HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
KALP KRİZİ VE FELÇ GEÇİRMEMİŞ OLANLARIN ASPİRİN ALMASI HEM FAYDASIZ HEM RİSKLİ
Bazı Amerikalı bilim adamları derin uykudan uyanmaya başladılar.
Geçenlerde, hatalı risk hesaplama metodu yüzünden Amerikalıların yüzde 40 kadarının gereksiz yere kolesterol düşürücü ilaç kullandıklarını, yeni metot kabul edildiğinde 17.3 milyon kişinin statin almasına gerek kalmayacağını ortaya koyan araştırmadan bahsetmiştim (1).
Yeni bir araştırmada, bu kez aspirin kullanımı ele alındı ve Amerikan Kalp Derneği (AHA) Amerikan Kardiyoloji Koleji’nin (ACC) tavsiyelerinin aksine, kalp krizi ve felçlerin önlenmesi maksadıyla düşük doz (75-100 mg) aspirin kullanımının yaşlı yetişkinler arasında yaygın olmaya devam ettiği tespit edildi (2).
Cleveland Clinic araştırmacıları, Ulusal Sağlık Görüşme Araştırması Örnek Yetişkin bileşeninden (2012–2019 ve 2021) yaşı 40 ve üzerinde olan 186 bin kişiden elde edilen verileri inceledi.
Veriler, bu derneklerin yaşlı yetişkinlerde birincil korunma için aspirin tedavisine karşı çıkmalarının ardından aspirin kullanımının 2018’den 2019’a düştüğünü gösterdi.
Bununla beraber, bu düşüşten sonra bile, 60 yaş ve üzerinde olup kalp-damar hastalığı bulunmayan yetişkinlerin neredeyse üçte biri 2021’de hâlâ aspirin kullanıyordu ve yaklaşık 20 kişiden 1’i bunu tıbbi tavsiye olmadan alıyorlardı.
Aspirin tedavisinin risklerini ortaya koyan araştırma
2018’de yapılan randomize kontrollü bir çalışmada, birincil önleme için aspirin kullanımının yaşlı yetişkinlerde sınırlı fayda sağladığı neticesine varılması üzerine ADA ve ACC 2019’da 70 yaş ve üzeri yetişkinlerde, kalp-damar hastalığı geçmişi olmayanlarda ve kanama riski yüksek olanlarda düzenli aspirin kullanımına karşı tavsiyelerde bulunan bir kılavuz yayınlamıştı (3).
USPSTF de (ABD Önleyici Hizmetler Görev Gücü) 2022 yılında benzer bir kılavuz yayınlayarak 60 yaş ve üzeri yetişkinlerde birincil önleme için düşük doz aspirin kullanılmamasını, 10 yıllık riski %10 veya daha fazla olan 40 ila 59 yaş arası yetişkinlerde aspirin başlama kararının vaka bazında verilmesi gerektiğini açıklamıştı (4).
Gelelim neticeye
Aspirin de diğerleri gibi mutlaka doktor tavsiyesi ile kullanılması gereken bir ilaçtır. Daha önce kalp krizi ve felç geçirenler, stentli hastalar ve riskleri çok yüksek olanlar “doktorları uygun görüyorsa” elbette bu ilacı almalıdır.
BİR: Bilim dünyası, kalp-damar hastalıklarını ve tüm diğer kronik hastalıkları önlemenin en doğru, en emniyetli ve tek yolunun “adam gibi yaşama” olduğunu eninde sonunda kabul etmek zorunda kalıyor ama bu arada hapı yutan yuttuğuyla kalıyor.
İKİ: Adam gibi yaşamanın en önemli unsuru ise başta “adam gibi beslenme” olmak üzere hareketlilik, sigara-alkol içmemek, yeterli süre ve kalitede uyku ve stresten uzak kalmaktır.
ÜÇ: Bunları tam olarak yerine getirmek size elbette sıfır hastalık ve ölümsüzlük vaat etmiyor. Bunlar Allah’ ın takdiridir, kaderdir. Emanet, vakti saati gelince sahibine teslim edilir.
DÖRT: Bakalım sıra, uçana kaçana, güneş kremi, göz damlası, mantar kremi yazılanlara mide koruyucu da verilmesine ne zaman gelecek?
Kaynaklar:
2. https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M24-0427
Makale: Aspirin Use Prevalence for Cardiovascular Disease Prevention Among U.S. Adults From 2012 to 2021
3. https://ahmetrasimkucukusta.com/2019/03/19/yazilar/elestirel-yazilar/ilaclar/hapi-yutan-yuttu/
Araştırmanın medyada haberleri:
https://www.statnews.com/2024/06/24/aspirin-use-high-older-adults-cardiovascular-risk/
***
Doktorlara göre bir hastalığı önlemenin yolu ilaç ve aşıdan geçiyor. Oysa hayat tarzının doğru olması hepsinden önemli. Adam sigara içiyor, hareketsiz, bilinçsizce yiyor, uykuları bozuk, asabi… eee bu adama aspirin vermenin ne manası var?