HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
DEVASA AŞI PAZARI
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Sabah gazetesinde Ferhat Ünlü‘ nün yazısı:
Koronavirüs pandemisi, gündelik yaşantımız başta olmak üzere pek çok şeyi etkiledi, değiştirdi; ancak en büyük değişimin aşı endüstrisi, pazarı ve borsası üzerinden ekonomide yaşandığı nedense gözlerden kaçıyor.
Türkiye, Koronavirüs’e karşı en etkili aşıların başında gelen Pfizer/BioNTech için yaptığı toplam 120 milyon dozluk aşı anlaşması gereğince 1,8 milyar dolar ödeyecek. Güncel kur üzerinden hesaplanırsa 15 milyar TL demek bu.
Daha önceki Çin Sinovac, BioNTech siparişleri ile bundan sonra gelecek Rus Sputnik ve Sinovac siparişleriyle Türkiye’nin aşı pazarındaki yeri takribi 30 milyar TL’ye tekabül ediyor.
Ee, bir de ‘uzmanlar’ın her sene aşı olma gerekliliğinden söz ettiğini hesaba katarsak bu pazarın önümüzdeki senelerde de giderek büyüyeceğini öngörmek için kâhin olmaya gerek yok. Küresel ölçekte devasa bir piyasa bu. Bu yüzden Türkiye yerli aşı projelerine yöneldi. Yerli aşı olmasa, Türkiye tıpkı enerjide dışa bağımlılık gibi aşıda da dışa bağımlılığa mecbur kalabilir.
Dünyada aşı piyasasının rakamsal büyüklüğüne geçmeden önce doz başına aşı fiyatlarına bir bakalım. Kâr amacı gütmeyeceğini açıklayan tek aşı ‘markası’
Oxford’ un AstraZeneca’ sı. Bu aşı, doz başına 2,5 ila 7,9 dolar arasında bir fiyatla satışta.
Moderna’nın fiyatı ise doz başına 25 ila 37 dolar arasında değişiyor. Moderna, AstraZeneca’nın aksine kâr amacı güttüğünü açıkladı.
BioNTech ABD’de doz başına 19,50 dolardan satıldı, sonra bu fiyatın tüm Avrupa Birliği ülkeleri için de geçerli olduğu açıklandı. İsrail ise daha önce yazdığım üzere 30 dolardan, yani daha pahalı fiyattan almıştı, erken siparişle…
Sputnik V’nin fiyatı 10 dolardan başlıyor. Ancak Batı ülkeleri tıpkı Sinovac gibi Sputnik’i de henüz kabul etmiyor. Çin Sinovac aşısı ise 30 ile 75 dolar arasında bir fiyattan satıldı, satılıyor.
PAZAR 75 MİLYAR DOLARA ULAŞACAK
Bu yılın sonunda Koronavirüs aşı pazarı hangi büyüklüğe ulaşacak biliyor musunuz; toplam 75 milyar dolara… Bu hesaplamayı pazar araştırma şirketi Brandessence yaptı. Geçen yıl Koronavirüs aşı pazarının büyüklüğü ise bunun yanında devede kulaktı;
370 milyon dolar.
Fortune Business Insights ise 2026 itibariyle aşı pazarının 93 milyar doları aşacağını öngörüyor. Deli rakamlar bunlar.
Tabii aşı üreticilerinin hisselerinde de istikrarlı bir yükseliş grafiği söz konusu. Pfizer’in hisseleri son 12 ayda yüzde 1,8 yükseldi. BioNTech’in yükselişi ise astronomik: Yüzde 156.
Moderna aşı satışlarından 2021’de 18,4 milyar dolara gelire ulaşmayı umuyor. Bu şirketin hisseleri de son 12 ayda yüzde 372 yükseldi.
Johnson & Johnson’ın Belçika birimi tarafından geliştirilen aşı için bu yıl toplam 10 milyar dolarlık satış bekleniyor. Şirketin hissesinde son bir yılda yüzde 7,7’lik bir yükseliş var.
AstraZeneca, Koronavirüs aşısından en az kâr edecek marka dedik. Onların bile bu yıl için öngörülen satış rakamı 3 milyar dolar.
Çin Sinovac, Türkiye dışında Endonezya, Brezilya, Şili, Singapur, Malezya ve Filipinler ile anlaşma yaptı. Net rakam yok, ancak Çin şirketinin de milyarlarca dolar gelir elde etmesi bekleniyor. Rusya da Sputnik V için en az 15-20 milyar dolarlık satış bekliyor.
Çin ve Rus aşılarını bekleyen en önemli pazar riski, Avrupa Birliği ülkelerinden başlayarak Batı’nın bu aşıları henüz kabul etmemesi. Pazar; ‘vahşi kapitalist’ bir rekabetle siyasal gerilim oluşturacak ölçüde büyük çünkü.
Aşı pazarındaki gelişmeleri yakından takip etmek lazım.
Zira pandemi, tıbbın giderek artan ekonomik hegemonyasını çarpanlarla büyüttü. Daha önce yazdığım ‘medikal diktatörlükler’ teorisini bu ekonomik gelişmeler ışığında da okuyun derim.
Kaynak: https://www.sabah.com.tr/yazarlar/ferhat-unlu/2021/05/21/devasi-asi-pazari
***
EK 2 (8.12.2021): NECATİ ÇITAK “Şirketlerin mali tablolarına dayanarak yapılan analize göre, Pfizer, BioNTech ve Moderna’nın bu yıl toplam 34 milyar dolar vergi öncesi kar elde edecekleri tahmin edilmekte Bu da saniyede bin $ üzerinde, dakikada 65bin$’ın veya günde 93,5 milyon doların üzerinde bir rakam.”
“Bu şirketlerin sahip olduğu tekeller, pandemi sırasında toplam 35,1 milyar dolarlık net servete sahip beş yeni milyarder üretti.“
“Toplam bugüne kadar 8 milyarın üzerinde aşı satışı gerçekleşti. Bunun sadece %12’si yani satışı gerceklesen 10 aşıdan sadece biri COVAX’a satılması taahhüt edildi. Ancak şirketler tarafından taahhüt edilen bu dozlar bile teslim edilmedi“
“Pfizer/BioNTech, halihazırda zaten yetersiz olan, taahhüt ettigi 40milyon dozun %39’unu veya başka bir deyişle dünya capinda toplam teslim ettigi dozun sadece %1.4’ünü COVAX’a teslim etti Johnson&Johnson, 2021’de COVAX’a 200 milyon doz taahhüt etti, ancak hiçbirini teslim etmedi.”
“Moderna, 2021’de COVAX’a yalnızca 34 milyon doz taahhüt etti veya başka bir deyişle toplam üretiminin yalnızca %3’ünü taahhüt etti, ancak hiçbirini teslim etmedi Kâr amaci gutmeyecegini belirten AstraZeneca bugüne kadar COVAX’a vaat ettiği dozların yalnızca %14’ünü teslim etti“
“Buna karşılık zengin ülkelere taahhüt ettikleri aşı dozlarinin J&J %17sini, Ast/Zen %32 sini, Moderna %42 sini, Pfi/Bio ise %68 ini teslim etti”
“Yüksek gelirli ülkelere teslim eden aşı dozu bu ülkelerde yaşayan toplam nüfusun neredeyse iki katına ulaşırken diğer ülkelere teslim edilen toplam asi dozu nüfusun dörtte birine bile ulaşamadı“
“Toplu olarak, 4 şirket (AstrZen/Oxf, Moderna, Johnson, Pfi/Bio) 2021’de tahmini 7,5 milyar doz üreteceklerini iddia etti, ancak şirketler sadece 3,7 milyar doz üretebildiler.”
“G7 ve Team Europe (AB+İzlanda+Norveç) tarafından vaat edilen 1,8 milyar bağışlanacak dozun yalnızca %14’ü veya 261 milyonu düşük ve orta gelirli ülkelere teslim edildi“
Kaynak: https://twitter.com/nekatichest/status/1461727848360824834?s=20
***
Mr five percent yani Gülbenkyan’ı duymuş muydunuz?
Vatandaşı olduğu devletin yıkılması, maliki olduğu petrollerin emperyalistlere peşkeş çekilmesi için %5 komisyon alan philantropisti?
Tanesi 54 avrodan 120 milyon aşı, üstelik her sene yapılmasını istiyorlar, ne alakası var değil mi?
https://en.wikipedia.org/wiki/Calouste_Gulbenkian