Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Biliyorum, havyar öyle herkesin alabileceği bir yiyecek değil ama gene de bunları bilmenizde fayda var.

Kim bilir belki günün birinde sizin de havyar yiyecek kadar paranız olur.

***

Mynet’ in haberi:

Aslında her türlü dişi balığın yumurtasına havyar adı verilmektedir. Fakat bazı balık türlerinin yapısı havyar için özellikle değerlidir.

En kaliteli ve lezzetli havyarlar, Hazar Denizi’nde yaşayan dişi mersin balığının ve yine bir mersin balığı türü olan dişi çiroz balığının yumurtasından üretilmektedir.

Hem mersin balığı hem de çiroz balığı canlı bir şekilde avlandıktan sonra, karınları yarılarak yumurtaları alınmakta ve daha sonra yarılan karnı dikilerek tekrar suya bırakılmaktadır. Böylelikle bir balıktan 3-4 defa havyar elde edilebilmektedir.

Dişi mersin balıkları yakalandıkları ve korktukları anda vücutları ekşi bir kimyasal salgılamaktadır. Bu kimyasal ise yumurtalarının bozulmasına neden olmaktadır. Bundan dolayı balığın avlanması da özel bir hassasiyet gerektirmektedir. Havyarın bu denli pahalı bir yiyecek olmasının bir nedeni de budur.

Genellikle beyaz ve kırmızı şeklinde iki tür havyar bilinmektedir. Bunlardan siyah olan havyarın en iyisi ve en pahalısı Beluga havyarıdır ve dişi mersin balığının yumurtalarından elde edilmektedir.

Beluga’dan sonra en değerli havyar çeşidi ise Kaluga’dır. Kaluga havyarı, Rusya ile Çin arasında yer alan Armur Nehri’ndeki balıktan elde edilmektedir. Diğer bir havyar türü olan kırmızı havyar ise, somon balığının yumurtalarından elde edilmektedir ve siyah havyar kadar değerli değildir.

Dünya genelinde en iyi havyarlar Rusya ve İran’da bulunmaktadır. Ayrıca, en iyi ve lezzetli havyar için kış mevsimini beklemek gerekmektedir. Çok çabuk ve kolay bir şekilde bozulan bir yiyecek türü olan havyar, herhangi bir balığın yumurtasından yapılmaktadır.

Bundan dolayı havyarın, tüketilene kadar buzlukta saklanılması en doğrusudur. Ayrıca pastörize havyarlar da üretilmektedir ve bu şekildeki havyarın daha farklı bir dokusu vardır. Yani pastörize havyarın yapısı normal havyara göre bozulmaya daha az yatkındır ve açılmadan önce soğutma işlemine ihtiyacı olamayabilir. Bir de preslenmiş havyar vardır.

Preslenmiş havyar hasarlı ya da kırılmış yumurtalardan oluşmaktadır ve birkaç farklı balık yumurtalarından oluşmaktadır. Bu havyar üretim şeklinde, havyar özel bir usul ile işlenmekte, tuzlanmakta ve preslenmektedir.

Havyarın Besin Bileşenleri ve Besin Değerleri

Bir kaşık dolusu havyar, bir yetişkinin günlük B-12 vitamini ihtiyacını karşılamaktadır. Fakat havyar aynı zamanda yüksek kolesterol ve tuz oranına da sahiptir. Buna göre 1 yemek kaşığı dolusu (yaklaşık 16 gram) havyarda bulunan besin bileşenleri ve değerleri şu şekildedir;

• Enerji → 42 kcal
• Protein → 3,94 gram
• Yağ → 2,86 gra
• Karbonhidrat → 0,64 gram
• Sodyum → 240 miligram
• Kolesterol → 94 miligram
• Çinko → 12,18 miligram

Havyarın Faydaları

Vitaminler ve mineraller bakımından oldukça zengin olan havyar, bağışıklık sisteminin güçlenmesi açısından çok önemlidir. Ayrıca havyar, cilt sağlığı ve güzelliği açısından da faydalıdır ve açık yaraların iyileşmesinde önemli bir rol oynamaktadır. B-12 vitamini bakımından zengin olan havyar bu sayede beyin sağlığını da desteklemektedir. Buna göre havyarın faydaları aşağıda verildiği şekildedir;

1. Vitamin Deposu

Havyarın içeriğinde bulunan A vitamini, C vitamini ve E vitamini gibi bileşenler bağışıklık sistemi için önemli besin bileşenleridir. A vitamini tüm hücrelerin büyüme işlevlerinin gerçekleştirilmesinde görev almaktadır. E vitamini ise hücre üretilmesinde ve antikor yapılandırılmasında rol oynadığı için önemlidir.

Ayrıca E vitamini, hücre zarındaki bozulmayı önlemektedir ve hücrelerin virüslere karşı savunmasız kalmasını engellemektedir. Yetişkin bir insanın günlük A vitamini ihtiyacı 670 mikrogram ile 900 mikrogram arasındadır ve günlük E vitamini ihtiyacı ise 15 miligram’dır. Yaklaşık 28 gram havyar yani yaklaşık olarak 1 çorba kaşığı havyar, 77 mikrogram A vitamini içermektedir ve yaklaşık olarak da yarım miligram E vitamini içermektedir.

2. Mineral Deposu

Bağışıklık sistemi için oldukça önemli olan ve çok iyi bir destekleyici olan çinko minerali, genellikle öksürük şuruplarının içerisine eklenmektedir ve soğuk algınlığına da iyi gelmektedir. Çinko, ihtiyaç duyulduğunda vücutta daha fazla miktarda beyaz kan hücresi üretilmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda çinko, vücutta “kötü mikrop” tespit edildiğinde onların imha edilmesi için gerekli olan antikor üretimini desteklemektedir.

Yaklaşık 28 gram siyah havyar, günlük 15 miligramlık çinko ihtiyacının ortalama 0,27 miligram kadarını karşılamaktadır. Havyar dışında, tahıllar ve et ürünlerinde de çinko ihtiyacı karşılanabilmektedir. Fakat günlük 75 miligramdan fazla çinko tüketmek, bağışıklık sisteminin aleyhine olacaktır. Bundan dolayı fazlasından kaçınmak en sağlıklısıdır.

28 gramlık siyah havyar aynı zamanda, yaklaşık olarak 18,6 mikrogram selenyum ve 3,7 miligram demir içermektedir. Hem selenyum hem de demir minerali ise, kan hücresi üretimini desteklemekte ve virüsler ile bakterilere karşı mücadeleyi sağlamaktadır.

3. Temel Yağlar Bakımından Zengindir

İyi yağlar olarak adlandırılan omega-3 yağ asitleri, bağışıklık sisteminin güçlenmesi bakımından faydalıdır. Omega-3 yağ asitleri, eikozanoidler adı verilen bir grup kimyasalın üretiminde görev almaktadır. Eikozanoidler ise, bağışıklık sisteminin uyarılması sırasında, hücrelerin iletişimini sağlamaktadırlar. Ayrıca özellikle de siyah havyar, günlük temel yağ ihtiyacı olan 1500 miligramlık değerin yaklaşık 1000 miligramını içermektedir.

4. Cilt Sağlığı ve Güzelliği

Bir balık yumurtası olan havyarın en önemli faydalı etkisi, cilt yenileyici özelliğinin olmasıdır. Özellikle de ciltte yaşlanma belirtileri ortaya çıkmış ise, belli aralıklar ile havyar tüketilmesi faydalı sonuçlar vermektedir. Hatta bazı kozmetik ürünleri de, güzellik uzmanlarının tavsiyeleri doğrultusunda havyar özlü kremler üretmeye başlamışlardır. Havyar hem yüz bölgesinde hem de vücudun diğer bölgelerinde gelişen kırışıkların giderilmesinde etkilidir. Havyarın cilt üzerindeki diğer bir etkisi ise, açık yaraların iyileşme sürecini hızlandırmasıdır.

5. Yorgunluk Karşıtı

Zengin bir protein kaynağı olan havyar bu sayede, halsizlik ve yorgunluk gibi durumlar ile mücadelede etkilidir. Bu durumda havyar, sürekli olarak yaşanan yorgunluk ve halsizliğin giderilmesi açısından ve enerji sağlanması açısından çok faydalıdır.

6. Zihinsel Sağlık

Beyin üzerinde olumlu etkileri bulunan havyar, zengin B-12 vitamini içeriği yardımı ile, zihin açıcı etkiler göstermektedir. Böylece havyar, zihinsel olarak daha dinç ve canlı hissedilmesine yardımcı olmaktadır.

7. Afrodizyak Etki

Doğal bir afrodizyak özellik gösteren havyar, özellikle de yaşı ilerlemiş olan erkeklerin, cinsellikle alakalı sorunlarının giderilmesinde etkilidir. Bu sayede, belli aralıklarla tüketilen havyar, cinsel sağlığı korumakta ve desteklemektedir.

Kaynak: http://yemek.mynet.com/havyarin-faydalari-nelerdir-1153314

Siz de yorumunuzu paylaşın: