HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
SÜT DİYABETİ KİMLERDE VE NASIL ÖNLÜYOR
Süte tahammülsüzlük yani laktoz entoleransı olanlar, süt ve sütlü ürünler yiyip içtiklerinde karın ağrısı, gaz, şişkinlik, bulantı, ishali gibi şikayetlerle karşılaşırlar ve bu kişilere sütten kesinlikle uzak durmaları tavsiye edilir.
Ancak bunların birçoğu mide-bağırsak semptomları yaşamalarına rağmen bunlara katlanırlar ve süt ürünlerini yiyip içmeye devam ederler.
Asya’da insanların çoğu (%60-%100) laktoz entoleransına sahipken bu oran Avrupa’da nüfusun sadece %40 kadarını kapsar.
Yeni bir araştırma bu kişilerin çok doğru bir iş yaptıklarını, bu sayede tip 2 diyabet risklerinin %30 azaldığını gösteriyor.
Araştırma, Hispanik kökenli yetişkinleri kapsayan ve devam etmekte olan ileriye dönük bir kohort çalışması olan Hispanik Toplum Sağlığı Çalışması/Latinos Çalışması’ndaki 12.653 katılımcıdan elde edilen beslenme ve hastalıkların oluşumu hakkındaki ayrıntılı bilgiler üzerinde yapıldı.
Nature Metabolism’deki makalede laktoz toleransı ve entoleransı yerine çalışma popülasyonunu laktaz devamlılığı olan (lactase-persistent) ve laktaz devamlılığı olmayan (non-lactase-persistent ) katılımcılar olarak ikiye ayrılıyor.
Laktaz devamlılığı olmamak, belirli miktarda laktoz tüketme kabiliyetini mutlaka dışlamıyor. Laktaz eksikliği olan birçok kişi, entolerans semptomları yaşamadan günde 12 g’a kadar (büyük bir bardak sütteki miktara eşdeğer) laktoz tüketebiliyor.
Analizlerde, laktaz devamlılığı olmayan katılımcılarda daha yüksek süt tüketiminin – ancak laktaz devamlılığı olan katılımcılarda değil – sosyoekonomik, demografik ve davranışsal faktörler hesaba katıldığında tip 2 diyabet riskinde yaklaşık %30 azalma ile ilişkili olduğu hesaplandı.
Daha yüksek süt tüketimi, sadece laktaz devamlılığı olmayan bireylerde daha düşük diyabet riski ile değil, aynı zamanda daha düşük vücut kitle indeksi ile de ilişkilendirildi ki bu, diyabet korumasının arkasındaki faktörlerden biri olabilir.
Süt bağırsak mikrobiyotasını değiştiriyor
Süt tüketimi ve diyabet riski arasında gözlenen ilişkinin sebebi bağırsakta olabilir. Artan süt alımı bağırsak mikrobiyomundaki değişikliklerle de ilişkilendirildi.
Mesela, Prevotella azalırken Bifidobacterium zenginleşti. İndol-3-propiyonatta artış ve dallı zincirli amino asitlerde azalma gibi kanda dolaşan metabolitlerde de değişiklikler gözlendi.
Diyabet riskinin azalmasının sebebi, bu metabolitlerin sütle ilişkili bakteriler tarafından daha yoğun bir şekilde üretilebilmesi olabilir.
Bu aracılara ilişkin kesin deliller olmamakla beraber bu etkilerin muhtemel bir aracısı, iştahı, insülin etkisini veya karaciğer yağını doğrudan veya dolaylı olarak faydalı bir şekilde etkileyebilen kısa zincirli yağ asitleri olabilir.
Laktaz devamlılığı olanlar, laktozu etkin bir şekilde sindirir ve ortaya çıkan galaktoz ve glukoz molekülleri ince bağırsaklardan emilir.
Laktaz devamlılığı olmayanlarda ise laktoz kolonda sindirilmeden kalır ve bağırsak bakterileri için bir enerji kaynağı olarak hizmet edebilir. Bu da mikrobiyomun bileşimini etkileyerek dolaşımdaki metabolitlerin konsantrasyonunu değiştirebilir.
Bu araştırma, süt tüketiminin laktaz devamlılığı olmayanlarda belirli metabolitler ve tip 2 diyabet sıklığı arasında istatistiksel bir ilişki olduğunu gösteriyor ama tip 2 diyabete karşı koruma sağlayabileceğini ispatlamıyor.
Gelelim neticeye
Laktoz entoleransı olanların tahammül edebildikleri miktarda süt ve süt ürünleri yiyip içmeleri diyabet riskini azaltıyor.
Süt yerine, sütün mayalanmasıyla elde edilen peynir, yoğurt, ayran, kefir gibi yiyecek ve içecekleri tercih etmek daha doğrudur.
Makale: Variant of the lactase LCT gene explains association between milk intake and incident type 2 diabetes
Kaynaklar:
https://www.nature.com/articles/s42255-023-00961-1
Süt yerine, sütün mayalanmasıyla elde edilen peynir, yoğurt, ayran, kefir gibi yiyecek ve içecekleri tercih etmek daha doğrudur.
Bana da süt dokunur ama yoğurt ayran dokunmaz.