Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Levent beni iki gün daha bekleyemedi ve ben Amerikadayken bırakıp gitti, son bir defa göremedim… Tüm dostlarının ve sevdiklerinin tekrar başı sağ olsun…

***

Pfizer’in daha önce Lustral, Celebrex, Bextra gibi ilaçlarında olduğu gibi bu sefer de Neurontin kaideyi bozmadı ve Neurontinle hastaları, doktorları, sağlık kurumlarını, bilimsel dergileri ve kamuoyunu oyuna getirdi.

Lustral olayında mahkeme incelemesi sırasında ele geçirilen gizli firma belgeleri nasıl kandırıldığımızı gözler önüne sermişti. Bu seferde Pfizer iç yazışmalarının yine mahkeme sayesinde ele geçirilmesi bütün rezilliği gözler önüne serdi. Bu yazışmaların uzmanlar tarafından incelenmesi ve uzman görüşlerine göre Pfizer Neurontini onaylanmamış endikasyonlarda kullandırmakla kalmamış, araştırmaları manüple ederek ilacın etkisizliğini gösteren araştırmaları baskılamış ve negatif yayınları durdurmaya çalışmıştır.

Pfizer aleyhine açılan davalarda sigorta şirketleri ve tüketiciler Neurontin sahtekarlığı için 4.9 milyar dolarlık dava açılmış durumda. Birt süre önce Pfizer Celebrex sahtekarlıkları için açılan davalarda anlaşma yönüne gitmiş ve 945 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etmişti. Neurontin hakkında dava açıldığında mahkeme önce davanın reddine karar vermiş fakat daha sonra hakim 12 adet uzman raporunu görmeden karar verdiği için savcı Thomas Greene’den davaya devam etmesini istemiştir.

Geçen ay Boston bölge mahkemesi tüm dökümanları yayınlamış ve hastaların nasıl kandırıldığı ve firmanın karı için nasıl kanlarının emildiği ortaya çıkmıştır (bakınız ek1: Boston Bölge Mahkemesi dosyası). Bu dökümanlardan en çarpıcısı Neurontinin periferik nöropatide etkinliğini göstermek için yapılan 224 Nolu araştırma olarak bilinen meşhur çok merkezli Avrupa çalışmasıdır. Bu araştırma sonunda NEURONTİN’İN PERİFERİK NÖROPATİDE PLASEBODAN FARKSIZ OLDUĞU ortaya çıkmıştır.

Bunun üzerine Eylül 2000’de Pfizer pazarlama üst yöneticisi (Pfizer marketing executive) John Marino, Neurontini büyük pazarlarda pazarlayan senyör pazarlamacı Angela Crespo’ya bir e-mail atarak “224 Nolu çalışmanın yayınını geciktirmeliyiz, sonuçlar pozitif değil” der. Araştırmacılar ise çalışmanın bir an önce yayınlanmasını isterler. Bunun üzerine daha büyük bir ahlaksızlık ortaya çıkar, Neurontin takım lideri Michael Rowbotham Crespoya yazdığı mailde “.. araştırmacıları merak etmeyin, önemli olan makalenin ne şekilde yazılacağı ve takdim edileceğidir. Biz hiç bir şekilde araştırmacıların bu makaleyi kendilerinin yazmasına müsaade etmeyeceğiz” der. Vay anasını sayın seyirciler.. firma etiğine dikkat!..

2002 yılında Pfizer hayalet yazarları makaleyi yazar ve iki dergiye gönderirler. Gelin görün ki iki dergide makaleleri yayınlamayı reddeder!!!..

Diyabetic Medicine dergisi editörü Simon Heller, Pfizer’e yazdığı mektupta “makalenin birçok yerinde firma taraftarlığı (bias) olduğu için” makalenin reddedildiğini bildirir. Sonunda makaleyi hiçbir dergi kabul etmeyince Pfizer 224 nolu çalışma sonuçlarını diğer çalışmalarla harmanlayarak 2003 yılında küçük bir dergide yayınlar ve bunu da promosyonlarda kullanmaktan utanmaz.

Pfizer iç yazışmalarını inceleyen uzmanlardan birisi olan Prof. Kay Dickersin (John Hopkins Bloomberg School of Public Health) incelediği 21 araştırmadan 5 tanesinin pozitif sonuca vardığını ve 4 tanesinin yayınlandığını, 16 çalışmanın ise Neurontinin etkisiz olduğunu gösterdiğini belirterek “Pfizer yanlız negatif sonuçları yayınlamamakla kalmamış, negatif çalışmaların bazılarının sonuçlarını çarpıtıp-değiştirerek sahte makale halinde  yayınlamıştır” diyerek, çok ağır bir suçlamada bulunmuştur.

Savcı Thomas Greene  Pfizer’i Neurontinin etkinliğini illüzyonla bilimsel literatüre soktuğunu belirterek  “ firma ahlaksızca (misconduct) ve etik dışı davranarak doktorların etkisiz Neurontini on milyonlarca  reçete ettirerek,  ciddi hastalığı olan hastaların sağlıklarını kaybetmeleri pahasına milyarlarca dolar kar ederek hastaları ve sigorta kurumlarını zarara uğratmıştır” diyerek suçlamıştır. ( 2004 Yılında Pfizer Neurontinle ilgili ayni suçtan (kriminal sağlık sahtekârlığı) suçlu bulunarak 430 milyon dolar tazminat ödemeyi kabul etmiştir.)

Neurontin sıklıkla off-label (endikasyon dışı) migren tedavisinde kullanılmasına rağmen konu çok tartışmalıdır. Bu konuda 12 araştırmayı değerlendiren Duke Üniversitesinden Dr. Dougla McCrory “bu çalışmalar içinde en çok dikkati çeken 2 negatif çalışmadır ve bu çalışmalar halen yayınlanmamıştır. Tek pozitif çalışma küçük ve sorulara açık bir çalışmadır”.

Bu çalışma tamamlandığında negatif sonuç çıkmış fakat 2001 yılında Journal Headache de yayınlandığında inanılmaz bir olay olmuş ve ilaç etkili bulunmuştur (Antiepileptic drugs in migrain prophylaxis, Ninan Mathew, Headache. 41: suppl.S 18-24, 2001, yazarın notu: N. Mathew tarafımızdan çok iyi tanınan, Texas ta özel bir baş ağrısı kliniği sahibi olup, Pfizer’in danışma kurulu üyesidir). Bu nasıl oldu?.

Çalışmada günde 1800-2400 mg Neurontin kullanılmıştır. Fakat yayınlanan çalışmada yanlız 2400mg kullananlar değerlendirilmiş, yarıdan fazlası 1800 mg kullanan ve etki elde edilmeyen hastalar değerlendirilmeyerek negatif olasn çalışma pozitife dönüştürülmüş ve dergide değerlendirme yapılmadan yayınlanmıştır. McCrory ye göre araştırmada inanılmaz ölçüde yanlış takdimde mevcut.

Dr. N. Mathew yaptığı savunmada ilacın yüksek dozunun etkili olması üzerine böyle bir analiz yaptığını, bazıları hoşlanmasa da bazen böyle analizler (sahtekarlıklar!!!) yapıldığını ileri sürmüş, fakat  Harvard Üniversitesi klinik araştırma analiz uzmanı Dr. Abramson “çalışma usulüne uygun yapılmamış, dergide orijinal protokole uymayan değerlendirme yapılmıştır. Çok aşikar olarak “cherry-picking” (kiraz toplama) usulü, yani datalardan işine gelenler toplanarak yapılmıştır” diyerek bu yayının kabul edilemeyeceğini belirtmiştir.

Araştırmaların nasıl manüple edildiğini ve ahlaksızlığı ortaya koyan en ciddi iddia 1998 yılında “Journal of the American Medical Association, JAMA” da yayınlanan BACKONJA araştırmasıdır (Gabapentin for the symptomatic treatment of painful neuropathy in patients with diabetes mellitus: a randomized controlled trial. M. Barkonja ve ark., JAMA, 280: 1831-1836, 1998).

Barkonja çalışması açık bir çalışma olup 3600 mg/gün Neurontin plasebo ile karşılaştırılmıştır. Gelin görün ki araştırma yayınlanırken birden çift-kör oluvermiş ve de çalışma pozitif çıkmış!!!!… California Üniversitesi biyoistatistik profösörü Nicholas Jewell çalışmayı yeniden ve dürüst olarak değerlendirdiğinde “tedavi ile ilgili santral sinir sistemi yan etkileri elimine edildiğinde ilacın iddia edilen tüm etkenliği kaybolmakta, gabepentin ağrı tedavisinde, diğer 12 çalışmada da olduğu gibi, PLASEBODAN FARKSIZ bulunmuştur.

Nöropatik ağrı tedavisinde o dönemde Pfizer tarafından desteklenen 3 çalışma yapılmış ve üçü de negatif sonuçlanmış ve ağrı tedavisinde etkisiz bulunmuştur. Bu konu Pfizer ve maalesef FDA tarafından da bilinmekteydi. Abramson, Pfizer’in kendi danışmanları “bu ilaç nöropatik ağrıda etkisiz” demelerine rağmen gözünü para hırsı kapamış Pfizer pazarlamacıları ağrı konusunda dünya çapında büyük bir pazarlama faaliyetine girerek önce doktorları, sonra hastaları kandırdığını ileri sürmüştür (Bakınız ekteki Abramson uzman raporu).

Ele geçen e-maillerde bir firma yetkilisi arkadaşına  negatif nöropatik ağrı sonuçları hakkında “sonuçlar grafik şeklinde takdim edildiğinde daha iyi görünüyor!” diyor, diğer bir Pfizer personeli araştırmacıların yazdığı makalede sonucu değiştirerek “ağrıda çok az etki” ifadesini “ağrıda daha da fazla iyileşme” şekline dönüştürüyor. Başka bir yazışmada ise “Neurontinin Pazar başarısını etkileyebilecek hiç bir yayına müsaade etmeyeceğiz” deniliyor.

Sevgili Levent oradan da görebileceğin gibi burada değişen bir şey yok. Hastaların kanını emmeye devam eden bazı firmalar, satılık ve kiralık sözde bilim adamları, vurdum duymaz bürokratlar, cehaletin önesinde aymazlar  işlerine devam ediyor. Halen etkisi olmadığı artık kesin olarak bilinen endikasyonlarda ayda 130-140 YTL harcatılarak hastalar ve SGK sömürülüyor. Senin deyiminle “Kâğıttan kaplanlar” sülükleri beslemeye devam  ediyor… Bıraktığın yerden devam edeceğiz, rahat uyu…

Melih Bey in tarafiniza gondermis oldugu cevaba ek olarak bazi bilgileri asagida bulabilirsiniz.

Neurontin ile ilgili son dönemde medyada yer alan haberlerde bahsi geçen konular halen Amerika’daki ilgili mahkemeler tarafindan degerlendirilmekte olan bir surectir.

Haber konusu olan Neurontin 224 nolu çalışmasına Pfizer Türkiye katılmamıştır ve Neurontin ile Türkiye’de Pfizer’in herhangi bir klinik çalışması yürütülmemiştir.

Farklı klinik çalışmalardan  elde edilen  bulgular  Gabapentin’in; periferik ve santral nöropatik ağrı durumlarında etkin ve güvenilir bir tedavi seçeneği olduğunu ve yaşam kalitesini yükselttiğini göstermektedir. 1-22

Güncel tedavi kılavuzlarına göre Gabapentin nöropatik ağrıda ilk tedavi seçeneği olarak önerilen bir ilaçtır. 2, 23-25

Referanslar:

1. Serpell MG and the Neuropathic Pain Study Group.  Pain. 2002;99(3):557-566.
2. Attal N. et al. EFNS Guidelines on pharmacological treatment of neuropathic pain,European J Neurology 2006, 13: 1153-1169
3. Cochrane Database of Systemic Reviews 2005 Issue.3 Art. No:CD005452
4. Yıldırım K et al The Pain Clinic 2003 Vol.15, No.3 pp.213-218
5. Haller H et al J Neural Transm 2003;110:977-981
6. Turan A et al Anesthesiology 2004;100:935-938
7. Yaksi A et al Spine 2007;32:939-942
8. Turan A et al Anesth Analg 2007;104:97-101
9. Pandey CK et al Anesth Analg 2005;101:220-225
10. Hughes RA et al Arch Neurol 2005;62:1194-1198
11. Rusy LM et al J Pain Symptom Manage 2001;21:78-82
12. Saracoglu M J Musculoskeletal Pain 2005:Vol 13(4) 27-32
13. Bone M et al Reg Anesth Pain Med 2002;27:481-486
14. Tan A et al Clin Rheumatol 2007;26:561-565
15. Vusse AC et al BMC Neurology 2004;4:13:1-9
16. Rowbotham MC Clin J Pain 2006;22:425-429
17. Attal N et al Eur Neurol 1998;40:191-200
18. Epstein B et al J Nero Rehab 1998;12:81-86
19. Solaro C et al Neurol Sci 2005;25:307-310
20. Marcus DA. Chronic Pain, Humana Press 2005, Chapter 8
21. Ross JR. et al. Journal of Palliative Medicine, 2005, Vol:8,No:6
22. Caraceni A. et al. Journal of Clinical Oncology, July 2004, Vol.22, No:14
23. Dworkin RH et al. Pain 2007,132;237-251
24. Moulin DE, Pain Res Manage Vol:12,No:1, 2007
25. Dubinsky RM et al. Neurology 2004; 63: 959-965

Saygılarımla,

Dr. Hüseyin Demircan
Medikal Direktor
Pfizer Turkiye

Kaynak: http://www.klinikfarmakoloji.com/?q=node/326