Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Birleşik Krallık’ ta sepsisi erken dönemde ve 45 dakika gibi kısa bir sürede teşhis etmesi umulan bir test üzerinde çalışılıyor.

Nu.Q NETS adı verilen test, dondurulmuş kan örneklerinde sepsisi başarılı bir şekilde tespit etti.

Şimdi ise araştırma sepsisten ölen 450 hasta ile bu öldürücü duruma sahip olmaması gereken 50 kardiyoloji hastasının kanları üzerinde sürdürülüyor.

Bu test ile sepsis gelişme ve organ yetersizliğine ilerleme riski daha yüksek olan hastaların erken belirlenmesi hedefleniyor.

Test, nötrofil hücre dışı tuzaklarında (neutrophil extracellular traps=NET’ler) bulunan bir proteini tanımlayarak çalışıyor.

Sepsis nedir?

Sepsis, bir enfeksiyona karşı hayatı tehdit eden bir reaksiyondur. Vücut aşırı tepki verip kendi doku ve organlarına saldırmaya başladığında ortaya çıkar.

Kan zehirlenmesi olarak bilinen sepsisi tespit etmek zordur ve şu anda bunu teşhis edecek bir test yoktur.

Sepsis hızlı tanınıp tedavi edilmezse, çoklu organ yetmezliği ve ölüme yol açabilen bir tablodur.

Sepsis vakalarının çoğu hastaneye yatıştan önce başlar ve duruma sebep olan enfeksiyonlar genellikle akciğer, idrar yolu, deri veya gastro-intestinal sistemde başlar.

Sepsis hastanelerde bir numaralı ölüm sebebidir ve tedavinin geciktiği her saat için ölüm oranı yüzde sekiz kadar artmaktadır.

NETs nedir?

Nötrofiller tarafından mikropları ortadan kaldırmak için kullanılan mekanizmalar arasında fagositoz, reaktif oksijen türlerinin (ROS) üretimi ve granüllerden mikrobisidal moleküllerin salınımı (degranülasyon) yer alır.

2004 yılında, bir başka farklı antimikrobiyal aktivite tanımlanmıştır: Nötrofiller, granül kaynaklı antimikrobiyal peptidler ve nötrofil elastaz, katepsin G ve miyeloperoksidaz gibi enzimlerle bezeli kromatin liflerinden oluşan bir ağ örgüsü çıkarır.

Nötrofil ekstraselüler tuzakları (NET’ler) olarak adlandırılan bu yapılar, istilacı mikroorganizmaları hareketsiz hale getirmek ve öldürmek için önemli bir stratejidir.

NET iskeleti 15-17 nm çapında kromatin liflerinden oluşur; DNA ve histonlar başlıca NET bileşenlerini temsil eder.

Gelelim neticeye

İlk sonuçları çok umut veren birçok ilaç, aşı veya tıbbi tahlil ve tetkiklerin büyük çoğunluğu daha sonra doğrulanamamıştır.

Bu testin akıbetini de takip etmek lazım. 

İnşallah beklenildiği gibi olur.

Kaynaklar:

https://www.dailymail.co.uk/health/article-12874789/Breakthrough-sepsis-treatment-new-blood-test-rapidly-identify-silent-killer.html

https://www.independent.co.uk/news/health/sepsis-blood-test-fast-nhs-b2465476.html

https://www.hindustantimes.com/lifestyle/health/a-breakthrough-blood-test-to-rapidly-identify-sepsis-on-anvil-101702885465194.html

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3439169/#:~:text=These%20structures%2C%20called%20neutrophil%20extracellular,major%20NET%20constituents%20(2).

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6874304/

***

EK 1 (16.10.2024): Makrofaj ve nötrofillere has olan ve enfeksiyona cevap olarak ortaya çıkan hücre dışı tuzakları (extracellular traps) spermlerin de salgıladığı tespit edildi. Bu, spermlerin üreme dışında fonksiyonları olabileceğini de düşündürüyor.

Kaynak: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/andr.13612

Makale: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/andr.13612

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: