Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Gece boyunca suni ışığa maruz kalmanın, anksiyete, bipolar bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve kendine zarar verme eğilimi gibi psikiyatrik bozuklukların gelişme riskini artırabileceği tespit edildi.

Yaklaşık 87.000 kişiyi kapsayan çalışması, aynı zamanda gün boyunca tabii ışığa daha fazla maruz kalmanın, ruhsal hastalık risklerini azaltabileceğini de gösteriyor.

Araştırmaya göre, gece fazla miktarda ışığa maruz kalanlarda depresyon riski yüzde 30 artarken, gündüz yüksek miktarda ışığa maruz kalanlarda depresyon riski yüzde 20 azaldı.

Kendine zarar verme davranışı, psikoz, bipolar bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu ve TSSB için de benzer sonuçlar görüldü.

Bu bulgular, geceleri ışıktan kaçınma ve gündüzleri daha parlak ışık arama gibi basit bir uygulamanın, ciddi ruhsal sağlık sorunlarını azaltmada etkili, farmakolojik olmayan bir yol olabileceğini gösteriyor.

Beynimiz gündüzleri parlak ışıkla ve geceleri neredeyse hiç ışık olmadan en iyi şekilde çalışacak şekilde gelişti.

Bugün insanlar bu biyolojiye meydan okuyor ve günün yaklaşık yüzde 90’ını iç mekanlarda, doğal ışık ve karanlık döngülerine kıyasla gündüzleri çok loş ve geceleri çok parlak olan elektrikli aydınlatma altında geçiriyor.

Biyolojik saat

Vücudumuzdaki neredeyse tüm hücre türlerinin 24 saatlik ritimleri var, dolayısıyla aydınlık ve karanlık döngüleri tüm hücre ve organları etkiliyor.

Bu merkezi saat, beyindeki hipotalamusun suprakiazmatik çekirdeklerinde bulunur ve temel hücresel işlevlerin, fizyolojinin, bilişin ve davranışın zamanlamasını düzenler.

Hormon salgıları, sinir sisteminin çalışması, vücut sıcaklığı, kan basıncı gibi tüm fizyolojik olaylar bu biyolojik saat tarafından düzenlenir.

Bu saatin düzgün çalışması için insanların maruz kaldıkları ışık son derecede belirleyicidir.

Bu saatin bozulması, ruhsal hastalıklar yanında tüm hastalık risklerini de artırır.

Gelelim neticeye

Aydınlık günler, karanlık geceler. Şimdi, geçtiğimiz 150 yılda bedenlerimiz için çok ama çok farklı bir ortam oluştu ve bununla baş etmek zor. Işık ortamlarımızı kontrol edecek şekilde evrimleşmedik.

Mesele, iyi ve kötü gıdalar arasındaki farka benziyor. Yıllarca aşırı işlenmiş gıdalara maruz kaldıktan sonra insanlar daha tabii, daha işlenmemiş, daha organik gıdaları tercih etmeye başladı. Bunu ışık döngülerimiz için de yapmalıyız.

Kaynak: https://www.nature.com/articles/s44220-023-00135-8

Makale: Day and night light exposure are associated with psychiatric disorders: an objective light study in >85,000 people

Araştırmanın medyada haberleri:

https://scitechdaily.com/groundbreaking-study-exposure-to-high-amounts-of-nighttime-light-increases-your-risk-of-anxiety-depression-and-more/

https://www.psypost.org/2023/12/individuals-spending-more-time-in-daylight-have-lower-risk-of-mental-health-disorders-214967

https://hightimes.com/study/study-more-daylight-less-light-at-night-creates-less-risk-for-mental-health-disorders/

https://lens.monash.edu/@medicine-health/2023/12/11/1386346/the-circadian-rhythm-of-life-if-we-disrupt-the-light-cycle-then-youll-die-earlier

https://www.startv.com.tr/program/burcu-ile-hafta-sonu/bolumler/20-bolum

Siz de yorumunuzu paylaşın: