Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

**

Amerika’ da genç nüfusta elektronik sigaraya bağlı olduğu düşünülen ve şimdilik elektronik sigarayla ilişkili akut akciğer hasarı (vaping associated lung injury=VALİ) adı verilen esrarengiz hastalığa yakalananların sayısı hızla arterken, ilk ölüm vak’ası da bildirildi (1).

Birkaç gün önce 153 olan hasta sayısı 193’ e, hastalığın görüldüğü eyalet sayısı da 22’ ye çıktı.

Tek bir elektronik sigara bile damarları bozuyor

Bu arada yeni bir araştırmada da elektronik sigaraların içinde nikotin olmadan bile kısa vadede damarlara zarar verebileceği ortaya çıktı (2).

Pensilvanya Üniversitesi’ nin araştırmasına göre, bulgular damar sertliğindekine benziyor ve kan akımı ve damar fonksiyonlarını gösteren diğer belirteçler deneyden bir saat sonra normale dönüyor.

Araştırma hiç sigara içmemiş olan 31 genç erişkin üzerinde yapıldı.

Her katılımcı bir elektronik sigara aletinden her biri 3 saniye süren 16 nefes çektiler; deneyden önce ve sonra damar fonksiyonları MRI yöntemi ile ölçüldü.

Deneyden sonra bacağın ana kan damarı olan femoral arterin rezistivite endeksi yüzde 2.3 artarken, damar genişlemesinde yüzde 34, zirve kan akımı hızında yüzde 17.5, hiperemik endekste yüzde 25.8, zirveye ulaşma zamanında yüzde 29.6 ve bacak toplardamarlarındaki oksijen seviyesinde yüzde 20 azalma olduğu tespit edildi.

Bu sonuçlar atardamarların iç yüzeyindeki endotel hücrelerinin zarar gördüğü manasına geliyor.

Bu etkilerin sıvıdaki solventler, aromalar ve diğer spesifik katkı maddeleriyle ilgili olabileceği gibi bu maddelerden bağımsız olarak sıvıdaki partiküllerin çok küçük olmasından da kaynaklanabileceği düşünülüyor.

Araştırma sadece ePuffer şirketi tarafından üretilen Eco serisi aletle yapılmış olduğu için diğer aletlerle de benzer sonuçların elde edilip edilmeyeceği söylenemez.

Gelelim neticeye

Daha önce elektronik sigaraların oksidatif stres ve enflamasyona yol açtıkları birçok çalışmada gösterilmişti.

Bu çalışma ile elektronik sigaralardaki aerosolün endotel fonksiyonlarını etkilediği de ortaya çıktı:

BİR: Elektronik sigaralardaki sıvıda bulunan kimyasallar nikotin ihtiva etmeseler bile damar fonksiyonlarını bir kullanımda bile bozuyor.

İKİ: Nikotin ihtiva eden elektronik sigaraların uzun süreli kullanımda daha kalıcı ve korkunç sonuçlara sebep olması kuvvetle muhtemeldir.

Nikotinsizi böyleyse nikotinlisini siz düşünün!

Kaynaklar:

1.https://www.medscape.com/viewarticle/917238?src=soc_tw_190824_mscpedt_news_mdscp_vapedeath&faf=1

2.https://pubs.rsna.org/doi/10.1148/radiol.2019190562

***

EK 1 (24.11.2024): Elektronik sigara kullananlarda üveit (bir tür göz iltihabı) gelişme riski 2 kat yüksek bulundu. Bu artan risk tüm yaş gruplarında ve hem erkekler hem de kadınlar için geçerliydi. Üveit, körlüğe kadar gidebilir.

Makale: Risk of uveitis among E-Cigarette Users: a multi-institutional TriNetX study

Kaynak: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0161642024007036

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: