BİR MODERN ZAMAN HASTALIĞI: BESİN ALERJİSİ

Yazı Fontunu Büyült Yazı Fontunu Küçült Yazı Fontunu Sıfırla
besin alerjisi küçükusta
  • Ne zaman süt içsem karnım davul gibi şişer.
  • Renkli şeker yiyince perişan oluyorum.
  • Oğlum küçükken balık yemiş ve komaya girmişti, hemen hastaneye yetiştirmesek ölüyordu.
  • Şarap migrenimi azdırıyor.
  • Muz yiyince her tarafım kabarıyor, kaşıntıdan duramıyorum.
  • Yumurta mı, tövbe!

Besin alerjisi halkımız, hatta doktorlarımız tarafından çok geniş kapsamlı olarak kullanılan bir terimdir. Çoğu zaman, bir besin maddesine bağlı olarak gelişen her türlü normal dışı reaksiyon, besin alerjisi diye adlandırılır.

Bir besin maddesinin yenmesinden sonra zehirlenme dışı olan çeşitli rahatsızlıklar vardır ve bunların sadece küçük bir bölümü gerçek alerjik reaksiyonlardır, fakat besin alerjisi terimi, maalesef, besinlere bağlı tüm anormal reaksiyonları (alerjik olsun veya olmasın!) tanımlamak için de kullanılır.

food allergy ile ilgili görsel sonucu

Önce, bu konu ile ilgili terimlerin tam karşılıklarını verelim:

BESİN ALERJİSİ, yiyeceklerin sebep olduğu, immünolojik mekanizmalarla ortaya çıkan reaksiyonlardır. Bu kişilerin vücudunda (kanında, solunum, sindirim sistemlerinde, derisinde…) duyarlı oldukları besine karşı IgE sınıfından antikorlar vardır. Bu antikorların varlığı, hem deri testleriyle ve hem de kandaki düzeyleri ölçülerek gösterilebilir.

Besin alerjisine çok yakın, hatta onunla eş anlamda kullanılan bir terim de BESİN HİPERSENSİTİVİTESİ, yani besin aşırı duyarlılığıdır. Bu terim, besinlere bağlı olarak gelişen, fakat IgE’ nin rolünün olmadığı alerjik reaksiyonları tanımlamak için kullanılır.

BESİN İNTOLERANSI: İmmünolojik olmayan mekanizmalara bağlı olarak gelişen reaksiyonlar besin intoleransı ya da besin tahammülsüzlüğü olarak isimlendirilir.

ALERJİ YAPAN BESİNLER

Hemen her besin alerjiye sebep olabilir, ancak bunlar içinde inek sütü, yumurta, soya, yer fıstığı, fındık, balık ve kabuklu deniz hayvanları, domates, çilek ilk sıralarda gelir.

Küçük çocuklarda daha çok hayvan kaynaklı, 6 yaşından büyük çocuk ve erişkinlerde ise bitki kaynaklı alerjenlere rastlanır. 

Besinlerin yenmeden önce geçirdikleri pişirilme, kızartma, fermantasyon, tütsüleme gibi işlemler, o maddenin alerji yaratma etkisini değiştirebilir. Bu sırada, temel antijenlerden bazıları azalırken, yeni antijenler de ortaya çıkabilir. Meselâ,  inek sütüne alerjisi olan bir kişide görülen reaksiyonların, o sütten yapılan peynir yendiğinde daha farklı olmasının nedeni budur.

Yer fıstığı alerjisi Amerika’ da Çin’ e göre çok daha fazla görülür. Bunun nedeni, Çin’ lilerin yer fıstığını daha çok kızartarak ya da haşlayarak, Amerika’ lılar ise kavurarak yemeleridir. Fıstığın kavrulma işlemi sırasında çok daha yüksek ısılara maruz kalması alerji yapıcı etkiyi artırmaktadır. Buna karşılık, pastörizasyon, sterilizasyon ve derin dondurmanın böyle bir etkisi yoktur.

KATKI MADDELERİ VE ÇAPRAZ REAKSİYONLAR

Besin alerjilerinde, yiyeceğin hazırlanması sırasında meydana gelen değişikliklerden başka, besin katkı maddeleri ve besinler arasındaki çapraz reaktivite de dikkate alınmalıdır.

Çeşitli besin grupları arasındaki çapraz reaksiyonlar çok tartışmalıdır. Birçok araştırma, aynı botanik aileden olan besinler arasında çapraz reaksiyon bulunmayabileceğini göstermiştir. Bundan dolayı, sadece aynı aileden olan besinlerin, alerjik oldukları kanıtlanmadan yasaklanmaları doğru değildir. Mesela, yer fıstığı, soya, ay çiçeğine alerjisi olanlar, o besinin yağına karşı hiçbir reaksiyon göstermezler.

Yazı için 3 yorum yapılmış:

  1. vahdet uluyol dedi ki:

    sayın hocam, hastamızın bir alerjısı vardır. bu hastamızda yeşil biber ve domates hariç bütün sebze ve meyvelere karsı alerjısı vardır. buna çesitli yerlerde kayserı tıp fakultesındekı görüşmüş olduğumuz prof. hocalardan ve kayserideki bütün özel hastenelerin hiç birinde hastalığımıza care bulamadık. eğer bu hastalığa karşı bir çare bulma sansınız varsa sizinle görüşmek istiyoruz.

  2. Ayşe Kaymakcı dedi ki:

    Sayın hocam benimki yorum değil ben aslında çaresiz kalan biriyim benim yumurtaya karşı çok hasas bir allerjim var bunu size nasıl anlatabilirim yumurtanın piştiği an çıkan buharından tuttunda veya ağız yoluyla alınmış mercimek büyüklüğündeki bir yumurta yüzünden hastanelik olurum nefes alamıyor şiddetli karın ağrılarım oluyor ve ben bu durumdan artık çok rahatsın oluyorum 35 yaşındayım ve doğdugum buğüne kadar bunla mucale etmeye çalışıyorum dışarda bir yemek işkence benim için aynı fırında pişin yumurtalı ve yumurtasız yiyeceklerin birbirine geçen buharları bile beni hasta etmeye yetiyor benim sizden ricam gıda alerjisinde her hangi bir ilaç aşı tedavisi uygulaması başladımı bununla ilgili bilgi verebilirseniz çok mutlu olurum şimdiden ilgi ve alakanız için teşekkür ederim. iyi günler

  3. Ayşe ÖZBEK dedi ki:

    Hocam merhaba. Ben 6 sene önce deterjan karışımından dolayı zehirlenmiştim. O zamandan beri yeşil ve kırmızı bibere karşı alerji gelişti. BİBER kokusundan nefesim tıkanıyor boyun kaslarım kasılıyor. Lütfen yardımcı olur musunuz?

Siz de yorumunuzu paylaşın: