HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
GRİP AŞISINDAN BİR HAFTA ÖNCE AZ UYUMAK, AŞININ ETKİSİNİ YÜZDE 50 AZALTIYOR
Dikkat! Yazının sonunda ilave var.
***
Grip aşısı yaptırmadan bir hafta önce yeterince uyumama aşının etkisini yüzde 50 azaltıyormuş (1).
Biliyorsunuz, grip aşılarının etkinliği aşıdaki virüsle hastalık yapan virüsün uyumuna göre değişiyor.
CDC’ ye göre 2019 sezonunda grip aşısının etkinliğinin genel olarak yüzde 45 olduğu bildirildi (2).
Buna göre, geçen sene eğer uykusuz bir hafta geçirmiş ve aşı yaptırmışsanız etkinlik otomatik olarak yüzde 22.5′ e düşmüş oluyor.
Durun, bitmedi.
Aşı olduğunuz gün “mutlu” olmanız da gerekiyor çünkü grip aşısı oldukları gün mutlu olanların aşıdan daha çok fayda gördüklerini gösteren bir araştırma da var (3).
Aşı yapılan gün mutsuz iseniz etkinlik daha da azalacak, belki de yüzde 10′ lara kadar düşecek demektir.
Gelelim neticeye
BİR: CDC’ ye duyurulur: Grip aşılarını dünyanın en “duygusal” aşıları ilan ediyorum.
İKİ: Aşı prospektüslerinde bu duygusallığın bildirilmesi şarttır.
ÜÇ: Koronavirüs aşıları, büyükbabaları grip aşısı gibi duygusal olmaz inşallah!
Kaynaklar:
1. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54627552
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28923405/
***
BBC’ nin “Grip aşısından bir hafta önce az uyumak, aşının etkisini yüzde 50 azaltıyor” başlıklı haberi:
Uyku ve insan sağlığı arasındaki ilişkiyle ilgili araştırmalarıyla tanınan Prof. Matthew Walker, grip aşısından bir hafta önce yeterince uyumamanın aşının etkisini yüzde 50 oranında azalttığını söyledi.
California Üniversitesi İnsan Uyku Bilimi Merkezi’nin başkanı olan Walker, CNN Televizyonu’nda Christiane Amanpour’un sorularını yanıtladı, “iyi uyku hijyeninin” neden önemli olduğunu anlattı.
Walker programda 2002’de Journal of the American Medical Association ve 2020’de International Journal of Behavioral Medicine dergilerinde yayımlanan araştırmalara gönderme yaparak üç noktaya dikkat çekti:
‘Günde yedi saatten az uyuyanlarda grip riski üç kat fazla’
1. Uyku sağlığıyla bağışıklık sistemi sağlığı arasında çok yakın bir ilişki var. Günde yedi saatten az uyuyan kişilerin gribe yakalanma olasılığı üç kat daha fazla.
2. Günde beş saat ve daha az uyuyanların zatürreye yakalanma olasılıkları yüzde 70 daha fazla. Bu, Covid denkleminde de kritik bir bileşen.
3. Grip aşısını yaptırmadan bir hafta önce yeterince uyumamışsanız, vücudunuz yüzde 50 ya da daha az antikor tepkisi oluşturuyor. Bu da grip aşısının ciddi oranda daha az etkili olması demek.
‘Uyku en iyi sağlık sigortası’
Prof. Walker daha sonra şunları söyledi:
“Yani, uyku bağışıklık cephanenizdeki silahları yeniden yerine koyar. Uyku bunu bağışıklık faktörlerini uyararak yapıyor. Aynı zamanda vücudunuzu bağışıklık tepkilerine duyarlı hale getiriyor. Böylece ertesi sabah uyandığınızda bağışıklık sistemi güçlü bir insan oluyorsunuz. Bu anlamda uykuyu en iyi sağlık sigortası olarak görebilirsiniz.
Walker, Amanpour’un bu ilişkinin Covid-19 aşısı için geçerli olup olmayacağı sorusunu da şöyle yanıtladı:
“Belki yazda ya da daha sonra, ama gelecekte bir veya birkaç Covid aşısı olacak. Bu aşamada bilim insanları şu sorunun yanıtını arayacak. Uykuyla başarılı bir Covid-19 aşısı arasında da böyle bir ilişki olacak mı? Çünkü eğer varsa bu oyunun kurallarını değiştirebilecek önemli bir faktör olabilir.
“İnsanların uykularını izleyebilir miyiz, tahmin edebilir miyiz? Bu durumda aşı yaptıracak kişilere ‘Evet bu hafta aşı yaptıracaksınız ama uykunuz yeterli değil. İsterseniz gidip bu hafta uykunuzu düzene sokun” diyebiliriz. Bu yolla hem aşının boşa gitmemesini sağlayabiliriz hem de insanların Covid-19 karşısında daha sağlıklı olmaları olasılığını artırabiliriz.”
Uyku neden önemli?
CNN’e göre yeterince uyumamak sadece grip aşısının etkisini azaltmakla kalmıyor. Çünkü uyku sırasında vücuttaki hücreler tamir ediliyor ve yenileniyor.
Yaşa bağlı olarak insanların günde yedi-on saat arasında uyumaları gerekiyor. Ruh hali değişimleri, paranoya ve depresyondan, yüksek tansiyon, bağışıklık sisteminin zayıflaması, kilo alma ve libido düşmesine kadar birçok sorun yetersiz uykuyla ilişkilendiriliyor.
Uykusuzluğun ayrıca belli kanser türleri, demans, diyabet, inme ve kalp-damar hastalıkları riskini de artırdığı belirtiliyor.
İngiltere’de 10 bin 308 kamu çalışanını kapsayan bir araştırma, uykusuzluğun erken ölüm riskini iki katına çıkarabileceğini gösteriyor.
Bu araştırmaya göre uykusunu yedi saatten beş saate ya da altına düşüren kişilerin herhangi bir sebepten ama özellikle de damar hastalıklarından ölme olasılıkları iki kat daha fazla.
***
EK 1 (9.12.2020): İngiltere’ de grip aşılarının 65 yaş üzerinde olan etkililiği -6.3 çıktı. Buna göre aşı gripten korumak bir tarafa grip riskini artırıyor. Kaynak: https://www.bmj.com/content/358/bmj.j4146
***
