Aşı çalışmalarının aceleye getirilmemesi, hem etkinlikleri hem emniyetlerinin tam olarak ispatlanması şarttır. Bir an önce aşı çıkarmak için bazı aşamaların atlanması doğru değildir; bu, çok daha büyük sorunlara kapı açar. Hele de aşının siyasete ve ticarete alet edilmesi halkın aşılara olan itimadını sıfırlayacaktır. Unutmayın, acele işe şeytan karışır. Ama gene unutmayın ki bu dünya şeytandan geçilmiyor!

Aşı meselesine siyaset o kadar çok müdahil oldu ki en sonunda 9 aşı şirketi “bilimin yanında olacaklarına”, etkinlik ve emniyet bakımından kapsamlı bir şekilde incelenene kadar aşı tavsiye etmeyeceklerine dair ortak bir açıklama yaptılar. KOVİD’ in birçok organda kalıcı hasarlara sebep olması gibi bu salgın halkın tıbba olan itimadında da onarılması imkânsız tahribatlar yarattı.

AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen KOVİD aşısı ile ilgili faz III çalışması duraklatıldı. Faz III çalışmalarda bu tür olaylarla karşılaşılabilir ve bu, tam aksine çalışmanın ciddiyetle yürütüldüğünün bir göstergesi olarak bile değerlendirilebilir. Hele de aşının politika ve ticarete alet edildiğinin iyice anlaşıldığı şu dönemde.

Bu KOVİD salgını boyunca tıbbın neredeyse her gün siyaset ve ticarete nasıl âlet edildiğinin örneklerini yaşıyoruz. Ekonomi tekrar canlanır, turizm gene kendine gelir, uçaklar eskisi gibi ordan oraya uçar, okullar açılır, statlar seyircilerle taşar dolar, konserlere bilet bulunmaz olur ama tıbbın yediği bu darbelerin hasarını atlatabileceğini hiç zannetmiyorum.

Kuzey Karolina Üniversitesi araştırmacıları, KOVİD aşısının obezlerde işe yaramayacağını söylemişler. Haklılar. Obezlerde işe yarayan tek şey vardır, o da adam gibi beslenmektir yani abur cubur, şekerli, trans yağlı, işlenmiş tahıllardan üretilen yiyecek ve içeceklerden uzak durmalarıdır. Gerisi hikâyedir.