Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dünyanın tüm ülkelerinde en sık rastlanan kanser türü olan akciğer kanserinin bir numaralı sebebi sigaradır. Akciğer kanseri geç belirti veren ve özel de bir belirtisi olmayan bir hastalıktır. Hastaların yüzde 75’ i ilerlemiş evrede doktora baş vurmakta ve ameliyat şansını kaçırmış olmaktadır.

Türkiye’ de sağlıkla ilgili istatistikler çok güvenilir olmadığı için, ülkemizde yılda kaç kişinin akciğer kanserine yakalandığı kesin olarak bilinememekle  beraber, her yıl 15-20.000 kişiye akciğer kanseri tanısı konduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde akciğer kanseri erkeklerde en sık görülen kanserken kadınlarda meme ve genital bölge kanserlerinden sonra üçüncü sıradadır.

Bir numara sigara

Bir araştırmaya göre Türkiye’ de toplumun yüzde 43.6’ sı sigara içmektedir. Bu oran erkeklerde yüzde 62.8, kadında yüzde 24.3’ tür. Sigara kullanımı genellikle ergenlikte başlar. Ülkemizde 15 yaş üzerindeki 16 milyon kişi sigara içmektedir.

Araştırmalar, akciğer kanserlerinin yüzde 90’ ından sigaranın sorumlu olduğunu göstermektedir. Sigara dumanında 4.000’den fazla kimyasal madde vardır ve bunların en azından 40 tanesi kanserojen (kanser yapıcı) maddelerdir. Sigara dumanında bulunan kanserojen maddelerin başlıcaları benzen, aseton, benzopiren, butan, siyanid, metan, nikotin, akrolin ve hidrazin’dir.

İçilen sigara sayısı ve sigara içilen süre ne kadar fazla ise kanser riski de o kadar fazladır. Meselâ, 20 yıl süreyle günde 2 paket sigara içen bir kişide akciğer kanseri riski hiç sigara içmemiş bir kişiye göre 70 misli daha fazladır.

Sigaraya erken yaşlarda başlanması ve dumanın derin olarak içe çekilmesi de kanser oluşumunu kolaylaştıran faktörlerdir.

Light sigaralar zararsız mı?

Light sigaraların daha az bağımlılık yaptığı ya da daha zararsız oldukları büyük bir aldatmacadan başka bir şey değildir. Aksine, light sigaralar daha fazla içilmektedir, çünkü insanlar bunu bir çeşit zararsız sigara gibi algılamaktadırlar ve içindeki nikotin miktarı daha düşük olduğundan daha fazla sigara içme isteğine neden olmaktadır. Light sigaraların bir olumsuzluğu da, sigarayı bırakmak isteyenlerin daha hafif, zararsız diye bunlara yönelmesine neden olmalarıdır.

Light sigaralar gibi mentollü sigaraların da sağlığımıza verdikleri zararlar bakımından hiçbir farkları yoktur. Şunu asla unutmayın, ZARARSIZ SİGARA YOKTUR.

Akciğer kanseri riski, tütünü pipo ya da puro olarak içenlerde de artmıştır, ancak bu sigaradaki kadar yüksek değildir. Bunun nedeni, pipo ve puronun sigara kadar fazla içilmemesi ve dumanının derin olarak içe çekilmemesidir. Şunu da unutmayalım ki, pipo ve pura içenlerde de dudak, dil, ağız içi ve gırtlak kanserleri daha fazla görülmektedir.

Nargile de sigara kadar zararlı

Nargile de tütün içmenin bir başka türüdür. Tömbeki adı verilen özel tütünün yakılmasıyla oluşan duman sudan geçtikten sonra aynı sigara gibi içilmektedir. Bir nargile içimi sırasında 3 gram tütün ve 5 gram kömür yakılıp, toplam 2.25 miligram nikotin ve 242 miligram partiküler madde alındığı bulunmuştur. Böylelikle bir nargile içimi sonucunda alınan nikotin miktarı, 50 tane sigara içilmesi ile alınan nikotin miktarına eşit olmaktadır. Nargile dumanındaki arsenik, nikel, kobalt, krom ve kurşun miktarı sigara dumanındaki düzeye göre de oldukça yüksektir.
Pasif sigara içimi 

Sigara içmedikleri halde sigara dumanına pasif olarak maruz kalanlarda, yani dumanaltı olanlarda da kanser riski artmıştır. Dumanaltı olanlar iki çeşit dumana maruz kalırlar. Bunlardan biri, sigara içen kişinin içine çekip tekrar dışarı üflediği dumandır. Diğeri ise, sigaranın yanması sırasında ortaya çıkan dumandır ki, buna yan duman ya da ikinci el duman ismi verilir. İşte bu yan dumanda sigara içimi sırasında içe çekilen dumanda bulunan karsinojenlerin hepsinin bulunduğu gösterilmiştir. Hatta, bu duman sigaranın filtresinden geçmediği için, içindeki karsinojen maddelerin içe çekilen dumandan 100 misli fazla olduğu da belirlenmiştir. Pasif sigara içimine bağlı akciğer kanserine, özellikle kocaları ya da babaları sigara içen kadınlarda rastlanır. Araştırmalarda sigara dumanına maruz kalanların kan ve idrarlarında yüksek miktarlarda karsinojen maddeler saptanmıştır. USA’ da yılda 3.000 kişi, pasif  sigara içimine bağlı akciğer kanserinden ölmektedir.

Gelelim neticeye  

Sigara bırakıldıktan sonra kanser riski yıllar içinde giderek azalmaya başlar. Sigara bırakıldıktan 10 yıl sonra kanser ihtimali, hâlâ sigara içmeye devam edenlerin 1/3’ü kadardır. Ancak, sigara içmiş olanlar sigarayı bıraktıktan yıllar sonra bile risk hiçbir zaman hiç sigara içmemişlerinki kadar olamaz. Bu sebeple, en doğrusu hiç sigara içmemektir. İçenler de, sigarayı ne kadar erken bırakırlarsa akciğer kanseri riskinden o kadar uzaklaşırlar.

Sigara üreten firmalar, reklâmlarını bilinçli olarak gelişmekte olan ve geri kalmış ülkelere ve özellikle de gençlere ve kadınlara yönlendirmişlerdir. Sigarayı bağımsızlığın, özgürlüğün sembolü gibi göstererek gençleri ve kadınları sigara içmeye özendiren sigara endüstrisinin oyunlara gelmeyelim.

Yazının Yayınlandığı Gazete

• Yayınlandığı Mecra: İnternet Gazetesi

Siz de yorumunuzu paylaşın: