Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Vatan gazetesinde Berfu Haşıoğlu’ nun yazısısı:

Hem beslenmeyle ilgili tavsiyelerini dinledik hem de bu sıcaklarda kendimizi nasıl korumalıyız, cevaplarını aldık.

İstanbul’da yaşayanların işi daha da zor diye başladı sohbetimiz. “Bu uzun sıcak günlerde bir de trafik derdiyle uğraşıyor insanlar” diyor hoca. Ramazan dolayısıyla yaklaşık 17-18 saat aç-susuz kalacak oruç tutanlar. Peki tavsiyeleriniz neler?

Normalde de beslenme bizim sağlığımız için önemli bir unsur. Ramazan’da bu daha da önem kazanıyor. İki öğüne düşecek bu beslenme. Sabah kahvaltısını sahurla eş değer tutuyorum. Mutlaka sahura kalkmak lazım. Sahur önemli bir öğün. Hem sevabı vardır hem de bizim sabah kahvaltımız olacaktır. Orucun daha rahat tutulmasını sağlayacaktır. Örneğin; kahvaltılık yiyeceklerden peynir, domates, salatalık, az zeytin… Gün içinde tok tutacağı için haşlanmış bir yumurta. Mevsim müsait olduğu için bol meyve. Susuzluğumuzu alması açısından bol su/şekersiz hoşaf.

İftarda neler yemeliyiz peki?

Vücuk tüm gün susuz kaldığı için su ile orucumuzu açmalıyız. Yalnız, bu su çok soğuk bir su olmamalı. İftariyelikler zaten kültürümüzde var. Başlangıç için hurma, zeytin, peynir ve soframızda olan kahvaltılıklarımız uygundur. Yaz günleri için soğuk ayran çorbasını tavsiye ederim. İçinde hem buğday hem nohut hem mercimek vardır. Lifli olduğu için sindirimi kolaydır, beslenme açısından hayli zengindir. Ana mönü için zeytinyağlı yemekler harika olur. Zaten sebzenin tam mevsimi. Türk mutfağımız zengin. Sadece patlıcanın bile 15 çeşit yemeği oluyor. Yanında da protein kaynağı et ya da köfte önerebilirim. Ancak 200/250 gr.’ı geçmemeli. Köfte deyince de 3-4 adet, Amerikan boy düşünülmesin.

Köftenin yanında ‘pilav olmadan yaşayamam’ diyenler pirinç değil bulgur pilavını denesinler. Hem sağlıklı hem besleyicidir.

Sıcak bir pide yemeden de olmaz ama değil mi?

Pide, Ramazan’ın olmazsa olmazıdır ama fazla yememek lazım. Tavsiye edilen oran 8’de 1 kadardır. Börek ya da beyaz ekmeği kendi sağlığımız için sofralardan uzak tutmak lazım. Meyveleri de iftardan birkaç saat sonra yemek daha uygun. İçlerinde meyve şekeri hayli olduğu için fazla abartmamak lazım. Yemekten sonra yürüyüş yapmak hayatımızı güzelleştirir. Hanımlara beylere tavsiyemdir.

‘Oruç sağlıklı insanlar için farz olan ibadettir’

– Güllaç zararlı mı zararsız mı?

Güllaç sevdiğimiz tatlılardan. Yani yedikten sonra birden şekerimizi fırlatan bir tatlı değil. Sütlü olduğu için şekeri de ayarlanırsa hoş bir yaz tatlısı olarak sofralarımızda baş köşeyi kaplar.

Peki uyku düzenimiz?

Ramazan sebebiyle uyku düzenimiz biraz bozulacaktır. Zaten sıcak hava etkiliyordu. Bunu gün içinde şekerleme yaparak çözebililiriz. Mümkünse öğlen ya da akşamüstü uygun bir zamanda 20/30 dakikalık bir şekerleme bizi daha dinç yapacaktır… Bir de bu bir ibadettir.
Faydası olsun diye yapılan bir beslenme şekli değildir. İnananların ‘Allah’ın emri’ diye gerçekleştirdikleri bir ibadet. Bazı kişiler bunu vücuda fayda sağlasın diye yapıyor, bu yanlış. Aç kalmak, oruç tutmak detoks değildir.

Hocam kimler oruç tutmamalı?

Oruç sağlıklı insanlar için farz olan bir ibadettir. Dolayısıyla, ileri derece düşkün olan, akıl sağlığı yerinde olmayan insanların oruç tutması doğru değildir.
Oruç sadece aç kalmak değildir.
Bunu içten istemek ve ibadet olarak uygulamak lazım.

Oruç tutmaması gereken kişiler; yaşlılar, akıl sağlığı yerinde olmayan insanlar, kronik hastalık sahipleri (şeker, kronik kalp), düzenli ilaç kullanması gereken kişiler (astım, koah) ve böbrek yetersizliği olan hastalar… Bu kişiler orucun kefaretini vererek ibadetlerini bu şekilde gerçekleştirebilirler.

Aynı şekilde yarışma sporları yapan kişiler de oruçlarını kaza edebilirler. Sonuçta kişisel başarılar kadar sporcunun temsil ettiği kulüp ya da mesela olimpiyatlarda yarışacaksa ülkesi de önemli.

Sıcak çarpmasına karşı nasıl tedbirler almalıyız?

Çok gerekli değilse sokağa çıkmayın (özellikle saat 11-16 arası); açık renk, bol, pamuklu kıyafetler giyin, geniş çeperli şapka ve güneş gözlüğü kullanın.

Şemsiyeden yararlanın, efordan kaçının, sindirimi kolay yemekleri tercih edin.
Ağır, yağlı kızartmalardan kaçının.
Bol su için özellikle de ayran ve soda. Meyve, sebze ve salatayı bol yiyin. Alkol kullanmayın. Fazla kahve ve çaydan uzak durun. Sık sık duş alın.