Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

“Avrupa, aşıyı propaganda amaçlı kullanmayacak”

Michel, “Avrupa olmadan bir yıldan kısa sürede birkaç çeşit aşı geliştirmek ve üretmek mümkün olamazdı” değerlendirmesinde bulundu. Michel, şöyle konuştu: “Bizimkinden daha az arzu edilen değerleri bulunan Çin ve Rusya’nın bizi yanıltmasına izin vermeyelim. Rusya ve Çin başka ülkelere aşı arz etmek için çok sınırlı ancak geniş şekilde reklamı yapılan operasyonlar yürütüyor. Mevcut sayılara göre bu ülkeler her 100 kişiye uygulanan doz bakımından AB’nin ancak yarısı kadar aşılama yaptı. Avrupa aşıyı propaganda amaçlı kullanmayacak. Biz değerlerimizi savunacağız.”

“İngiltere ve ABD gibi toptan yasak koymadık”

“AB’nin aşı milliyetçiliği yaptığı suçlaması karşısında çok şaşırdığını” vurgulayan Michel şöyle devam etti: “İngiltere ve ABD, kendi topraklarında üretilen aşılar ve aşı bileşenlerinin ihracatına kesin bir yasak koydu. Ancak dünyada en yüksek aşı üretim kapasitesine sahip bölge olan Avrupa Birliği, AB içinde üretilen dozların ihracının kontrol edilmesi için bir sistem getirdi. Amacımız sipariş verdiğimiz ve aşılar için ön finansman sağladığımız şirketlerin aşıları bize söz verilmişken diğer gelişmiş ülkelere ihraç etmesini önlemek. AB ihracatı hiçbir zaman durdurmamıştır.”

“İsrail’e aşılar Avrupa’dan gitti”

Michel, aşılama kampanyasında hızlı ilerleyen İsrail’i de örnek gösterdi ve aşıların İsrail’e Belçika’dan gittiğini hatırlattı. Başkan Michel, “9 milyon nüfuslu İsrail’deki aşılama operasyonu başarılı olmuştur. İsrail’in tartışmasız ciddi bilimsel kapasitesi bulunmaktadır. Ancak İsrail ne aşı geliştirmiştir ne de üretmiştir. Aşılama teknolojilerinin çoğu Avrupa’da başlatılmıştır veya geliştirilmiştir. İsrail’in toplu aşılama programına başladığı dozların çoğunluğu Belçika’dan gönderilmiştir. Atasözünün de dediği gibi suyu almak için dereyi geçmeye gerek yok” diye konuştu. Kaynak: https://www.trthaber.com/haber/dunya/ab-asi-milliyetciligi-suclamasini-reddetti-563064.html

***

EK 3 (10.3.2021): Avam Kamarasında gerçekleştirilen “Başbakana sorular” programında konuşan Johnson, bütün ülkelerin aşı milliyetçiliğine karşı durması gerektiğini belirtti. Johnson, COVID-19 Aşıları Küresel Erişim Programı’na (COVAX) 548 milyon sterlin destek sağladıklarını ve bununla gurur duyduklarını vurguladı. AB Konseyi Başkan Charles Michel’in “İngiltere ve ABD, kendi topraklarında üretilen aşılar ve aşı bileşenlerinin ihracatına kesin bir yasak koydu.” şeklindeki sözlerini eleştiren Johnson, şu ifadeleri kullandı: “Tek bir COVID-19 aşısı ve aşı bileşeninin ihracatına yasak getirmedik.” ifadesini kullandı. Michel, 9 Mart’ta yaptığı açıklamada, AB’nin aşı milliyetçiliği yaptığı suçlamalarını reddetmişti. AB’nin İngiltere ve ABD gibi kendi topraklarında üretilen aşılar ve aşı bileşenlerinin ihracatına yönelik kesin bir yasak koymadığını ifade eden Michel, ihracatı hiçbir zaman durdurmadıklarını söylemişti. Kaynak: https://www.medimagazin.com.tr/guncel/koronavirus/tr-ingiltere-abnin-asi-milliyetciligi-suclamasini-reddetti-11-686-94682.html

***

EK 4 (12.3.2021): Kovid-19 salgınına karşı başlatılan aşı çalışmalarına ülkeler arasında eşitsizlikler damgasını vurdu. Çin’in Vuhan kentinde patlak veren yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı başlatılan aşı çalışmalarında, ülkeler arasında eşitsizlikler dikkati çekiyor. Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/kovid-19-salginina-karsi-baslatilan-asi-calismalarina-ulkeler-arasinda-esitsizlikler-damgasini-vurdu/2172433

***

EK 5 (12.3.2021): Vladimir Putin, Kovid-19’a karşı küresel aşılama süreçlerine değinirken, aşı piyasasındaki rakiplerin davranışlarını takip ettiklerini aktararak, küresel aşı piyasasının 100 milyar dolar hacme sahip olduğunu bildirdi. Söz konusu piyasadaki oyuncuların aşılarını öncelikle indirimle sunduklarını aktaran Putin, “Bu aşıların küçük bir kısmını indirimli olarak, diğer her şeyin yalnızca bu üreticiden satın alınması koşuluyla satıyorlar. Aşı piyasasında pazar kavgası var. Ancak yine de temel gıda maddelerinde olduğu gibi aşıda da öncelik Rus vatandaşlarında olmalı.” diye konuştu. Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/rusya-devlet-baskani-putin-asi-piyasasinda-pazar-kavgasi-var/2172714

***

EK 6 (6.4.2021): HARVARD’ dan pandemi itirafı: “Ekonomiye maliyet açısından “önleme” mantıklı olmakla beraber sisteme maliyeti açısından, sağlık hizmeti sunum sistemimiz ne yazıktır ki hastalıklardan para kazanıyor.” Kullanırsanız krizler de pandemiler de fırsattır! Kaynak: https://twitter.com/HarvardChanSPH/status/1379493215376642049?s=20

***

EK 7 (6.4.2021): “Almanya’da sağlık harcamaları 2019’da 400 milyar avroyu aşmış. 2019’da her bir Alman vatandaşı için ortalama 4 bin 944 avro harcama yapılmış.” Harca harca bitmez! Almanya’ nın USA’ ya yetişmesi için daha “bir fırın ilaç-aşı-tıbbi tetkik” yemesi lazım.  Kaynak: https://www.hurriyet.com.tr/avrupa/almanyada-saglik-harcamalari-2019da-400-milyar-euroyu-asti-41781364

***

EK 8 (7.4.2021): Eski Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de geçen hafta Twitter hesabında “Aşı milliyetçiliğinin tahmini maliyeti 9 trilyon dolar” diye yazdı. Avrupa Birliği de ısmarladığı aşıları bolca alamıyor; aşı sanki damla damla akan su gibi. Kaynak: https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/yalcin-bayer/asi-egoistleri-41781625

***

EK 9 (13.4.2021): Anlaşılan o ki aşı savaşı sadece ülkeler arasında değil, ülke içinde de ciddi yarışmaya ve çekişmeye yol açıyor. Bu kaçınılmaz çünkü şu an piyasada var olan aşıların bir dozunun 10 ile 20 Dolar arasında değişen ücretleri dikkate alındığında ne denli büyük bir ekonomik yarışın olduğu da anlaşılır. Bir aşıdan 100 milyon doz almak demek, bir milyar ile 2 milyar Dolar arasında bir bedel ödenmesi anlamına geliyor. Böyle bir parayı da kimse başkasına kaptırmak istemiyor. Kaynak: Aşı ile ilgili iki kritik soru: 1-Sinovac az mı koruyor? 2- Hastalık geçirenlere kaç doz aşı yapılmalı? (haberturk.com)

***

EK 10 (13.4.2021): Boy boy reklamları verilen Sırbistan’a Pfizer-BioNTech aşı turları şüpheli, çünkü yabancılara halkın istemediği ihtiyaç fazlası AstraZeneca uygulanıyor. O fasıl da bitti. Ama şu bir gerçek; Belgrad Hükümeti, Çin ve Rusya’dan bol miktarda Sinopharm ve Sputnik V aldı, elindeki stok sayesinde komşulardan gelenleri aşıladı, bazılarına bağışta da bulundu ve Pekin ile Moskova’nın Balkanlarda pozisyon aldığı merkez üs haline geldi. Bölgedeki nüfuz yarışında AB şu an seyirci… Kaynak: https://www.haberturk.com/yazarlar/ayse-ozek-karasu/3036311-sirbistan-nasil-asi-ussu-oldu

***

EK 11 (14.4.2021): Avrupa Birliği’nin (AB) 27 ülkesinde geçerli olacak aşı pasaportunda sadece EMA’nın onayladığı aşıların kabul edileceği bildirildi. EMA’nın şimdiye kadar onayladığı aşılar Pfizer-Biontech, Moderna, AstraZenaca ve Johnson&Johnson oldu. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye’de de kullanılan Sinovac ve Rusya’nın Sputnik V aşısının aşı pasaportu için EMA’nın listesinde yer almamasına ilişkin değerlendirme yaptı. Ceyhan, Sinovac ve Sputnik V aşılarının listeye eklenmemesi durumunda bu aşıyı yaptıran kişilerin 48 saat içinde test yaptırıp, negatif olduğunu belgeledikten sonra Avrupa’ya seyahat edebileceklerini söyledi. Prof. Dr. Ceyhan, “Onların kabul ettiği aşıları yaptırırsanız öyle bir zorunluluk yok, istediğiniz zaman uçağa binip gidebiliyorsunuz. Aşı pasaportu ilk gündeme geldiği zaman böyle sonuçlanacağı belliydi. Daha aşı pasaportu olmadan Çin ve Rus aşısını bir kriter kabul etmeyeceklerini açıkladılar zaten” diye konuştu.

‘TİCARİ KAVGA ETKİLİ’
Prof. Dr. Ceyhan, Çin ve Rus aşısının kriter kabul edilmemesi nedenine ilişkin, “Bunun ticari nedenleri var; çünkü diğerleri ya AB’de üretiliyor ya da ABD’de. Bir diğer neden de Çin’den biyolojik ürün alırken en büyük sıkıntı şu; verilerini açıklamıyorlar. Ülkeler kendi verilerini kendileri açıklamak zorunda kaldılar. Mutant virüs çıktı, ‘Mutant virüste etkinlik azalıyor mu, bunu çalışın’ diye baskı var; ama çalışmıyorlar. Düşük çıkarsa aşı ellerinde kalır, diye korkuyorlar. Çin’in bu sistemi nedeniyle Çin’den gelen verilere güvenmiyorlar, Rusya da aynı şekilde; ama ticari kavga, pazardan pay alma kavgasının da bunda etkili olduğunu kabul etmek lazım” dedi. 

‘BİONTECH AŞISI OLMAMASI KİŞİYİ ENGELLEMİYOR’
Prof. Dr. Ceyhan, Çin ve Rus aşısının EMA’nın listesine eklenip eklenmeyeceğine ilişkin, “Listeye eklenebilir mi bilemiyorum. AB’de de daha çok Biontech aşısı kullanıyor. Çocuklarda aşı çalışmaları başladı ve devam ediyor, sonbahara doğru da bu çalışmaların neticelenip çocuklara verilecek aşıların çıkacağını bekliyoruz. Şu an bu çalışmaları yürüten Biontech, Moderna ve Johnson&Johnson. Sinovac’ın böyle bir çalışma yapacağını hiç düşünmüyorum, ortada böyle bir durum da yok. Çocuklarda aşılama başladığı zaman çocuklarda etkisi gösterilmemiş aşıyı yapamayız. Çocuklar için bizim şu anda çalışma yapan aşılarla anlaşmaları yapmamız lazım. Yoksa çocuklara aşı çıkacak; ama biz temin edemeyeceğiz. Sinovac’ın bir dezavantajı da bu ‘Şunu yenileyin’, ‘Bu bilgiyi yenileyin’, ‘Mutasyona bakın’ diyorsunuz bakmıyorlar. Sık gidip gelmesi gereken insanlar için sorun olabilir; ama diğerlerinin Biontech aşısı olmaması kişiyi engellemiyor, neticede bir test yaptırıp gidebiliyorsunuz” diye konuştu.

Kaynak: https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-prof-dr-ceyhan-sinovacin-asi-pasaportu-listesine-alinmama-nedeni-ticari-11-681-95272.html

***

EK 13 (20.7.2021): Pfizer ödeme yapmayan İsrail’e aşı sevkiyatını durdurdu.

İsrail ile Pfizer arasında aşı krizi çıktı. 700 bin dozluk sevkiyatın pazar günü ülkeye ulaşması bekleniyordu ancak şirket son 2,5 milyon dozun parasını almadığı için sevkiyata yanaşmıyor. İsrail’i ‘muz cumhuriyeti’ olarak gördükleri iddiası da var. Zorlu geçen seçim sürecinin ardından hükümet kurma belirsizliğiyle uğraşan İsrail’de koronavirüs aşılamasıyla ilgili de pürüz çıktı. Jerusalem Post gazetesinin haberine göre, ABD’li ilaç şirketi Pfizer ülkeye aşı sevkiyatını durdurdu. Koronavirüs aşılama oranının en yüksek olduğu ülkelerden İsrail’in son 2,5 milyon doz aşının parasını halen ödemediği belirtildi. Ülkeye pazar günü iletilmesi beklenen 700 bin doz aşının sevkiyatı ertelendi.