Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Son zamanlarda medyada “Alfa-gal Sendromu” adıyla bilinen klinik tablo ile ilgili pek çok korkutucu haberler yer almaya başladı ve görünen o ki bu haberler giderek de artacak.

İlk olarak 2002′ de tarif edilen bu sendromun insanları kırmızı et ve diğer hayvani ürünlerden uzaklaştırmak, soğutmak ve suni et ve diğer hazır gıdalara yönlendirmek için kullanıldığını düşünüyorum. 

Bu tablonun ülkemizde bildirildiğine de rastlamadım.

JAMA’ da yer alan bir makaleyi aşağıda okuyabilirsiniz:

Alfa-gal sendromu, kırmızı et ürünlerine karşı bir tür gıda alerjisidir.

Alfa-gal sendromu, en yaygın olarak ABD’deki Lone Star kenesinin, dünyanın diğer bölgelerindeki farklı kene türlerinin ısırıklarıyla ilişkilidir. 

Kene, ısırdığı kişiye alfa-gal olarak da adlandırılan bir tür şeker molekülü (galaktoz-alfa-1,3-galaktoz) zerk eder ve bu da antikor oluşumuna yol açar.

Alfa-gal inekler, domuzlar, kuzular ve keçiler de dahil olmak üzere çoğu memelinin hücrelerinde bulunduğundan, etkilenen bireyler bu hayvansal ürünleri yediğinde alerjik bir reaksiyon meydana gelebilir.

Alfa-gal sendromu belirtileri

Alfa-gal alerjik reaksiyonları hafiften hayatı tehdit eden anafilaksiye kadar değişebilir ve tipik olarak memeli eti veya diğer memeli ürünlerinin (inek sütü, peynir veya jelatin gibi) yenmesinden yaklaşık 2 ila 6 saat sonra ortaya çıkar.

Belirtiler arasında kurdeşen; dudaklarda, dilde, boğazda veya göz kapaklarında şişme; öksürük; nefes almada zorluk; hırıltılı solunum; mide ekşimesi; bulantı veya kusma; karın ağrısı; ishal veya kan basıncında azalma yer alabilir.

ABD’de 2010’dan 2022’ye kadar 110.000 alfa-gal sendromu vakası bildirilmiş olmakla beraber çok daha fazla vakanın teşhis edilmemiş ve/veya bildirilmemiş olması muhtemeldir.

Alfa-gal sendromu hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyebilir.

Alfa-gal sendromu teşhisi

Alfa-gal sendromu teşhisi, kırmızı et veya diğer memeli ürünlerine karşı gecikmiş bir alerjik reaksiyon görülmesi ve kan testinde alfa-gal şeker molekülüne karşı antikor tespitiyle konur.

Hafif alfa-gal alerjik semptomlar genellikle bir antihistaminik ilaçla tedavi edilir.

Daha şiddetli reaksiyonlar kas içi adrenalin enjeksiyonu ile tedavi edilir ve acil serviste ek tedaviler gerektirebilir.

Alfa-gal sendromu teşhisi konulanlara, ciddi bir alerjik reaksiyon geliştirdiklerinde kullanmaları için adrenalin oto-enjektörü verilir.

Alfa-gal sendromu olanlar memeli eti (sığır eti, domuz eti veya kuzu eti gibi) yemeyi tamamen bırakmalı ve gelecekteki kene ısırıklarından kaçınmak için dikkatli olmalıdır.

Bazılarının memeli bazlı ürünleri (inek sütü, peynir veya jelatin gibi) tüketmeyi bırakması da gerekebilir.

Kan inceltici (heparin), yılan panzehiri ve bazı kanser ilaçları (cetuximab gibi) gibi bazı ilaçlar ve memeli bazlı organ replasmanları (kalp kapakçıkları gibi) alfa-gal sendromlu hastalarda alerjik reaksiyonlara sebep olabileceği için bunlardan kaçınılmalıdır.

Alfa-gal sendromu nasıl önlenir?

Alfa-gal sendromu, kenelerin sıklıkla yaşadığı çimenlik, çalılık ve ağaçlık alanlardan kaçınarak önlenebilir.

Bu alanlarda açık havada bulunan kişiler patikaların ortasından yürümeli, tescilli böcek kovucular kullanmalı, açıkta kalan cildi örten giysiler giymeli ve giysi ve ekipmanlarına böcek ilacı (permetrin) uygulamalıdır.

Bireyler içeriye girdikten sonra ciltlerinde ve giysilerinde kene olup olmadığını kontrol etmelidir. Vücutta kene bulunursa, ince uçlu bir cımbızla kene deriye yakın bir yerden kavranmalı ve sabit, eşit bir basınçla yukarı doğru çekilerek çıkarılmalıdır.

Gelelim neticeye

Ülkemizde kırmızı ete alerji çok seyrek rastlanan bir durumdur. 40 senedir alerji ve alerjik hastalıklarla ilgilenen biri olarak bugüne kadar kırmızı et alerjisine hiç rastlamadım.

Bu sendromun bazı tuhaf tarafları da var:

IgE’ nin aracı olduğu diğer alerjik tepkiler, antijenle karşılaştıktan sonra dakikalar içinde gelişirken Alfa-gal sendromunda belirtiler et yendikten 4-6 saat sonra ortaya çıkmaktadır.

Antijenin protein değil bir karbonhidrat olması ve duyarlılığın kene ısırığı ile oluşması da bir tuhaf iştir.

Kaynak: https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2812935

Makale: What Is Alpha-Gal Syndrome?

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: