Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Kanada’da geçen yıl yaklaşık 4 bin kişinin ölümüne neden olan opioid türü ilaçlar için British Columbia Eyaleti Sağlık Bakanlığı, 40 ilaç firmasına dava açtı.

Ülkede bu alanda örnek teşkil edecek ilk dava niteliğindeki bu gelişme, OxyContin’in üretici firması Purdue Pharma Inc. başta olmak üzere bu grup ilaçları üreten tüm firmaları kapsıyor. Dava ayrıca, Shoppers Drug Mart Corp. ve sahibi Loblaw Companies Ltd’nin de aralarında olduğu opioid dağıtıcı ve satıcısı pozisyonundaki toptancı firmalar ve eczaneleri de hedefliyor.

Dava, şirketlerin, doktorları ve hastaları opioidlerin oluşturduğu riskler hakkında aldatarak bağımlılık krizine katkıda bulunduğu iddiasına dayandırılıyor.

“İnsan hayatı kardan daha önemli”

British Columbia Eyaleti Sağlık Bakanı Judy Darcy, Eyalet Başsavcı David Eby ile gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bugün British Columbia’daki bir başka üç veya dört kişi daha aşırı dozda opioidden ölecek. Kaybettiğimiz her insan, kendileriyle ilgilenen ve onların iyiliğini önemseyen birisinin ışığıydı ve seviliyorlardı.” dedi.

Bakan Darcy, Eyalet Yüksek Mahkemesine açtıkları dava için 40 farklı firmadan davacı olduklarını açıklarken, davanın ilaç üreticilerinin sağlık harcamaları ve maliyetlerini telafi etmekten sorumlu tutulmasıyla ilgili olduğunu söyledi.

Darcy, “İlaç şirketleri yaptıklarının sorumluluğunu almalı ve insanların hayatlarına, kardan çok değer vermeli. Amacımız maliyetleri sağlık sistemimize geri kazandırmak olsa da aşırı doz krizinde kaybedilen değerli insan yaşamlarına biçilebilecek hiçbir fiyat yoktur.” diye konuştu.

“Şirketlerce tazmin edilmesi gerekir”

Başsavcı David Eby de aşırı doz kurbanlarına yönelik bağımlılık tedavisi ve acil bakım için ortaya çıkan maliyetlerin milyonlarca dolar tuttuğunu ve bunun ilgili şirketlerce tazmin edilmesi gerektiğini ifade etti.

Opioid kriziyle ilgili Ontario eyaletinde yapılan bir araştırmada, 2016 yılında kendilerine tedavi olarak opioid reçetesi yazılan her 3 hastadan birinin bu ilaç nedeniyle öldüğü belirlendi.

Ontario İlaç Politikaları Araştırma Ağı isimli sağlık araştırmaları kuruluşunca yapılan araştırma sonucu 2016 yılında opioid ile ilişkili 2 bin 833 ölümün üçte birine denk gelen 997’sinin, ölümleri sırasında aktif bir opioid reçetesi olan kişiler olduğu ortaya çıktı. Ontario İlaç Politikaları Araştırma Ağı’nın opioid ölümlerine ilişkin bilimsel araştırması, British Medical Journal isimli bilimsel dergide de yayımlandı.

Kanada’da geçen yıl da opioid kullanımına bağlı olarak toplam 3 bin 987 kişi yaşamını yitirmişti.

Opioid ve fentanil nedir?

Haşhaştan elde edilen bir ilaç grubu olan opioidler, hem ağrı kesici hem de uyuşturucu olarak kullanılıyor. 1950’lerin başında Belçika’daki tıbbi çalışmalar sonucu bulunan fentanil, morfinden 80 kat güçlü bir uyuşturucu olarak biliniyor. 1990’lı yılların başında tıpta tedavi amaçlı kullanılmaya başlanan fentanil, etkili bir ağrı kesici olduğu için anestezi için de kullanılıyor.

Kaynak: https://eczaciyiz.net/haber/ilac-sirketleri-insana-deger-vermeli/413643143

***

EK 1 (21.10.2020): Purdue Pharma, ülkeyi dolandırmak için komplo kurmaktan suçlu bulundu ve toplam 8 milyar dolay ödemeye mahkum edildi. Kaynak: https://www.medscape.com/viewarticle/939524?src=soc_tw_201021_mscpedt_news_mdscp_opioid&faf=1

***

EK 2 (2.9.2021): Opioid epidemisini körüklediği yaygın olarak kabul edilen Pudrue Pharma isimli ilaç şirketi feshedildi ve sahipleri Sacklers 4,5 milyar dolar ödemeye mahkum oldu. Ancak, şirket OxyContin de dâhil olmak üzere ilaç üretmeye ve aile de milyarder kalmaya devam edecek. Kaynak: https://www.nytimes.com/2021/09/01/health/purdue-sacklers-opioids-settlement.html

***