan ve IL-10’u artıran anahtar transkripsiyon faktörlerini indüklediği gösterildi.
Bu değişiklikler, şiddetli Kovid-19’un iyileşmesinde veya önlenmesinde faydalı olabilecek TH1 hücreleri üretiyor.
Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41590-021-01098-7
Makale adı: Role of the T cell vitamin D receptor in severe COVID-19
Gelelim neticeye
Vitamin D’ nin enfeksiyona yakalanmayı, ağır hastalık ve ölümleri önlediğini gösteren sayısız araştırmaya her gün yenileri ekleniyor.
Vitamin D, ucuz, her yerde bulunan ve kasıtlı olarak çok yüksek dozlarda alınmadığı takdirde son derecede emniyetlidir.
Adı vitamin de olsa vitamin D aslında vitamin değildir, deride ultraviyole B ışınlarının tesiriyle yapılan bir pro-hormondur.
Ülkemizde yaz aylarında öğle vakti 15-20 dakika güneşlenerek ve adam gibi beslenerek tüm kış boyu yetecek miktarda vitamin D depolanabilir.
Bununla beraber, yeteri kadar güneşlenemeyen, iyi beslenemeyen kişilere, yaşlılara, ağır Kovid riski yüksek olanlara vitamin D desteği verilmesi faydalıdır.
Aksini iddia eden varsa, araştırmasını yapar, yayınlar, bizi mahcup eder.
Vitamin D faydalı dediysek de elbette “Vur diyince öldürmeyin!“
NOT: Vitamin D’ nin aşıların etkinliğini artırdığını bildiren yazımı da hatırlatayım da “aşı meftunları” da mutlu olsunlar.
***
EK 1 (27.12.2021): Kovid-19 mortalite riski, vitamin D3 seviyesi ile ters ilişkilidir ve 50 ng/mL üzerindeki seviyelerde ölüm oranı teorik olarak sıfıra yakındır. Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34684596/
Makale adı: COVID-19 Mortality Risk Correlates Inversely with Vitamin D3 Status, and a Mortality Rate Close to Zero Could Theoretically Be Achieved at 50 ng/mL 25(OH)D3: Results of a Systematic Review and Meta-Analysis.
***
EK 2 (16.4.2022): İsrail’ de 2020 Nisan-2021 Şubat ayları arasında pozitif PCR testleri olan ve hastaneye yatırılması gereken 1176 hasta üzerinde yapılan araştırmada ağır hastalık riskinin vitamin D seviyesi 20’ nin altında olanlarda 40’ ın üzerinde olanlara göre 14 misli fazla olduğu bulundu. Yeterli vitamin D seviyesi olanlarda ölüm oranı %2.3, yeterli olmayanlarda ise %25.6 idi. Bu değerler, yaş, cinsiyet, kronik hastalıklarla ayarlama yapıldıktan sonra da değişmedi. Vitamin D değerleri Kovid’ den önce bakılmış olduğu için eksikliğin enfeksiyona bağlı olması mümkün değil.
Kaynak: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0263069
Makale adı: Pre-infection 25-hydroxyvitamin D3 levels and association with severity of COVID-19 illness
***
EK 3 (18.8.2022): 386.631 kişi üzerinde yapılan çalışmaların meta-analizinde düşük serum D vitamini seviyeleri, Kovid enfeksiyonuna yakalanma riskinin artmasıyla önemli ölçüde ilişkili bulundu.
Makale: Vitamin D Deficiency and Comorbidities as Risk Factors of
COVID-19 Infection: A Systematic Review and Meta-analysis
Kaynak: https://jpmph.org/upload/pdf/jpmph-21-640.pdf
***
EK 4 (25.8.2022): Vitamin D eksikliği olan kişilerde D vitamini seviyesini yükseltmek kronik iltihabı azaltabilir. Kaynak: https://academic.oup.com/ije/advance-article/doi/10.1093/ije/dyac087/6586699?login=false
Makale: Vitamin D deficiency and C-reactive protein: a bidirectional Mendelian randomization study
***
EK 5 (26.10.2022): D vitamini eksikliği ölüm riskini artırır ve seviyeleri biraz yükseltmek bile riski azaltabilir. Veriler 50 nmol/L sınır değerini destekler ve takviyenin yararının büyük ölçüde eksikliği olan kişilerde görüldüğünü öne süren önceki verilerle uyumludur.
Kaynak: https://twitter.com/Medscape/status/1585215919915245574?s=20&t=_dZjuROY76j7lr8zYR6xow
***
EK 6 (27.10.2022): D vitamini eksikliği ölüm riskini artırıyor ve seviyeyi biraz yükseltmek bile bu riski azaltabiliyor. Tavsiye edilen sınır 50.
Makale: Vitamin D Deficiency Increases Mortality Risk in the UK Biobank
Kaynak: https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M21-3324
***
EK 7 (31.5.2023): “Hiçbir şeyi yoktu, sapasağlamdı ama ağır Kovid geçirdi” zannedilen kişilerde henüz teşhis edilmemiş kanserler (böbrek, kan, kolon ve akciğer) olabilir.
Makale: Severe SARS-CoV-2 infection as a marker of undiagnosed cancer: a population-based study
Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41598-023-36013-7
***