Tüm dünya gece gündüz çalışıyor ama yeni koronavirüslere karşı hem etkili hem emniyetli olabilecek hem salgını sonlandırabilecek bir aşı üretmek çok zor gözüküyor. Pandeminin, virüsün bulaştırıcılığını ve ağır hastalık yapıcı etkisini kaybetmesi, toplumda hastalığı geçirenlerin sayısının artması ve bulaşmayı önleyecek tedbirlere sıkı sıkıya riayetle hafiflemesi daha muhtemel.

KOVİD’ den korunmada ve tedavisinde hidroksiklorokin ve klorokin gibi sıtma ilaçlarının fayda ve zararlarına ait delillerin zayıf ve çelişkili olduğu ortaya çıktı. Bu ilaçlar hakkında “adam gibi randomize kontrollü araştırmalar” ve hatta bunların meta-analizleri olmadan kesin bir hükümde bulunmayı doğru bulmuyorum.

Dünya Sağlık Teşkilat (WHO), KOVİD’de büyük umutlar bağlanan sıtma ilacı hidroksiklorokin ile ilgili çalışmaların güvenlik endişeleri sebebiyle geçici olarak askıya alındığını duyurdu. Bizde yaygın olarak kullanılan, özellikle enfeksiyonun erken safhasında verildiğinde yoğun bakım ihtiyacı ve ölüm oranlarını bariz olarak azalttığını bildiğimiz bu ilaç gerçekten faydasız mı, riskli mi?

Bir taraftan üniversiteler bir taraftan şirketler harıl harıl gece gündüz çalışıyorlar. İdeal bir aşının enfeksiyonu önlemesi ve yayılmasını engellemesi ve emniyetli olması icap eder ve bunları sağlamak da kolay değildir. AİDS hastalığına sebep olan HIV’ in izole edilmesinin üzerinden 30 seneden fazla zaman geçti ama henüz bir aşısı yok.

Tarihte aşı konusunda ilk uygulama, M.Ö. 590 yılında Çin’de Sung Hanedanı döneminde çiçek hastalığından korunmak için, ciltteki iltihaplı maddenin sağlıklı kişilerin burnuna verilmesi olarak bilinmektedir. Sistematik aşılama ise yine çiçek hastalığına karşı bazı kaynaklarda 1796, bazılarında ise 1798 yılında Edward Jenner tarafından başlatılmış ve günümüze kadar dev adımlarla ilerlemiştir.