HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
CERRAHİ MASKELER OKSİJENİ AZALTIYOR, NABZI HIZLANDIRIYOR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Bir senedir maskeler hakkında ağzı olan herkes konuştu.
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO), Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) gibi “kurumlar” ve dünyanın önde gelen ünlü “bilim insanları” zemine ve zamana göre “tak-takma” ve “faydası var-faydası yok” diye birbirinin zıddı açıklamalar yaptılar.
Ülkemiz akademisyenleri tarafından maskelerin sağlığa etkilerinin incelendiği araştırmadan tesadüfen yeni haberim oldu.
Koronavirüs salgınından önce cerrahlar tarafından ameliyatlar sırasında takılan maskelerin etkisi 53 cerrah üzerinde gözlemde dayalı ve ileriye dönük olarak incelendi.
Ameliyattan önce ve sonra nabız oksimetresi ile oksijen satürasyonları ölçüldü.
Oksijen satürasyonunun bütün cerrahi gruplarda ameliyattan bir saat sonra ameliyat öncesine göre düştüğü, nabzın ise arttığı ve bu farkların istatistiki bakımdan anlamlı olduğu tespit edildi.
Ameliyat süresi uzadıkça oksijen satürasyonundaki düşmenin arttığı ve 35 yaşın üzerinde olan cerrahlarda oksijen satürasyonundaki azalmanın daha fazla olduğu belirlendi.
Araştırma neden yapıldı?
Cerrahi maskeler ölçülebilir bir hava yolu direncine sebep olabilir, ancak bunun solunum sürecini önemli ölçüde artırıp artırmadığı şüpheli görünmektedir.
Kanda oksijen azalmasının (hipoksi), solunan karbondioksitin cerrahi yüz maskesinin altında sıkışması sebebiyle solunan havanın karbon dioksit muhtevasının artmasından kaynaklanması muhtemel görünse de cerrahi maskelerin kan oksijenasyon düzeyi üzerindeki etkisine ilişkin kontrollü bir çalışma yapılmamıştır.
Bu çalışmada oksijen satürasyonunda tespit edilen anlamlı azalma, yüz maskesine veya ameliyatın stresine bağlı olabilir.
Maskeler oksijen alınmasını azaltmaktan ziyade cerrahın spontan solunum üzerinde psikolojik bir kısıtlama yaparak etkili olabilirler.
Bu satürasyonda bu seviyede çok küçük bir azalma bile oksijen basıncında büyük bir azalmaya tekabül ettiğinden bulgularımızın sağlık çalışanları ve cerrahlar için klinik ehemmiyeti vardır.
Gelelim neticeye
Bu araştırmayı yapan uzmanların en ehil kişiler olarak bugüne kadar neden sesleri ve solukları çıkmadı merak ettim. Yoksa ben mi duymadım.
Kaynak: http://scielo.isciii.es/pdf/neuro/v19n2/3.pdf
***
EK 1 83.3.2021): Bazı İsveç kasabaları salgının ortasında yüz maskelerini yasakladı. Bunlardan Halmstad Belediyesi, İsveç Halk Sağlığı Kurumunu kaynak göstererek maske takmanın bilimsel bir delili olmadığı görüşünü savunuyor. Kurum, adabına uygun kullanılmayan maskelerin faydadan çok zarar vereceği görüşünü savunmakla beraber bu rehber daha sonra kaldırıldı. İsveç’in COVID-19’a verdiği tepkiyi bilmeyen biri için bu maske yasağı kulağa şok edici gelebilir. Sonuçta, maskeler kusursuz olmasa da, özellikle okullar gibi mesafeyi korumanın imkansız olduğu durumlarda COVID-19’un yayılmasını azaltmaya yardımcı olduklarını gösteren kanıtlar var.
***
EK 2 (21.3.2021): Maskelerden, solunum cihazlarından ve ev yapımı maskelerden saçılan mikro (nano) plastik kalıntıların solunmasının değerlendirmesine ihtiyaç var: Need for assessing the inhalation of micro(nano)plastic debris shed from masks, respirators, and home-made face coverings during the COVID-19 pandemic.
Kaynak: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7537728/
***
EK 3 (3.4.2021): Kanada Sağlık Bakanlığı’na bağlı olan Health Canada’ dan yapılan açıklamada, ülkede grafen içeren maskelerin dağıtımı, üretimi ve ithalatının durdurulması istendi. Maskelerde bulunan grafen partiküllerinin solunması durumunda sağlık risklerinin ortaya çıkabileceğini belirten yetkililer, grafenin etkilerine yönelik araştırmalar sürerken ‘maskelerin piyasadan çekilmesi gerektiğini’ söyledi.
Antiviral ve antibakteriyel özelliklere sahip olduğu bildirilen grafenin solunmasının, hayvanlarda akciğer toksisitesine neden olabileceğini kaydeden Health Canada, insanlar üzerindeki sağlık risklerinin henüz kesin olarak bilinmediğini aktardı.
Maske tasarımı, kullanım süresi ve malzemenin türü gibi değişkenlerin risk potansiyelini etkilediği ifade edildi. Açıklamada, “Bu konuda kapsamlı değerlendirmeler tamamlanana ve grafen içeren maskelerin güvenilirliği tespit edilene kadar ihtiyatlı davranmalıyız” denildi. Kaynak: https://www.gazeteduvar.com.tr/kanadada-grafen-iceren-maskeler-yasaklandi-saglik-riski-olusturabilir-haber-1518126
***
EK 4 (2.6.2022): Burun ve ağız maskesi takan çocuklarda karbondioksit kabul edilebilir güvenlik seviyelerinin üzerine çıkıyor.
Deneysel verilerimize göre, çocuklarda solunan havadaki karbondioksit muhtevasının, maskenin cerrahi veya FFP2 olmasından bağımsız olarak ortalama 13.000 ila 13.750 ppm’ye yükseldiğini tespit ettik. Bu, kabul edilebilirlik sınırı olarak kabul edilen 2.000 ppm seviyesinin ve kapalı odalarda hava için normal olan 1.000 ppm’nin çok ötesindedir. Ölçümler yalnızca kısa bir süre sonra fiziksel efor sarf etmeden önce yapıldığı için bu tahminler oldukça düşüktür. Karar vericiler ve mahkemeler, enfeksiyonlarla mücadele için kurallar ve rehberlik oluştururken bunu dikkate almalıdır.
Kaynak: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S001393512200891X
Makale adı: Carbon dioxide rises beyond acceptable safety levels in children under nose and mouth covering: Results of an experimental measurement study in healthy children
***
EK 5 (1.2.2023): Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses.
We included 11 new RCTs and cluster‐RCTs (610,872 participants) in this update, bringing the total number of RCTs to 78. Six of the new trials were conducted during the COVID‐19 pandemic; two from Mexico, and one each from Denmark, Bangladesh, England, and Norway. We identified four ongoing studies, of which one is completed, but unreported, evaluating masks concurrent with the COVID‐19 pandemic.
Many studies were conducted during non‐epidemic influenza periods. Several were conducted during the 2009 H1N1 influenza pandemic, and others in epidemic influenza seasons up to 2016. Therefore, many studies were conducted in the context of lower respiratory viral circulation and transmission compared to COVID‐19. The included studies were conducted in heterogeneous settings, ranging from suburban schools to hospital wards in high‐income countries; crowded inner city settings in low‐income countries; and an immigrant neighbourhood in a high‐income country. Adherence with interventions was low in many studies.
The risk of bias for the RCTs and cluster‐RCTs was mostly high or unclear.
Kaynak: https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006207.pub6/full
***
EK 6 (11.4.2023): Physio-metabolic and clinical consequences of wearing face masks—Systematic review with meta-analysis and comprehensive evaluation
Face mask side-effects must be assessed (risk-benefit) against the available evidence of their effectiveness against viral transmissions. In the absence of strong empirical evidence of effectiveness, mask wearing should not be mandated let alone enforced by law.
Kaynak: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2023.1125150/full
***
Adamlar gerçekten ne güzel araştırma yapmışlar. Dededişğiniz gibi insan çıkar konuşur ama yok belli ki korkmuşlar veya korkutulmuşlar.