SITMA İLAÇLARI MUCİZEDEN FİYASKOYA…
Koronavirüs salgınının ilk günlerinde sıtma ilaçları yani hidroksiklorokin ve klorokin hem hastalığın önlenmesinde hem tedavisinde mucize ilaçlar olarak görülüyordu ama bugüne kadar yapılan çalışmalarda bu ilacın KOVİD’ i önlemede de tedavi etmede de işe yaradığı gösterilemedi (1).
Tıbbi fetva kurumu FDA bile klorokin ve hidroksiklorokinin klinik bir araştırma yokluğu veya klinik bir araştırmaya katılım mümkün olmadığında bu ilaçların Strategic National Stockpile’ a bağışlanmasını sağlayan acil kullanım iznini (emergency use authorization=EUA) geri çekti.
En son da USA’ nın Milli Sağlık Enstitüsü hidroksiklorokinle yapılan randomize kontrollü çalışmayı ilacın etkili olduğunu gösteren bir veri olmadığı gerekçesiyle durdurduğunu açıklamıştı.
Lancet‘ de çıkan ve hidroksiklorokinin etkili olmadığı gibi ciddi ölüm riski taşıdığını ortaya koyan makale üzerine bu ilaçla yapılan çalışmaları önce durduran, makalenin dergi tarafından geri çekilmesi üzerine ilacın kullanılmasına tekrar izin veren WHO dün bu ilacın hastanede yatan hastalarda denenmesini durdurduğunu açıkladı (2).
WHO, hidroksiklorokinin hastanede yatmayan hastalarda kullanılmasına ise müsaade ediyor.
Randomize kontrollü geniş kapsamlı bir klinik araştırmada hidroksiklorokinin KOVİD’ i önlemediği de gösterilmişti (3).
Gelelim neticeye
Elde yeterli deliller olmadan hele de “mucize” gibi sloganlarla sunulan ilaçların daha sonra etkili veya emniyetli olmadıklarının ortaya çıkması modern tıbba olan güveni ciddi derecede sarsıyor.
Bugüne kadar hidroksiklorokinin etkili olduğunu bilimsel olarak ortaya koyan hiçbir araştırma yok ve bundan sonra da böyle bir araştırmanın yayınlanabileceğine ihtimal vermiyorum.
Bizim sahada çalışan doktorlarımız bu ilacı çok kullanıyor ve erken dönemde verildiğinde faydalı olabileceğini söylüyorlar ama bunu ispatlayan bir araştırmaları yok.
İnşallah yanılırım ama böyle bir araştırmanın çıkacağını da sanmıyorum.
Bu ilaçların erken dönemde faydalı gibi gözükmesi tamamen tesadüfe bağlı olabilir çünkü KOVİD birçok insanda hafif belirtilerle hatta belirtisiz de seyrediyor, bunlara ilaç verilip verilmemesinin bir tesiri olmayacağı tabiidir.
Kaynaklar:
2. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-53295443
3. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2016638
***
BBC’ nin “Koronavirüs: WHO Covid-19 tedavisinde HIV ilaçları ile hidroksiklorokin denemelerini durdurdu” başlıklı haberi (1):
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), koronavirüs kaynaklı Covid-19 hastalarının tedavisinde, sıtma hastalığına karşı etkili olan hidroksiklorokin ilacı ile HIV virüsüne karşı kullanılan lopinavir ve ritonavir ilaçlarının denemelerini durdurdu.
WHO, 4 Temmuz tarihli yazılı açıklamasında kararı, ‘Solidarity Trial’ adı verilen denemeleri yürüten uluslararası komitenin tavsiyesi üzerine aldığını duyurdu.
‘Solidarity Trial’ (Dayanışma Denemesi), Covid-19 hastalarının tedavisinde etkin çözümler bulunması amacıyla WHO tarafından kurulmuştu. WHO, ‘Solidarity Trial’ kapsamında remdesivir ilacının denemelerini de yürütüyor.
Açıklamada, her iki tedavi yöntemi için şimdiye kadar yapılan denemelerde Covid-19 nedeniyle yaşanan can kayıplarını azaltmada etkili olmadığı ya da çok az etkili olduğu belirtildi ve “Solidarity Trial araştırmacıları denemelere derhal son verecek” dendi.
WHO, hidroksiklorokin ile lopinavir/ritonavir ilaçlarıyla yapılan denemelerin durdurulması kararının yalnızca hastanede yatan hastalar için geçerli olduğunu, hastaneye yatmayanlar üzerinde yapılan diğer çalışmaları kapsamadığını belirtti.
Bazı araştırmalar, ilacın Covid-19 hastalarında görülen semptomları zayıflattığını ve iyileşme sürecini hızlandırdığını öne sürüyordu.
ABD Başkanı Donald Trump ve Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, koronavirüse karşı ‘önleyici tedbir’ olarak hidroksiklorokin ilacı aldıklarını söylemişti.
WHO Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus Mayıs ayında hidroksiklorokin denemelerinin ‘geçici süreyle’ durdurulduğunu duyurmuştu.
WHO, 4 Temmuz tarihli açıklamasında ise ilaçla ilgili denemelerin tamamen durdurulduğunu ifade etti.
AIDS hastalığına neden olan HIV virüsüne karşı tedavilerde kullanılan lopinavir ve ritonavir ilaçlarının da koronavirüse karşı etkili olduğu iddiaları ortaya atılıyordu. WHO, bu ilaçlarla yapılan denemelerin de ölüm oranlarını zayıflatmada etkili olmadığı gerekçesiyle durdurdu.
Sıtma ilacı hidroksiklorokin, iltihaplı romatizma ve deri veremi gibi otoimmün hastalıkların tedavisinde de kullanılan, antiviral özelliği olan bir ilaç.
Hidroksiklorokin, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu bazı ülkelerde Covid-19 tedavilerinde yaygın olarak kullanılıyor.
Diğer yandan WHO verilerine göre son 24 saat içinde küresel koronavirüs vakalarında rekor artış kaydedildi.
WHO’nun açıklamasına göre son bir günde küresel koronavirüs vakaları 212.326 arttı.
ABD, Brezilya ve Hindistan vaka sayılarının en fazla arttığı üç ülke oldu.
Günlük vaka sayısındaki bir önceki rekor 28 Haziran’da kaydedilmiş, o tarihte küresel yeni vaka sayısı 24 saatte 189.007 olmuştu.
WHO verilerine göre koronavirüs kaynaklı günlük can kaybında büyük bir değişim olmadı ve son 24 saatte 5 bin civarında kişi hayatını kaybetti.
Reuters’a göre Cuma günü küresel koronavirüs vaka sayısı 11 milyonu aşmıştı.
Buna kimse ilaç da aşı da bulamayacak insanları oyalayacaklar. İlaç bulduk gibi yapıyorlar bakıyorsun fos çıkıyor. Aşı da öyle. Yok çalışmalar iyi gidiyormuş… hepsi hikaye. Aşı maşı çıkacağı yok. Zaten çıksa da boş çünkü virüs sürekli mutasyon geçiriyor. Filim pardon bilim dünyası bizi oyalıyor. Herkes işine baksın