Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

💥Bitter çikolata beyninizi, zihninizi, hafızanızı pırıl pırıl parlatıyor https://www.youtube.com/watch?v=VKT-vyszGd0

***

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Son on yılda yapılan birçok çalışma, çikolata gibi kakao ihtiva eden besinlerin insan sağlığı üzerinde faydalı etkileri olabileceğini gösteriyor.

Kakaoda bulunan en dikkat çekici bileşenler, bilişsel ve kardiyovasküler fonksiyonları iyileştirdiği görülen flavonoidler ve metilksantinler‘ dir.

Bu çalışmada, 18 sağlıklı genç denek (20-31 yaş arası) rastgele iki gruba ayrıldı: 30 gün boyunca bitter çikolata tüketen bir grup (n =10 ) ve kakao ihtiva etmeyen beyaz çikolata tüketen bir grup (n=8).

Katılımcılar her gün yaklaşık 24 g çikolata yediler.

Ölçümler üç aşamada alındı: Başlangıç (Pre), Tüketim sonrası 30 gün (Post) ve 3 hafta sonrasında takip (Follow‑up, FU).

Ölçümler arasında: bilişsel testler (Stroop Test), prefrontal korteks kan akışı analizi, kan gazları ve plazma neurotrophin (NGF, BDNF), kafein ve theobromin seviyeleri yer aldı.

▶Bitter çikolata, gerçek çikolatadır çünkü içinde kakao katı maddesi ve kakao yağı vardır. Yoğun, hafif acımsı bir tat. Genelde gurme ürünlerde, sağlıklı atıştırmalıklarda veya pasta yapımında tercih edilir. Antioksidan (flavonoid) bakımından zengindir. Kafein, kakao çekirdeğinde tabii olarak bulunur ve kakao oranı arttıkça, kafein miktarı da artar.

▶Beyaz çikolata, esasen kakao yağından yapılan, çikolataya benzeyen şekerli bir üründür. Daha yumuşak, kremsi ve şekerli bir tat. Sıklıkla süsleme, dolgulu çikolatalar veya bazı tatlı tariflerinde kullanılır. Kakao bulunmadığı için antioksidan da bulunmaz. Şeker oranı yüksek, dolayısıyla daha hızlı kan şekeri yükseltici etki yapabilir. Süt tozu bulunur. Beyaz çikolatada kakao katı maddesi olmadığı için neredeyse hiç kafein bulunmaz (sadece kakao yağı vardır, o da kafein ihtiva etmez).

📈 Bulgular

💥Bilişsel Performans:

⏺Bitter çikolata grubunda Stroop Test’inde (kelime ve renk tanıma) “Post” aşamasında başlangıca göre anlamlı bir iyileşme gözlemlendi (p < 0.05).

⏺Beyaz çikolata grubunda anlamlı değişim yoktu .

💥Beyin Kan Akışı:

⏺Bitter çikolata grubunda prefrontal kortekste kandaki oksijenlenmiş hemoglobin (Oxy‑Hb) düzeylerinde belirgin artış görüldü. Beyaz çikolata grubunda ise değişim gözlenmedi.

💥Nörotrofik Faktörler:

⏺Bitter çikolata sonrası plazma NGF ve BDNF seviyelerinde anlamlı artışlar (özellikle NGF’de p < 0.01) kaydedildi.

💥Plazma Theobromin ve Kafein:

⏺Bitter çikolata grubunda theobromin ve kafein düzeylerinde yüksek artışlar tespit edildi, bu yükselme “Post” aşamada belirginleşti ve FU’da başlangıç seviyesine geri döndü.

🧠 Yorum & Sonuç

Yaklaşık 1 ay boyunca günde 24 gram %70 kakao ihtiva eden bitter çikolata yemek, bilişsel işlevleri (özellikle dikkati ve işlemeyi) geliştirdi.

Bu iyileşmeler muhtemelen prefrontal korteks kan akışı artışı ve nörotrofik faktörlerin yükselmesi ile desteklendi.

Artan plazma theobromin ve kafein düzeyleri, bu etkilerin biyokimyasal temelini oluşturuyor olabilir.

Beyaz çikolata grubunda ise bu faydalar gözlenmedi, dolayısıyla etkilerin kakaoya özgü olduğu değerlendirildi.

⚠️ Kısıtlar & Gelecek Çalışmalar

Küçük örneklem sayısı (sadece 18 kişi) ve kısa süreli (30 gün) uygulama.

Katılımcılar yalnızca sağlıklı genç yetişkinlerdi; farklı yaş/gruplarda etkilerin geçerli olup olmayacağı belirsizdir.

Sonuçların genellenebilmesi için uzun vadeli, daha büyük katılımlı çalışmalar gereklidir.

✅ Özet: %70 kakao içeren bitter çikolatanın günlük, 1 aylık tüketimi, genç yetişkinlerde dikkat, biliş ve beyindeki kan akışı gibi bilişsel parametreleri güçlendiriyor. Ayrıca sinir büyümesini destekleyen nörotrofik faktörler artıyor.

Gelelim neticeye

💦Bu araştırma, bitter çikolata yemenin plazmadaki sinir büyüme faktörü ve teobromin seviyelerini artırarak bilişsel işlev performansını iyileştirebileceğini gösteriyor.

💦Bitter çikolata alabilecek parası olanların her gün bir miktar bitter çikolata yemelerini ben de tavsiye ediyorum.

💦Alamayacak olanlar da üzülmesinler, adam gibi besleniyorsanız çikolata şart değil. Önemli olan aşırı işlenmiş-aşırı süslenmiş yani yozlaşmış gıdalardan uzak durmaktır.

💦Ben bu tür bir çikolata araştırmasına “kobay” yani “denek” olmaya talibim. Böyle denekliğe can kurban!

💦Beni fındıklı çikolata grubuna koyarlarsa daha memnun olurum.

NOT:

Akut kullanım: Tek seferlik ya da çok kısa süreli kullanım (saatler-günler).

Sub-kronik kullanım: Genellikle 1 hafta ile 3 ay arası süren düzenli kullanım.

Kronik kullanım: 3 aydan uzun süren, bazen yıllarca devam eden kullanım.

Kaynak: https://www.mdpi.com/2072-6643/11/11/2800

Makale: Sub-Chronic Consumption of Dark Chocolate Enhances Cognitive Function and Releases Nerve Growth Factors: A Parallel-Group Randomized Trial

***

EK 1 (30.10.2025): 2 dolarlık tükürük testi depresyon ve şizofreniyi tespit etmeye yardımcı olabilir

Beyin sağlığı için hayati önem taşıyan ve depresyon, bipolar bozukluk ve şizofreni ile bağlantılı bir protein olan BDNF’ yi ölçen düşük maliyetli, taşınabilir bir tükürük testi geliştirildi.

Cihaz, BDNF’ nin eser miktarlarını bile yüksek hassasiyetle tespit ederek üç dakikadan kısa sürede sonuç veriyor.

Bu proteinin düşük seviyelerinin bilişsel ve duygusal bozukluklarla bağlantılı olması sebebiyle biyosensör, erken teşhis ve tedavi takibi için hızlı ve uygun fiyatlı bir araç haline gelebilir.

Basitliği ve 2 dolarlık maliyeti, onu özellikle ruh sağlığı taramalarında yaygın kullanım için oldukça umut verici kılıyor.

*

Beyin türevi nörotrofik faktör (BDNF): Sinir hücrelerinin büyümesini, hayatta kalmasını ve bakımını destekleyen bir proteindir.

Nöron gelişimi: Yeni nöron oluşumunu (nörojenez) teşvik eder, özellikle de hipokampusta.

Sinaptik plastisite: Öğrenme ve hafıza için sinapsları güçlendirir.

Ruh sağlığı: Depresyon, anksiyete gibi bozukluklarda düşük seviyeleri görülür; antidepresanlar BDNF’ yi artırır.

Egzersiz etkisi: Fiziksel aktiviteyle seviyesi yükselir, bilişsel fonksiyonları iyileştirir.

Beyin sağlığı için hayati önem taşıyan ve depresyon, bipolar bozukluk ve şizofreni ile bağlantılı bir protein olan BDNF’ yi ölçen düşük maliyetli, taşınabilir bir tükürük testi geliştirildi.

K: https://x.com/drahmetrasim/status/1983782482924159183

Kaynak: https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acspolymersau.5c00038

Makale: Low-Cost, Disposable Biosensor for Detection of the Brain-Derived Neurotrophic Factor Biomarker in Noninvasively Collected Saliva toward Diagnosis of Mental Disorders

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: