Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Peter Christian Gøtzsche’ nin “Mammography screening is harmful and should be abandoned” (Mamografi taraması zararlıdır ve terk edilmelidir) başlıklı makalesinin özeti:

Mamografi taraması: Fayda yerine zarar mı veriyor?

Peter C. Gøtzsche’nin yazdığı bu makalede, mamografi taramasının kamuoyuna üç temel vaatle sunulduğu, ancak bu vaatlerin gerçeği yansıtmadığı öne sürülmektedir.

Bu üç vaat şunlardır:

1. Erken teşhis ile hayat kurtarır.

2. Meme kaybını önler.

3. Kanserleri erken yakalar.

Ancak yazar, bu iddiaların yanlış olduğunu savunuyor.

Araştırmalara göre:

• Mamografi taraması kadınların daha uzun yaşamasını sağlamıyor.

• Aksine, tarama sonucunda daha fazla mastektomi (memenin cerrahi olarak alınması) yapılıyor.

• Kanserler erken değil, aslında oldukça geç evrelerde tespit ediliyor. 

• Ayrıca, gereksiz yere çok sayıda kadına kanser teşhisi konuyor, yani aşırı teşhis (overdiagnosis) yapılıyor.

Bu aşırı teşhisler, aslında tedavi edilmesi gerekmeyen ya da klinik olarak zararsız olan tümörlerin tespit edilmesi anlamına geliyor.

Bu durum, birçok kadının gereksiz yere kaygı yaşamasına, tedavi görmesine ve fiziksel/psikolojik zarara uğramasına sebep oluyor.

Gøtzsche’ye göre, mamografi taramasına katılmamak, kadının meme kanseri hastası olma riskini üçte bir oranında azaltıyor.

Daha bilinçli kararlar alınabilmesi adına, yazar ve ekibi, 16 dilde hazırlanmış bilgi broşürlerini www.cochrane.dk adresinde sunuyorlar.

Gøtzsche, şu çarpıcı benzetmeyi yapıyor:

Eğer mamografi taraması bir ilaç olsaydı, bugüne kadar piyasadan çoktan çekilmiş olurdu. Zira birçok ilaç, az sayıda kişide ciddi yan etkiler görülmesi nedeniyle piyasadan kaldırılmaktadır.

Mamografi taramasında ise durum tersinedir: Fayda gören kişi sayısı çok azdır, hatta hiç olmayabilir; ancak zarar görenlerin sayısı çok fazladır.

Bu sebeplerle, İsviçre’de ulusal bir sağlık kurulu, mamografi taramasının durdurulması gerektiği yönünde resmi bir tavsiyede bulunmuştur.

Gøtzsche, bu tavsiyenin bilimsel delillerle uyumlu olduğunu ve yerinde bir karar olduğunu savunuyor.

Gelelim neticeye

Peter C. Gøtzsche’ nin eleştirileri bilimsel dayanağa sahiptir ve hem akademisyenler hem Sağlık Bakanlığı tarafından dikkate alınması gerekir.

Özellikle aşırı teşhis, aşırı tedavi ve bilgilendirme eksikliği ile ilgili ikazları çok önemlidir.

Ben mamografi taramasına kesin olarak karşı değilim: Taramanın fayda ve riskleri hakkında tam ve doğru bilgilendirilen kadın kanser riskinin derecesi de dikkate alınarak taramaya katılıp katılmayacağına kendi karar vermelidir.

Kanser önlenebilir bir hastalıktır. Önlenebilen bir hastalığın erken teşhisi aslında geç teşhistir.

BU yaşıma kadar da kanser erken teşhisine verilen ehemmiyetin, bunun için harcanan emek, para ve zamanın neden kanserin önlenmesine verilmediğini de anlayabilmiş değilim.

,

Kaynak: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4582264/

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: