Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

192.000’den fazla sağlıklı yetişkin, 25 seneden fazla süre takip edildi ve her dört yılda bir, ne kadar çikolata yediklerini ihtiva eden bir beslenme sıklığı anketi doldurdular. Bunlardan 112.000 kadarının bitter mi sütlü çikolata mı yedikleri de belirlendi (1).

Araştırma, besinlerin, hormonların ve diğer çevresel faktörlerin sağlığı nasıl etkilediğini anlamak için onlarca yıldır hemşireleri takip eden Hemşirelerin Sağlık Çalışmaları (Nurses’ Health Studies) I and II ve Sağlık Profesyonelleri Takip Çalışması (Health Professionals Follow-Up Study) katılımcıları üzerinde yapıldı.

Toplamda 18.862 kişide tip 2 diyabet gelişti. Tükettikleri çikolata türlerini belgeleyen grupta 4.771 vaka vardı.

Haftada en az 5 ons herhangi bir çikolata türü yiyen katılımcıların, hiç çikolata yemeyen veya nadiren yiyenlere kıyasla tip 2 diyabete yakalanma riskinin %10 daha düşük olduğu bulundu.

Özellikle bitter çikolata yiyenlerde, tip 2 diyabet riski %21 daha düşüktü. Katılımcıların haftada yediği her ilave bitter çikolata porsiyonu için riskte ilave %3’lük bir azalma görüldü.

Sütlü çikolata tip 2 diyabet riskini azaltmadı. Aksine, tip 2 diyabet için bir risk faktörü olan uzun süreli kilo alımıyla ilişkilendirildi.

Not: Çikolata için standart porsiyon yaklaşık 1 ons (28 gram) olarak tanımlandı.

Araştırmanın eksik tarafları

Bu tür gözleme dayalı araştırmalardan bir sebep-sonuç münasebeti çıkarmak mümkün değildir.

Beslenme anketlerine de asla güvenilemez. Katılımcıların geçen sene belirli yiyecekleri ne sıklıkta yediklerini hatırlamaları ve doğru bilgi vermeleri imkânsızdır.

Değerlendirmede hesaba katılmayan pek çok faktör olabilir.

Mesela… Bitter çikolata grubundakilerin genel olarak daha sağlıklı olması, dolayısıyla bu alt grupta tip 2 diyabet riskinin daha düşük olması da pekâlâ mümkündür.

Çikolataların muhteva bakımından standart olması ve yenen miktarın hep eşit olması beklenemez.

Not: Bitter çikolata (kakao), antioksidan ve anti-enflamatuar özelliklere sahip olan ve insülin duyarlılığını artırabilen flavanolden zengin bir gıdadır ve hem kalp-damar hastalıklarını hem diyabeti önleyici etkisi genellikle buna bağlanır.

Gelelim neticeye

BİR: Beslenmenin araştırması olmaz. Hele bu tür gözleme ve anketlere dayalı araştırmalardan her yerde farklı neticeler çıkar. Ben bunlar için “uydur uydur ipe diz” tipi araştırmalar diyorum.

Daha önce yapılan bir çalışmada, ortalama 3,5 yıl boyunca kakao özü takviyesi alan orta ve daha ileri yaştakilerde, tip 2 diyabet riskinde bir azalma olmamıştı (2).

İKİ: Tek bir gıda ile hiçbir hastalık önlenemez. Beslenme bir bütündür. Bu tür “aptalca” araştırmaları da kimseye yediremezsiniz.

ÜÇ: Araştırma NIH ve Harvard tarafından fonlanmıştır. Harvard dünyanın bir numaralı tıp merkezi olması yanında aynı zamanda parasını verenlerinin düdüklerinin de öttürüldüğü bir yerdir. 

DÖRT: Çikolata daha doğrusu kakao çok faydalı bir gıdadır. Diyetimizde mâkûl miktarda bulunmalıdır.

Kaynaklar:

1. https://www.bmj.com/content/387/bmj-2023-078386

Makale: Chocolate intake and risk of type 2 diabetes: prospective cohort Studies

2. https://diabetesjournals.org/care/article/46/12/2278/153696/Cocoa-Extract-Supplementation-and-Risk-of-Type-2

Makale: Cocoa Extract Supplementation and Risk of Type 2 Diabetes: The Cocoa Supplement and Multivitamin Outcomes Study (COSMOS) Randomized Clinical Trial

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: