HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
KOVİD’ İN SEYRİNİ KAN YAĞLARI BELİRLİYOR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Koronavirüs enfeksiyonunun seyrini çok büyük ölçüde metabolik bozuklukların tayin ettiğini, sağlıklı bir hayat tarzı olanların yaşları çok ileri de olsa KOVİD’ i hafif atlattıkları çok iyi biliniyor.
Sağlıklı hayat tarzının en önemli unsuru ise adam gibi beslenme yani işlenmiş gıdaların zerresinin bile yenmediği, sembolü “kelle paça çorbası” olan atalarımızın geleneksel beslenme modelidir.
Ünlü tıp dergisi Nature’ de yayınlanan yeni bir araştırma da sağlıklı kan yağları değerlerine sahip olmanın KOVİD’ in akıbetinin belirlenmesinde çok önemli olduğunu gösteriyor (1).
Kan lipit değerleri ile KOVİD klinik seyri arasındaki münasebeti ortaya koymak için düzenlenen çalışmada ağır KOVİD tablosu gösteren hastalarda enfeksiyondan önce HDL-kolesterol seviyelerinin düşük, trigliserit seviyelerinin ise yüksek olduğu tespit edildi.
Hastanede yattıkları sırada HDL seviyesi düşük trigliserit seviyesi yüksek olanların da ağır KOVİD geçirdikleri görüldü.
HDL-kolesterol ve trigliserit seviyeleri ferritin ve D-dimer ile korelasyon gösterirken CRP ile böyle bir münasebet bulunamadı.
Enfeksiyon sırasında “aterojenik dislipideminin” yani damar sertliği ile ilişkilendirilen kötü kan yağları değerlerinin varlığı, daha kötü bir KOVİD akıbeti ile güçlü ve bağımsız bir şekilde ilişkiliydi.
Araştırmacılar, hastaneye yatmadan önce ve hastanede yattıkları sırada yüksek HDL-kolesterol ve düşük trigliserit seviyelerine sahip olmanın koronavirüs enfeksiyonunun ağır seyredeceğinin bir işareti olduğuna dikkat çekiyorlar.
DİKKAT: Düşük HDL-kolesterol ve yüksek trigliserit seviyelerinin sebebi karbonhidrattan zengin yağdan fakir beslenmedir. Karbonhidratları azaltın, sağlıklı yağları (tereyağı ve zeytinyağı) artırın, yani adam gibi beslenin!
Yüksek kolesterol enfeksiyonlardan koruyor
Yüksek kolesterol seviyelerine sahip olanlarda enfeksiyon hastalıkları ve ölümlerin daha az görüldüğü zaten çok iyi bilinen bir hakikattir (2).
Daha önce yayınlanan ve KOVİD hastaları üzerinde yapılan iki ayrı araştırmada da kötü kolesterol (LDL-kolesterol) seviyeleri yüksek olanların enfeksiyonla mücadelede daha başarılı oldukları gösterilmişti (3, 4).
Kolesterol düşürücü ilaçların en azından KOVİD sırasında kesilmesi bile tavsiye edilmişti (5).
Kısa bir süre önce de LDL-kolesterolün büyüklükleri ve kompozisyonu farklı olan birçok türü (küçük, yoğun, trigliseritten zengin, büyük, kolesterolden zengin gibi) olduğunu, bunlardan trigliseritten zengin kolesterol ve lipoprotein (a)’ nın kalp hastalığı riskini artırdığını yazmıştım (6).
Lipit profili enflamasyonun hassas bir belirtecidir
Kalp krizi, felç ve diğer damar tıkanıklarının altında yatan temel sebep ateroskleroz yani damar sertliğidir.
Aterosklerozun sebebi kronik enflamasyondur, kolesterol bu enflamasyonda rolü olan onlarca faktörden sadece biridir.
Kolesterolün iyisi, kötüsü yoktur; tek bir kolesterol vardır.
Kolesterolün iyiliği veya kötülüğü kolesterolle birlikte bulunan protein ve yağlarla (lipoprotein) alâkalıdır ve esas mesele de kolesterol yüksekliği değil “kolesterolün okside olup olmamasıdır”.
HDL-kolesterolü yüksek olanlar boşuna sevinmesin
HDL-kolesterol yani iyi kolesterolün rakamsal olarak yüksekliği o kişinin sağlıklı olacağı mânâsına gelmez.
İyi kolesterol yüksekliği bazı kişilerde kalp krizi riskini bırakın azaltmayı tam aksine neredeyse sigara kadar artırabilir (7).
HDL-kolesterol okside olarak zararlı bir forma dönüşebilir (8).
HDL-kolesterolü yükselten bazı genetik mekanizmalar kalp krizi riskini azaltmayabilir. Buna göre, HDL-kolesterolün yüksek olması daima kalp krizi riskinin azalması demek değildir (9).
CEPT-inhibitörü adı verilen ilaçlarla HDL-kolesterolü artırmanın işe yaramadığı da gösterilmiştir (10).
Karatay nerelerde?
Melih Altınok Sabah gazetesindeki köşesinde “Canan Karatay nerede?” diye soruyor (11):
“Hastalık, karantina demişken… “Kelle paça yiyin, bağışıklığınızı güçlendirin” dediği için linç edilen ve o günden beri ortalardan kaybolan Canan Karatay dün Twitter’ da gündemdi.
Hocam seveniniz, özleyeniniz, “Konuşsa da dinlesek” diyeniniz çok, nerelerdesiniz?”
Gelelim neticeye
Melih Bey, Karatay’ ın yer belli ama ben gene de size bir “konum” atıyorum:
Bizlere şekerden, mısır şurubundan, trans yağlardan, işlenmiş tahıllardan, kimyasal katkı maddelerinden yani kısaca işlenmiş yiyecek ve içeceklerden uzak durmayı ve “adam gibi beslenmeyi” öğreten Karatay Türk milletinin gönlündedir.
Biz Karatay’ dan razıyız, Allah da ondan razı olsun.
NOT: Karatay Hoca ile her mevzuda elbette hemfikir değiliz, hiç katılmadığım, yanlış bulduğum, aksini savunduğum görüşleri de var. O da mutlaka benim her düşüncemi paylaşmıyor olmalıdır ama temel hususlarda aynı kafadayız: Sağlık hayat tarzını, adam gibi beslenmeyi savunuyoruz. İsteyen bize katılır, isteyen katılmaz, herkes kendi bilir.
Kaynaklar:
1. https://www.nature.com/articles/s41598-021-86747-5
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6071781/
3. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.03.24.20042283v1.full.pdf
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7166305/
5. https://www.bmj.com/content/368/bmj.m1182/rr-10
7. http://science.sciencemag.org/content/351/6278/1166
8. http://www.nature.com/nm/journal/vaop/ncurrent/full/nm.3459.html
9. http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736%2812%2960312-2/fulltext
11. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/melihaltinok/2021/04/04/peki-gordum-mu-gunumu
***
EK 1 (8.4.2021): HDL-kolesterol ve trigliserit seviyelerinin ferritin ve D-dimer seviyeleri ile korelasyon gösterdikleri belirlenen çalışmada düşük HDL-kolesterol ve trigliserit yüksekliğinin ağır tablo riskini artırdığı ortaya kondu. Bu lipit değerlerinin enflamasyonun hassas bir işareti olduğu vurgulanarak KOVİD’ li hastalarda bakılması gerektiği bildiriliyor. Low HDL and high triglycerides predict COVID‑19 severity: https://www.nature.com/articles/s41598-021-86747-5.pdf
***
EK 2 (6.9.2022): Do I Need to Care About Lp(a)?
Kaynak: https://www.medscape.com/viewarticle/915036?src=soc_tw_190710_mscpedt_news_mdscp_lpa&faf=1
***
EK 3 (13.11.2023): Tahminen 64 milyon Amerikalının kalp hastalığı risk faktörü olan Lp (a) düzeyi yüksek. Şu anda onaylanmış ilaç tedavisi yoktur. Lipodisiran isimli ilacın tek bir enjeksiyonu deneysel bir tedavinin yaklaşık bir yıl boyunca Lp (a) düzeylerini 48 hafta boyunca %94’ten fazla azalttığı bulundu.
Kaynak:https://x.com/ClevelandClinic/status/1723807912848724138?s=20
***
EK 4 (29.1.2024): Lp(a)’nın aterojenitesinin (partikül sayısındaki birim artış başına KKH risk oranı) LDL’den önemli ölçüde daha fazladır. Bu sebeple, Lp(a) risk altındaki nüfusun önemli bir kısmında ilaç temelli müdahale için kilit bir hedefi temsil eder.
Kaynak: https://www.jacc.org/doi/10.1016/j.jacc.2023.10.039
Makale: Lipoprotein(a) Is Markedly More Atherogenic Than LDL: An Apolipoprotein B-Based Genetic Analysis
***
Eyvallah!
İyi de hocam sizin dediğiniz gibi sıhhatli beslenenler Afrika’daki Hadza kabîlesi! 🙂
Bizim vatandaş onlar gibi yaşayamaz ki…
Buyrun;
https://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2021/04/04/african-hadza-tribe.aspx?ui=abcef0cb900b82646ebd37fa636a04e4e902f8582dd01c378bd7d29d6073e004&sd=20201114&cid_source=dnl&cid_medium=email&cid_content=art2HL&cid=20210404_HL2&mid=DM842308&rid=1123771604
Kronik inflamasyonu başlatan iki tür yağ insanların sıhhatini bozmaktadır ve de zararlıdır.
Daha önce de belirmiştim. Doğal olan 30 tür yağ asidi organizmayı sıhhatli ve dinç kılar. Yalnız Covid-19 gribi değil, tüm viral grip, influenza, bakteriler, toksinler ve parazitlerden de organizmayı korurlar.
Ancak 2 yağ türü vardır ki, işte bunlar kronik inflamasyonu başlatarak, organizmanın korunma mekanizmasını, yani bağışıklık sistemini, organizmanın tüm hücrelerini, gudde ve bezlerini ve de hormonlarını bozar, alt üst eder ve hastalıklara davetiye çıkarırlar. Her türlü akut ve kronik hastalığı başlatmış olurlar. Yani vücudun işleyen tüm fizyolojik mekanizmaları dumura uğramaya başlar. İşte bu mekanizmalar doğal yollarla düzeltilmeden, bu bağlamda başta beslenme geliyor tabii ki, uzun süre, ya da hayat boyu kullanılan ilaçlarla hiç bir hastalık şifa bulamaz.
Şeyh Edebali diyor ki; ‘TOPRAK SAĞLIKLI OLMADIKÇA, EKİLEN HİÇ BİR TOHUM YEŞERMEZ!’ İNSAN VÜCUDU DA TOPRAK gibidir unutmayalım.
Ben de diyorum ki; BATAKLIĞI SİZ KURUTMADIKCA, SİNEKLERİ ÖLDÜRMEK İLE, ŞİFA SAĞLANAMAZ!’
BATAKLIĞI KAYNATAN YAĞLAR da 2 adettir:
1. TRANSYAĞLAR ki tüm hazır gıdalar, işlenmiş sıvı yağlar, kızartmalar vs. bulunan yağlardır.
2. TRİGLİSERİDLER ki şekerler, unlar, tatlılar, her türlü ekmek tüketimi sonucu KRONİK İNFLAMASYONU başlatan, kan yağlarıdır.
NOT: Yemek yemekle, mesela yumurta, ya da kırmızı yağlı et vs. KAN KOLESTEROLÜ yükselmez.
KOLESTEROL YÜKSEKLİĞİ HASTALIĞİ İLAÇ FİRMALARININ ÜRETTİĞİ korkunç bir yalandır.
Senelerden beri fotoğraftaki dördümüz asıl gerçeği açıklamak için çırpınıyoruz.
Çok erken ve en verimli çağlarında kaybetmiş olduğumuz arkadaşlarımızı sevgi, özlem, hasret ve rahmetle anıyorum.
Rahmetli cesur yürek AHMET AYDIN, bana ‘Hocam siz kardiyolog olarak kolesterolün damarları tıkamadığını açıklarsanız sesimizi duyan olur. Kitap yazmalısınız’ demiştir.
Cesur yürek AHMET AYDIN’ın israrlı isteği üzerine Karatay kitaplarını yazmıştır.
Aramızda olmayan iki değerli insan, arıyoruz Sizleri
Ruhlarınız şad olsun
Hocam, espri mükemmel: Size Karatay’ ın konumunu atıyorum.
Konum: Karatay milletin gönlündedir.
Evet hocam konum mili miline doğrudur.
Sizin ayrıca konum atmanıza gerek yok, siz de Karatay hpca ile aynı yerdesiniz.
Allah size güç versin.
karatay kadar taş düşsün kafanıza
O zaman ben de ekleme yapayım ve soru sorayım. Kan yağları ve özellikle trigliseridi genetik olarak yüksek olanlar ne yapacaklar ?
Bu insanlar genetik ihanet sonucu yüksek olanlar ölsün mü ? Jama dan pubmed den vs çeviri yaparak çözüm sunmak tıp ahlakına ne kadar sığar ?
Ölmüş olan doktorlarimiza Allah gani gani rahmet eylesin diyoruz.ruhları sad olsun..kalbimizde yaşıyorsunuz.
Bu 4 lü resme bayılıyorum, Rahmetli Ahmet hocanın resmini nezaman görsem yüreğim sızlar.