Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Birleşik Krallık’ ta yapılan geniş kapsamlı bir araştırmada aşırı işlenmiş gıda tüketimi ile obezite ve göbek çevresi arasında doz cevap ilişkisi olduğu açık ve net olarak ortaya kondu.

6.143 kişi üzerinde gerçekleştirilen çalışma hem erkeklerde hem kadınlarda aşırı işlenmiş gıda tüketiminin vücut kitle endeksi, göbek çevresi ve obezite prevalansının artırdığını gösteriyor.

Aşırı işlenmiş gıda tüketiminde %10’ luk bir artış obezite prevalansında erkeklerde %18 kadınlarda %17 artışa yol açıyor.

Bu sonuçlar, daha fazla kronik hastalık ve ölüm anlamına geliyor.

Aşırı işlenmiş gıdalar

Obezitedeki artışla beraber eş zamanlı olarak aşırı işlenmiş gıda üretimi de tüketimi de tüm dünyada artmaktadır.

Bu ürünler, çok az işlenmiş gıdalar ve taze hazırlanmış yemeklere dayalı beslenme düzenini değiştirmiştir.

2008-2014 senelerini kapsayan bir analiz, BK’ da aşırı işlenmiş gıdaların diyetle alınan toplam enerjinin yarısından fazlasını oluşturduğunu gösteriyor.

Aşırı işlenmiş gıda, mutfaklarda neredeyse hiç kullanılmayan katkı maddeleri (renklendiricileri lezzet vericiler, emülgatörler…) ile dolu, bütün bir yiyeceğin yok denecek kadar az olduğu, gıda kaynaklı yağ, şeker, nişasta, protein izolatı gibi maddelerin endüstriyel formülasyonlarıdır.

Bunlar aşırı lezzetli, çekici, yemesi kolay, büyük paketlerde satılana ve aşırı pazarlaması yapılan yiyecek ve içeceklerdir.

Birçok ülkede yapılan araştırmada, aşırı işlenmiş gıda tüketimi ile obezite ve diyetle ilgili diğer kronik hastalıklar arasında kuvvetli bir münasebet bulunmuştur.

Sağlıklı erişkinler üzerinde yapılan çalışmalarda aşırı işlenmiş gıdalardan zengin beslenmenin eşdeğer kalori, şeker, lif ve makro besin ihtiva eden diyete göre enerji alımı ve vücut ağırlığını artırdığı gösterilmiştir.

Günümüzde salgın gibi artan obezite ve tip 2 diyabet başta olmak üzere tüm kronik hastalıkların bir numaralı sebebinin aşırı işlenmiş gıdalar olduğu, bunların tüketimini sınırlandırılmadan bu hastalıkların önlenemeyeceği açıktır.

KOVİD’ den hayatını kaybedenlerin neredeyse tamamına yakınının bu hastalıklara sahip olduğu görülüyor.

Gelelim neticeye

Halkın aşırı işlenmiş gıdalar hakkında tam bilgilendirilmesi, ikaz edilmesi maske takmak, sosyal mesafeye dikkat etmek kadar önemlidir.

Politikacıların da işlenmemiş veya çok az işlenmiş gıda tüketimini teşvik ederken aşırı işlenmiş gıdaların tüketimlerini azaltacak girişimlerde bulunmaları şarttır.

Aşırı işlenmiş gıdalar, yarın bir gün kaybolup gidecek koronavirüslere verilen ehemmiyetin çok daha fazlasını hak ediyor. 

Kaynak: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0232676

***

EK 1 (27.7.2020): Vücut kitle endeksinin (VKE) 35′ den fazla olması KOVİD ölüm riskini yüzde 40,  VKE’ nin 40′ dan fazla olması %90 artıyor. Hükumetin yeni obezite stratejisi endüstriye karşı çıkmadıkça ve sosyal faktörlerle mücadele etmedikçe işe yaramayacaktır. Kaynak: https://www.bmj.com/content/370/bmj.m2994

Yazı için 1 yorum yapılmış:

1. Habip dedi ki:

   10 Mayıs 2020, 00:38

   Çocuklarınıza sakın bunları vermeyin bu tür gıdalar sigara alkol gibi bağımlılık yaratıyor

Siz de yorumunuzu paylaşın: