Medyada yer alan haberlere göre, TBMM’ye sunulan 34 maddelik kanun teklifi ile Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde “Gıda Bilim Kurulu” (GBK) kurulması amaçlanıyormuş.
Kurul, bilimsel olmadığını düşündüğü her türlü yayın organındaki haber, makale ve görüş beyanını suç sayarak 20 ila 50 bin lira arasında değişen para cezası kesebilecekmiş. 1
Ben de Gıda Bilim Kurulu’nun sağlığımızın sigortası olacağına inanıyor ve bu girişimi cân-ı yürekten destekliyorum.
Gelin, bu kurulun neden önemli olduğuna ve neler yapması gerektiğine bir göz atalım.
GDO’lu gıdaların zerresine bile müsaade edilmemelidir
Eski Tarım Bakanımız Mehdi Eker’in şu sözleri, hafızamda silinmeyecek şekilde kayıtlıdır:
Türkiye’ye insan gıdası olarak tüketilmek üzere GDO’lu ürün ithal etmek ve üretmek ağır ve şiddetli müeyyidesi olan bir suçtur. 2
GBK da bu düsturu “değiştirilmesi teklif dahî edilemez” bir prensip olarak kabul edip “GDO’lu ürünlerin zerresine bile müsamaha göstermemeli”, ithal paketli ürünlerde GDO varlığını titizlikle araştırmalı, bir adım daha ileri giderek “GDO’ lu hayvan yemlerine de karşı çıkmalı” ve bunların da suç kapsamına alınması için çalışmalıdır.
Yemdeki her kimyasal gibi GDO da hayvanın etine, sütüne ve tüm ürünlerine geçer, insanların yemediği bir şey hayvanlara da yedirilmemelidir.
Üretimin artırılmasında çok önemli yeri olan ve tarım ilaçları olarak bilinen kimyevi maddelerinin çok sıkı kontrol ve denetim altına alınması gerekir.
İşe, bunlara tarım ilacı değil “tarım zehirleri” adı vererek başlanması isabetli olur; çünkü bunlar ürünlere zarar veren otları, böcekleri, mantarları iyi eden değil yok eden öldüren kimyevi maddelerdir ve şuursuzca ve bilgisizce kullanılan bu zehirlerin insan sağlığına çok büyük zararları vardır.
Bu tarım zehirlerinin en ünlülerinden olan glifosat için üretici şirket Bayer’in ABD’de açtıkları davalardan feragat edenlere 11 milyar dolar ödemeyi kabul etmesi glifosatın kanserojen olduğunun ispatıdır. 3
GBK, ülkemizde de yoğun olarak kullanılan glifosatın sebep olduğu kanser vakalarını araştırmalı ve tıpkı ABD’de olduğu gibi şirkete davalar açılmasına önayak ve örnek olmalıdır.
Prof. Yeşilçimen diyor ki:
2006 yılında tohum kanunu çıktı ve yerel tohumların satışı-ticareti yasaklandı. Yerel tohum üretimi yasak değil ama ticareti yasak. Ticaret yasaklanırsa takasla işleyen ekonomi bir süre sonra yok olma noktasına gelir.
Ticareti serbest olan her şey, yasak olanı yutar. Yapılmak istenen küresel oyun bu. Çaktırmadan insanlık mirasının üstüne konmak, değiştirmek ve zamanla yok etmek. Allah’ın ‘değiştirmeyin, koruyun’ emrine rağmen, tanrı rolüne soyunuyorlar. 4
Tüm tohumlar insanlığın malıdır, hiçbir şirket bunları GDO veya başka bahanelerle patentini alıp tekeline sokamaz.
10 bin yıllık geçmişi olan siyez buğdayımıza da 107 bin çeşit tohum saklanan Türkiye Tohum Gen Bankası’na da gözümüz gibi bakalım. 5, 6
Başkan Erdoğan’ın “Son ağaç kesildiğinde, son nehir kirlendiğinde ve son balık öldüğünde o zaman paranın yenmediğini anlayacaksınız” sözleriyle hatırlattığı gerçek, kulağımıza küpe olsun. 7
İthal tohumları külliyen hayatımızdan çıkaralım. Atalık tohumlarımıza sahip çıkalım.
Hazır gıdaların yaygınlaşması ve geleneksel beslenmeden uzaklaşma insanlık tarihinde yeni bir devrin başlangıcıdır, bir milattır.
İleride tıp ve özellikle de beslenme bilimi, işlenmiş hazır gıdalardan önce (HGÖ) ve hazır gıdalardan sonra (HGS) diye iki bölümde incelenecektir.
Obezite ve diyabetten kalp krizi, felç ve kanserlere, astım ve alerjilerden bunama ve depresyona tüm kronik enflamatuar hastalıklar HGS’den sonra ivmesi hızlanarak artmaya devam etmektedir. 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16
İşlenmiş gıdalar terk edilmeden, tüm dünyayı saran bu hastalık salgının önlenmesi mümkün değildir.
Yiyecek ve içeceklerdeki 10 bin kimyevi madde tek tek ele alınmalıdır
Fazla söze gerek yok, Amerikan Pediatri Akademisi’nin “Gıda katkı maddeleri ve çocuk sağlığı” başlıklı raporuna bakmak kâfi. 17
Rapor, hazır gıdalarda doğrudan veya dolaylı olarak katılan 10 binden fazla kimyevi madde bulunduğuna, neredeyse tamamının emniyetinin ispatlanmamış olduğuna, bunların çocuk hormonları, büyümesi ve gelişimini etkilediğine, başta obezite birçok kronik hastalık riskini artırdığına, çocukların hazır işlenmiş gıdalardan uzak tutulmaları gerektiğine dikkat çekiyor.
Glutamat, yani Çin tuzunun insan sağlığını tehdit ettiği gerekçesiyle gıdalarda kullanımının yasaklanması için verilen kanun teklifi örnek alınmalıdır. 18, 19
Cipsimizi güvenle yemek; kolamızı, gazozumuzu keyifle içmek istiyoruz.
Yiyecek ve içeceklerin sadece içindekiler değil bunların paket ve ambalajlarının da büyük sağlık riskleri vardır.
Gıdalara temas eden maddeler, kanunlara göre ‘kirletici’ olarak kabul edilmiyor ve bunlarla ilgili çok fazla araştırma da yok.
Ambalajlarda kullanılan ve içlerinde bisfenol, fitalat, per floro alkillerin de bulunduğu 6 bin 500 civarında kimyasal maddenin başta kanser, obezite, diyabet, otizm ve kısırlık olmak üzere pek çok kronik hastalığa yol açması mümkün görünüyor. 17, 20
Gıdanın kendisinin “tayyib” olması yetmez, paketleri de bu vasfı taşımalıdır.
Atalarımız gibi beslenmemiz şart
Kronik hastalık salgınının önlenmesi için atalarımız gibi yiyip içmemiz, yani geleneksel beslenme modeline dönmemiz şarttır.
Sağlıklı ve ekonomik beslenmenin şifresi, yiyecek ve içeceklerin evde hazırlanması, yani tencere yemekleri ve yoğurdun evde çalınması, sirkenin, salçanın evde yapılması, turşunun evde kurulmasıdır.
Restoranlar yerine sadece evde yemek yemenin bile diyabet riskini azalttığını unutmayalım. 21
Birleşik Krallık’ta süpermarketlerde satılan 900 kadar yoğurt üzerinde gerçekleştirilen araştırmaya göre, bunlarda fazla miktarda şeker bulunduğu tespit edilmiş ve bunların sağlıklı bir yiyecek olarak görülmemesi gerektiği bildirilmiştir. 22
Almanya’ da yapılan araştırmada da meyveli yoğurtlarda meyvenin kendisinin değil o meyvenin aromasının bulunduğu yani bunların meyveli değil “meyve resimli yoğurt” olduğu ortaya çıkmıştır. 23
GBK, halkı sağlıksız beslenmeye sevk eden vegan/vejetaryen diyetlere; günde üç ana üç ara öğün beslenme gibi uygulamalara; fast food ve abur cubur adıyla bilinen sağlıksız gıdalara; alkol, meşrubat gibi içeceklere karşı bilinçlendirmelidir.
Kokoreç, kelle paça çorbası, mumbar dolması, kefir, şalgam suyu, boza gibi geleneksel ve yöresel yiyecek ve içeceklerimize sahip çıkılmalı, bunların tüketimi teşvik edilmelidir.
Gıda reklamları yasaklanmalıdır
Reklam, kapitalist sistemin en acımasız silahlarındandır, üstelik de gıda reklamı dinen günah ahlaken de yanlıştır.
GBK, hiçbir gıdanın reklamına müsaade etmemelidir.
2 sene evvel cips, kola ve bazı çikolatalar gibi yüksek kalorili yiyecek ve içeceklerin reklamını yasaklayacağını açıklayan; ama henüz hiçbir adım atmayan RTÜK’ün, hazır gıda reklamlarına alet olan tıp dernekleri ile macun ve fırça reklamlarında diş hekimlerinin rol almasına ses çıkarmayan meslek odalarına fırsat verilmemelidir. 24, 25, 26
“Ekranlardan reklam içerikli yönlendirmeler yaparak haksız kazanç elde edenlere ‘Dur’ denecek” diyen Bakan Pakdemirli’ yi tebrik ediyorum. 27
GBK, kendi adına vitamin çıkaranlara da mucize gıda şarlatanlarına da dur demeli, gıdalarda taklit ve tağşiş yapanlara para cezası yanında daha ağır yaptırımlar getirilmesi için çalışmalıdır.
Gıdalar stratejik bir silahtır
Halkın sağlıklı gıdalarla, doğru beslenmesi sadece obezite, diyabet, kanserler ve kalp-damar hastalıkları gibi bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların değil KOVİD gibi bulaşıcı enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisi için de şarttır. Ama mesele bununla da sınırlı değildir…
Henry Kissinger, “Petrolü kontrol edersen ulusları kontrol edersin, yiyeceği kontrol edersen insanları kontrol edersin” diyor.
BİR: Gıdalar sadece karnımızı doyuran, yaşamamızı sağlayan yiyecek ve içecekler değildir. Gıdalar sadece gıda değildir.
İKİ: Gıdalar tıpkı ilaçlar gibi stratejik ürünlerdir, endüstriyel silahlardır. Gıdanın ve ilacın F-35’lerden S-400’lerden bir farkı yoktur ve hatta onlardan bile mühimdir.
ÜÇ: Gıda ve ilaç birbirinden ayrılamaz. Hipokrat’ın “İlacınız gıdanız, gıdanız ilacınız olmalı” sözü bunun ispatıdır. Gıda ve ilaç şirketlerinin önemli bir kısmı doğrudan ve dolaylı ortaktırlar.
DÖRT: Halkın işlenmemiş “hakiki gıdalara” kolay ve ucuz erişimi sağlanmalıdır.
BEŞ: Küçük çiftçi, besici, üretici ve esnaf teşvik edilmelidir.
Gelelim neticeye
Halk artık uyanmıştır, sağlığını nelerin ve kimlerin tehdit ettiğinin, bozduğunun çok iyi farkındadır.
82 milyon yakında karalama ve itibarsızlaştırma kampanyaları başlatılacak GBK’nun sonuna kadar arkasında olacaktır.
Yoğurdunu kendi çalan, sofrasından kelle paçayı eksik etmeyen… bilinçlenmiş halkın karşısında hiçbir güç duramaz!
Gıda Bilim Kurulu sağlığımızın ve istikbalimizin sigortasıdır.
Kaynaklar:
1. https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/gida-bilim-kurulu-geliyor-495305.html
2. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/gdo-konusunda-endiseye-gerek-yok/95893
3. https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/tedavi-ararken-dert-mi-bulduk-6245417
4. http://www.aciamagercek.com/2013/12/16/gida-ve-tohumda-degisimle-ilgili-yazilar/
5. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/10-bin-yillik-siyez-bugdayi-cografi-isaret-olarak-tescillendi/1907646
6. https://www.cnnturk.com/2010/turkiye/03/01/turkiye.tohum.gen.bankasi.acildi/565825.0/index.html
7. https://www.yenisafak.com/politika/paranin-yenmedigini-bugunden-anlayalim-244530
8. https://link.springer.com/article/10.1007/s11938-019-00246-1
9. https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/2757497
10. https://www.thelancet.com/series/obesity-2015
11. https://www.health.harvard.edu/heart-health/ultra-processed-foods-linked-to-poor-heart-health
12. https://www.bmj.com/content/365/bmj.l2110
13. https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/2723626
14. http://www.bmj.com/content/360/bmj.k322
15. http://thorax.bmj.com/content/early/2016/11/25/thoraxjnl-2016-208375.short?g=w_thorax_ahead_tab
16. http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0117959
17. https://pediatrics.aappublications.org/content/142/2/e20181408
18. https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/cin-tuzu-yasaklansin-41454584
19. https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/02/25/yazilar/tip-yazilari/beslenme/cin-tuzu-yasaklansin/
20. https://ahmetrasimkucukusta.com/2016/01/07/yazilar/tip-yazilari/beslenme/hazir-gida-paketlerindeki-kanserojenler-yasaklandi/
21. http://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.1002052#abstract0
22. https://www.bbc.co.uk/news/health-45565364
23. http://www.stern.de/lifestyle/lebensart/aroma-im-joghurt-muss-nicht-aus-abgebildeter-frucht-stammen-1999675.html
24. http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/o-reklamlara-yasak-geldi-iste-yasakli-liste-40785935
25. http://www.saglikliatistir.com/
26. https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/02/19/yazilar/elestirel-yazilar/doktorlar/dis-hekimleri-dis-macunu-reklamina-alet-edilmemelidir/
27. https://www.yenisafak.com/ekonomi/gida-bilim-kurulu-geliyor-bakan-bekir-pakdemirli-projenin-detaylarini-yeni-safaka-anlatti-3546251
Kaynak: https://www.indyturk.com/node/213321/türkiyeden-sesler/gıda-bilim-kurulu-sağlığımızın-sigortasıdır
Bakan bey “Ekranlardan reklam içerikli yönlendirmeler yaparak haksız kazanç elde edenlere ‘Dur’ denecek” diyen Bakan Pakdemirli’ yi tebrik ediyorum. diyerek gıda reklamlarını yasaklayacakmış gibi görünüyor. Yanılıyor muyum?
Kanun ekime ertelendi ve bence çıkmaz diye tahmin ediyorum
Kanunda GDO’ lu gıdalar, GDO’ lu yemler, tarım ilaçları, katkı maddeleri, işlenmiş gıdalar…. bunların hiçbirinin adı bile geçmiyor. Ne kadar tuhaf?
Ahmet bey resmen ironi yapmışsınız… Allah iyiliğinizi versin.
Çok iyi, gıdacılar istedikleri gibi reklam yapabilecekler ama biri de çıkıp gıdalar hakkında laf edemeyecek. Tabii ki abuk subuk dayanaksız konuşanlardan hesap sorulmalı ama bunun için özel bir yasaya gerek yok. Bu yasa çıkarsa çıkaranlar ayaklarına kurşun sıkmış olur, benden söylemesi…