Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Son senelerde 50 yaşından küçük erişkinlerde kolon ve rektum kanserlerinde ciddi bir artış var.

Bu artışın kesin sebebi bilinmemekle beraber üzerinde durulan faktörler şunlar:

BİR: Özellikle kadınlarda yapılan araştırmalar obezitenin tüm kanserler için olduğu gibi kolon ve rektum kanseri için de risk yaratabileceğini ortaya koyuyor.

İKİ: Bu artıştan antibiyotik kullanımındaki artışı mes’ul tutanlar da var. Hem çocukluk çağında hem erişkin yaşlarda giderek daha fazla antibiyotik kullanılmasının bağırsak mikrobiyotasını etkileyerek kansere zemin hazırlayabileceği iddia ediliyor.

ÜÇ: Şekerli meşrubat ve hazır gıda tüketimindeki ve hava kirliliğindeki artış ile hareketsiz hayat tarzının yol açacağı epigenetik değişiklikleri (DNA hipometilasyonu) suçlayan bilim adamları da var.

DÖRT: Folik asit eksikliğinin de DNA hipometilasyonuna sebep olarak kanser riskini artırması da tartışılıyor.

Gelelim neticeye

Kolon ve rektum kanserlerindeki artışta yukarıda sayılan faktörlerin tümünün de rolü olabilir ama içlerinde en mühimi beslenme yanlışlarıdır.

Her türlü şekerli (özellikle de mısır şurubu) yiyecek ve içecekten, işlenmiş tahıllar, trans yağ, katkı maddeleri ihtiva eden hazır gıdalardan uzak durulmalı, kırmızı ette aşırıya kaçılmamalı, sebze-bakliyat ve salata ile mayalı ve lifli gıdalardan zengin beslenilmelidir.

Mangal, tütsüleme, yağda kızartma ve işlenmiş etten kesinlikle uzak durulmalı, sofrada balık ve deniz ürünleri eksik olmamalıdır.

Kısaca, adam gibi beslenilmelidir.

Kaynak: https://www.medscape.com/viewarticle/915535?src=soc_tw_190720_mscpedt_news_onc_gicsm&faf=1

***

EK 1 (8.9.2022): Oral antibiyotik kullanımı, kolon kanseri riskinde artış, ancak rektum kanseri riskinde azalma ile ilişkili bulundu. Bu etki farklılığı alt bağırsak yolu boyunca bağırsak mikrobiyotası ve karsinojenez mekanizmalarında farklılıklar olduğunu düşündürüyor.

Kaynak: https://gut.bmj.com/content/68/11/1971

Makale: Oral antibiotic use and risk of colorectal cancer in the United Kingdom, 1989–2012: a matched case–control study

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: