HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
ENDOSKOPİLER GEREKSİZ YAPILIYOR
Birazcık mide yanması, arada bir geğirme, hazımsızlık şikâyeti olanlara endoskopik tetkik yapmak “Allah’ ın emri” oldu günümüzde.
Bu tür belirtileri belli bir süre yaşayanlar da “Aman yemek borusu kanserini atlamayalım” endişesiyle endoskopik takibe alınıyor.
Bu önüne gelene endoskopi yapma işi sadece ülkemize mahsus bir uygulama da değil.
Kısa adı ACP olan Amerikan Doktorlar Derneği (American College of Physicians) reflü belirtileri tarif eden herkese endoskopi yapılmasına karşı çıktı.
ACP’ nin Klinik Kılavuzlar Komitesi’nden bir grup hekim tarafından yapılan değerlendirmede, endoskopik tetkiklerin yüzde 40’ a varan kısmının hastanın sağlığını düzeltmediği ve sağlık harcamalarını gereksiz yere artırdığı bildirildi.
Annals of Internal Medicine isimli dergide yayınlanan makaleye göre, riskli grupta bile kanser ihtimalinin çok düşük olduğu vurgulanarak reflü teşhisi için ve 50 yaşından gençlerde yemek borusu kanserini takip için endoskopi yapmak gereksiz.
Makalede Amerika’ da erişkinlerin yüzde 40’ ında mide yanması ve kusma gibi reflü belirtileri olduğu ve doktorların bunun teşhis ve takibi için rutin olarak endoskopi uyguladıkları vurgulanıyor.
ACP kılavuzu, reflü belirtileri 5 seneden uzun süreden beri devam eden, sigara tiryakiliği ve obezite gibi risk faktörlerine de sahip olan 50 yaşın üzerindeki erkeklere ise endoskopi yapılması tavsiyesinde bulunuyor.
Bu grupta erken yakalanan kanserin başarı ile tedavisi mümkün ama geç kalındığında hastaların hayatı riske atılmış oluyor.
ACP kılavuzu iki grup hasta için daha endoskopiyi gerekli görüyor. Bunlardan biri, kusma ve yutma güçlüğü gibi yemek borusu darlığının işareti olan belirtiler bulunanlar.
İkinci grupta ise tedaviye rağmen reflü şikâyetleri devam eden hastalar yer alıyor.
Kılavuzun yazarlarından Nicholas J. Shaheen şöyle diyor:
“Reflü tanımlayan herkese endoskopi yapılması çok gereksiz. Bunların şikâyetleri tedavi ile ortadan kalkıyorsa mesele yok demektir. Tedaviye iyi cevap da adeta teşhisi kesinleştiren bir test olarak kabul edilebilir.
Eğer şikâyetler her gün veya haftanın birçok günü görülüyorsa proton pompası inhibitörleri (PPI) denen ilaçların kullanılması icap eder.
Bu belirtiler haftada bir veya iki haftada bir özellikle de pizza yiyip bira içtikten sonra ortaya çıkıyorsa bir anti-asit veya famotidin gibi bir ilaç almak yeterlidir.
Endoskopi bazılarına boşuna yapılırken endoskopi yapılması gerekenlerin bir kısmı ise bu imkândan faydalanamıyor.
Bu işlemin üçte bir kadarı uygun kullanım için gerekli şartlara uymayanlara yapılıyor; endoskopilerin “kötüye kullanımı” gibi bir durumla karşı karşıyayız.
Bu kötüye kullanımda da doktorların işlerini eksiksiz yapma arzuları, daha fazla para kazanma istekleri, endoskopi yapılmadığında dava edilme korkuları ve hastaların beklentileri önemli rol oynuyor”.
Endoskopide yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk kısmı inceleniyor. İşlem hastalara sâkinlik veren bir ilaç verilerek gerçekleştiriliyor.
Komitenin endoskopi için uygun gördüğü durumlar:
Mide yanması ile beraber anemi, kilo kaybı, kanama, yutma güçlüğü ve tekrarlayan kusmalar gibi belirtiler olanlar.
4-8 hafta süreyle ve günde 2 defa verilen proton pompası inhibitörleri (PPI) ile yapılan tedaviye rağmen alarm belirtileri devam edenler.
Ağır erosif özofajit olanlarda 2 aylık tıbbi tedaviden sonra iyileşmeyi denetlemek için.
Tekrarlayan yutma güçlüğü varlığında semptomatik özofagus darlığı hikâyesi olanlar.
5 seneden uzun zaman reflü belirtileriyle beraber obezite ve semptomların geceleri olması gibi ilave risk faktörü bulunanlar.
Gelelim neticeye
Endoskopilerin birçoğunun gereksiz yapıldığına hiç şüphe yok.
Üstelik bizde bir de son senelerde çocuklarda reflü araştırması için endoskopi yapma modası başladı.
Çocuk ve aile için çok büyük bir travma da oluşturan bu işlemin küçük çocukların hastalıklarında teşhise yaraması, tedaviyi değiştirmesi çok ama çok özel durumlar dışında imkânsız.
Amerika’ da erişkinlerin yüzde 40’a varan kısmında gereksiz yapıldığı bildirilen endoskopiler bizde çocukların nereyse yüzde 99’ una boşuna uygulanıyor.
Sırf para kazanmak için endoskopi yapanları kınıyorum.
KAYNAKLAR:
Ahmet Hocam, sizi kutluyorum, bir başka kanayan yaraya parmak bastınız. “Korkut-sat” tuzağının en çok uygulandığı yerlerden birisi de endoskopiler. Başıma çok geldi, hastamı kolonoskopiye gönderiyorum bir bakıyorum elinde gastroendoskopi raporuyla geri dönüyor. Ne oldu diyorum. Doktor hazır gelmişken bir de midene bakalım dedi diyor. Bu işlemin bu kadar basite alınmaması, bu arada hastaların da biraz uyanık olması lazım.
Yalnız endoskopi değil gereksiz yere yapılan pek çok tetkik var. Özel sağlık kuruluşlarının hekim olmayan sahip ve yöneticileri de orada çalışan hekimleri gelir sağlama amacı ile gereksiz tetkiklere zorluyorlar. Endoskopide hiçbir bulguya rastlanmayan hastalar bile “fena mı işte meraktan çıktık” diyorlar. Nasıl olsa ceplerinden para çıkmıyor ya S.G.K. ödesin. Devlet hastanelerini çoğaltmak yerine cami yapan, hastaları özel hastanelere ve dispanserlere yönlendirenler de bundan sorumlu. Abdülhamidin bir kızı difteriden öldüğünde anısına cami yapmağa kalkışmış da doktoru;”Onun yerine hastane yapın da başka çocuklar ölmesin” deyince Şişli Etfal Hastanesini yaptırmış.
İşin özeti şu: Çoğu kişinin yatacak yeri yok!
Sayın Prof.Dr.Ahmet Rasim Büyükusta,
öncelikle yazınızdaki emeğinizden dolayı teşekkür ederiz.
Duruma bir de başka bir pencereden bakmanızı istirham ediyorum çünkü geriye dönük (retrospektif) olarak yapılan endoskopilerin gereksiz olduğunu söylemek, hastalıkların araştırma sürecinde ve endoskopi işleminden önce buna karar verebilmek olanaksızdır.
Örneğin: basit bir hazımsızlık, gastrit ve mide kanseri. Başlangıçta bu üç hastalık hemen hemen aynı şikayetlere neden olur ve verilen tedavilere aşağı yukarı aynı yanıtı verir. ancak hazımsızlık ve gastrit bir yandan iyileşirken, mide kanseri sinsi bir şekilde devam eder ve ilerler öyle ki tamamen iyileşebilecek hastalar ameliyat şansını bile kaybeder. Yaptığımız 100 endoskopi hastadan en az 2’sinde mide kanseri, 4’ünde mide polibi ve 5’inde ciddi peptik ülserler tespit ediliyor. Kısacası her 100 hastanın 11’nde ciddi takip, tedavi ve operasyon gerektiren durumlar tespit ediliyor. Ayrıca dünyada erken kanser tanısında Endoskopi olmazsa olmaz bir yöntemdir. yukarıda verdiğim örnekte işlem sonrası Endsokopinin hastaların %89’da gereksiz olduğunu söylemekten ziyade hastaların %11’nde çok faydalı ve çoğu zaman hayat kurtarıcı bir işlem olduğunu söyleyebilirim. Kaldı ki deneyimli hekimler tarafından yapıldığında Endoskopi işlemi basit, zararsız, kısa ve non-invazif bir yöntemdir.
Saygılarımla..
Merhaba Ahmet Bey kızım şu anda 11 aylık ve doğduğundan beri kusma problemi var. Kilosu geriden geliyor iştahta çok iyi değil. Motilyum ve gaviscon kullandık son iki aydır biraz azaldı ama tam kesilmedi. Bu günlerde iştah tamamen gitti doktorumuz endoskopi yapalım diyor ama ben tedirginim daha çok küçük çünkü, lütfen bana bir fikir verir misiniz?
Hocam mrb 4 senedn beri mide yanmasi oluyor doktora gittim ilac verdi mide koruyucusu ama bıktım artik ilaç içmekten endoskopide yaptirmak istemiyorum napmam gerekiyor bana yardimci olabilirmisinZ
Hocam iyi gunler e ndoskopi raporum ozafagus mukozasi 38cm gecildiozafagus mukozasi alt ucu hafif odemli ve hiperemik idi barret ozafagus mevcut idi. Retroflexionda kos gevşek kavriyordu kardiave fundus mukozasi doğal idi korpus ve antrum mukozasi hiperemik idi biopsi alındı pilot forme idi bulbus ve duodenim 2.segmenti normal idi antral gastrit kos gevsekligi barret ozafagus tanısı konmus biopside mikrop çıkmıştır helipak kullanıyorum siz hocak ne onerirsiniz yorumumuzu bekliyorum tesekkurler