HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
SALGINDA SADECE MASKE, MESAFE VE TEMİZLİK KÂFİ DEĞİLDİR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Hem şahsi hem toplumun tamamını alâkadar eden sağlık problemlerinde her zaman “tam ve doğru bilgilendirme” taraftarıyım.
Bir olayı küçümsemeyi de abartmayı da asla doğru bulmam çünkü hakikatler sonsuza kadar saklanamaz, eninde sonunda mutlaka ortaya çıkar.
O vakit de hakikatin saklandığını anlayanlar kendilerini bir nevi “aldatılmış” hissederler.
Karşı taraf da “yalancı çoban” durumuna düşer.
Doğru sözleri bile şüpheyle karşılanmaya başlar.
Tehdit ve korkutma da geri tepen tehlikeli silahlardır.
Unutmadan: Tabii ki “üslûp” da çok önemlidir.
“Neyi söylediğin değil nasıl söylediğin önemlidir” sözüne çok ehemmiyet veririm.
KOVİD salgınına karşı tedbirler kâfi değil
Bugüne kadar topluma neredeyse sadece “koronavirüslerin bulaşmasını önleyecek tedbirler” söylendi.
Benim 3M formülüyle özetlediğim maske + mesafe + musluk üçlüsü binlerce kere tekrarlandı.
Her bir M için itirazlarımı saklı tutarak ben de 3M’ e uydum, kanunlara saygılı bir vatandaş olarak uymaya da devam ediyorum.
Oysa… iş bulaşmaya karşı tedbirlerle bitmiyor.
Her şeye rağmen virüs bulaştığında yapılması gerekenler var ve bunlar neredeyse tamamen ihmâl ediliyor.
Böyle bir salgında sadece bu üç tedbire riayet ederek tam bir muvaffakiyet sağlanması mümkün olmuyor, olamaz da.
Moral, motivasyon ve maneviyat üçlüsü (ikinci 3M) de bunlara mutlaka ilave edilmelidir.
3 ay önce şu tiviti atmıştım (1) : “Korona ile mücadelede 3 +3 M: MASKE-MESAFE-MUSLUK MORAL-MANEVİYAT-MOTİVASYON Koronaya geçmiş olsun!”
Bu fikrimin işin mütehassısları tarafından da dile getirilmesinden büyük memnuniyet duydum (2).
NOT: Bir başka çok ama çok önemli M daha var ki o da MÖNÜ yani yiyecek-içecek listesi. Bunu birçok yazımda bulabilirsiniz.
Koronavirüs Tanrı’ nın sevgisiyle yenilebilir
Vatikan’ın San Damaso avlusunda toplanan Hıristiyanlara koronavirüsün “Tanrı’nın sevgisiyle” yenileceğini, salgınından herkesin ortak iyilik arayışında olması halinde çıkılacağını söyleyen Papa’ yı tebrik ediyorum (3).
Papa’ nın şu sözleri de çok önemli:
“Maalesef taraflı bazı çıkarların ortaya çıktığına şahit oluyoruz. Örneğin, aşıları (geliştirmek) ve sonra başkalarına satmak gibi olası çözümleri kendilerine uygun hale getirmek isteyenler var. Bazıları bu durumdan, bölünmeleri kışkırtmak, ekonomik veya politik avantajlar yaratmak, çatışma çıkarmak ya da mevcut çatışmaları yoğunlaştırmak için yararlanıyor. Bariyer, sınır veya kültürel ya da politik farklılıklar tanımayan bir virüs, bariyer, sınır veya ayrımların olmadığı bir sevgiyle karşı karşıya kalmalı“.
Daily Mail’in haberine göre Papa halkın arasına karıştığındaysa salgın sırasında öncelikli olan tedbirleri unutmuş.
Aracından çıkarken maskesini çıkaran Papa, çevrilen bariyerlerin ardındaki kalabalıkla sohbet etmiş, bazı kişilerle tokalaşıp çocuklar dahil kimilerinin de alınlarına dokunmuş.
Gelelim neticeye
Tam ve doğru bilgilendirildiğinden şüphesi olmayanlar kendilerini emniyette hissederler.
İkaz ve tavsiyelerin kendi menfaatleri için olduğunu “gönülden” benimserler.
İlkinin tamamen zıddı bir ifade onları etkilemez.
Olumsuz bir durumla karşılaşmaları davranışlarını asla değiştirmez.
Ekonomide, siyasette ve her alanda olduğu gibi tıpta da “itimat” olmazsa olmaz bir husustur.
İtimadın olmadığı bir yerde tüm tavsiye ve ikazlar beyhudedir.
Kaynaklar:
1. https://twitter.com/drahmetrasim/status/1274711066015129601?s=20
***
Anadolu Ajansı’ nın haberi:
Ankara Şehir Hastanesi Psikiyatri Kliniği Başkanı Prof. Dr. Erol Göka, koronavirüsle (Kovid-19) mücadelede moral ve motivasyonu yüksek tutmanın vücuda ve bağışıklık sistemine ne gibi katkılar sağlayabileceğini AA muhabirine anlattı.
Hastalık tehditi karşısında kişinin kaygılanmasının doğal olduğunu, bunun kişiyi gerekli önlemleri almaya ittiğini belirten Göka, bu nedenle, endişelenmekten ve kaygı duymaktan korkmamak gerektiğini söyledi.
Göka, hafif ve orta düzeydeki kaygının, fiziksel olarak kişiye zarar vermeyeceğine, tam tersi performansını bir miktar arttıracağına dikkati çekerek şöyle devam etti:
“Ancak yoğun ve sürekli stres, bağışıklık sistemini elbette olumlu etkilemez. Bulaşıcı bir enfeksiyon karşısında sadece moral ve motivasyonu yüksek tutmak elbette hastalanmamak için yeterli bir kriter olamaz ama sakinliği korumak, bedenimizin de rahatlamasına, bağışıklık hücrelerimizin daha sağlıklı çalışmasına yardımcı olabilir. Bu dönemde moralimizi yüksek tutmak, gerekli tedbirleri aldıktan sonra evde kalma sürecimizi daha sağlıklı geçirmemize yardımcı olacaktır.”
“Dayanışma içinde olmak bu süreçte yararlı olabilir”
Psikiyatri Uzmanı Rabia Nazik Yüksel de en ufak bir belirtiyi Kovid-19 zannederek depresyona giren kişiler olduğuna işaret ederek, sağlık kaygısı duyduğunda kişinin bedenine daha çok odaklandığını, vücudunda herhangi bir zamanda var olabilecek bir öksürüğü, ağrıyı normalden daha fazla hissedebileceğini söyledi.
Hastalığın tüm belirtilerini göstermediği halde sürekli vücuduna odaklanan kişilere, odak noktalarını değiştirmelerini, boya yapma, tamirat işleriyle ilgilenme, egzersiz yapma, bulmaca çözme, yemek yapma ve kitaplarını arşivleme gibi çeşitli aktivitelerle uğraşmalarını tavsiye eden Yüksel, şu ifadeleri kullandı:
“Asılsız haberlere itibar etmeden, yalnızca yetkili mercilere kulak vererek, endişemizi artıran ve enerjimizi tüketen sosyal medya ve WhatsApp grupları gibi dijital ortamlarda mümkün olabildiğince sınırlı vakit geçirmek, sevdiklerimizle, ailemizle sık sık gerek görüntülü gerek sesli görüşmeler yapmak, onlarla dayanışma içinde olmak bu süreçte yararlı olabilir.”
***
EK 1 (11.3.2021): Bakan Koca, “İlk vakadan bir yıl sonra size yeni bir çağrıda bulunmak istiyorum. Karamsarlık, belirsizlik, bıkkınlık duygularını üstümüzden atalım” diye konuştu. Kaynak: https://www.hurriyet.com.tr/video/saglik-bakani-fahrettin-koca-salginin-birinci-yili-nedeniyle-aciklama-yapti-41760838 Biraz geç değil mi? Moral-motivasyon-maneviyat diye aylardır yırtınıyoruz. Kaynak: https://twitter.com/drahmetrasim/status/1370120190088900609?s=20
***
EK 2 (22.5.2021): “Mart 2020 ‘de hükümet itaat konusunda çok endişeliydi ve insanların kilitlenmek istemeyeceğini düşündü. Uyumu teşvik için korkunun gerekli olduğu tartışıldı ve korkunun nasıl artırılacağına dair kararlar alındı. Korkuyu kullanma şeklimiz distopik’ tir.” healthacademy.ie/blog/2021/05/1
Kaynak: https://twitter.com/drahmetrasim/status/1395967854109990914?s=20
***
EK 3 (30.4.2022): WP: Maske zorunluluğu fazla bir fark yaratmadı.
***
EK 4 (6.5.2022): ÖZCAN YÜCEL “35 Avrupa ülkesini kapsayan çok büyük bir çalışmada maske zorunluluğunun Covid yayılımı ve ölümü önlemede etkisinin olmadığını ve hatta zararlı olduğunu gösteren bir çalışma.”
Kaynak: https://twitter.com/drozcanyucel/status/1522421759882018817?s=20&t=PLYp32WnxxzYjpqfDuaGfA
Yüksek seviyede maske uyumuna sahip ülkeler, düşük maske kullanımına sahip ülkelerden daha iyi performans göstermedi.
Makale adı: Correlation Between Mask Compliance and COVID-19 Outcomes in Europe
***
EK 5 (29.5.2022): Okulda maske zorunluluğunun faydasının olmadığını ve hatta daha zararlı olduğunu gösteren bir çalışma daha.
Revisiting Pediatric COVID-19 Cases in Counties With and Without School Mask Requirements—United States, July 1—October 20 2021
Replicating the CDC study shows similar results; however, incorporating a larger sample and longer period showed no significant relationship between mask mandates and case rates. These results persisted when using regression methods to control for differences across districts. Interpretation: School districts that choose to mandate masks are likely to be systematically different from those that do not in multiple, often unobserved, ways. We failed to establish a relationship between school masking and pediatric cases using the same methods but a larger, more nationally diverse population over a longer interval. Our study demonstrates that observational studies of interventions with small to moderate effect sizes are prone to bias caused by selection and omitted variables. Randomized studies can more reliably inform public health policy.
Kaynak: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4118566
***
EK 6 (6.6.2022): “Kansas’ta yapılan bu çalışma, maske zorunluluğu olan yerlerde Kovid ölüm oranlarının daha yüksek olduğunu öne sürüyor. Enfekte olduktan sonra, maske takıyorsanız, bu çalışma, Covid’den ölme şansınızın daha yüksek olduğunu söylüyor. Ve bunun muhtemelen, içinde çok fazla virüs bulunan bu tür yoğun damlacıkları yeniden solumakla ilgisi olabileceğini belirtiyor”
Makale adı: The Foegen effect A mechanism by which facemasks contribute to the COVID-19 case fatality rate
Kaynak: https://twitter.com/MehmetE_Krkmz/status/1533663438882455552?s=20&t=e9okiPJuQ63taPKihW85Xw
***
EK 7 (30.10.2022): Sağlıklı, dengeli bir diyetin ardından ve stresli haberlerden kaçınmak, Kovid-19 pandemisi sırasında kaygı ve depresif belirtilerin önlenmesine yardımcı oldu. Dışarıda olmak, dinlenmek, fiziksel aktivitelere katılmak ve bol su içmek de faydalıydı. Buna karşılık arkadaşlar ve akrabalarla sosyal temas, bir rutini takip etme ve hobiler peşinde koşmanın önemli bir etkisi olmadı.
bilim kurulu maşallah korkutma uzmanı gibi çalışıyorlar
TTB de devamlı korkutucu açıklamalar yapıyor. Ölüyoruz yandık bittik diye.Ne kadar doğru
Sizin Müzik veya musiki diye altıncı M de vardı. Unuttunuz mu acaba?