Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

İlk olarak Aralık 2019’da Çin’in Hubei eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını nedeniyle dünya genelinde 1 milyon 715 binden fazla insan hayatını kaybetti. Kovid-19 salgını henüz etkisini yitirmemişken, İngiltere’de virüsün mutasyona uğramış türüne rastlandı. Salgınla ilgili kötü haberlerin peş peşe geldiği şu günlerde korkutan bir açıklama da Ebola virüsünü keşfeden Profesör Jean-Jacques Muyembe Tamfum’dan geldi.

İNSANLIK YENİ ÖLÜMCÜL VİRÜSLERLE KARŞI KARŞIYA

1976’da Ebola virüsünün keşfedilmesine yardımcı olan ve o zamandan beri Afrika’da ortaya çıkan yeni patojenleri araştıran Profesör Muyembe Tamfum’a göre, insanlık Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarından çıkan bilinmeyen sayıda yeni ve potansiyel olarak ölümcül virüslerle karşı karşıya bulunuyor. CNN International’a konuşan Tamfum, “Şimdi yeni patojenlerin ortaya çıkacağı bir dünyadayız. İnsanlar yeni tip koronavirüs salgınından daha fazlasına hazır olmalı” açıklamasını yaptı.1970’li yıllarda genç bir araştırmacı olan Muyembe, hastaların yaklaşık yüzde 88’inin ölümüne neden olan gizemli bir hastalığın kökenini tespit etmek için alınan kan örneklerini Belçika ve ABD’deki laboratuvarlara yolladı.O zamanlar Zaire olarak bilinen hastalık daha sonra “Ebola” adını aldı. Ebola’nın tespiti ise, Afrika’nın yağmur ormanlarının en ücra kısımlarını Batı’daki yüksek teknoloji laboratuvarlarına bağlayan bir zincire dayanıyor. Ebola virüsünü keşfeden Profesör Muyembe Tamfum: Koronadan daha ölümcül virüsler geliyor.

KORKUTAN AÇIKLAMA

Şimdi Batı, gelecekteki hastalıklara karşı uyarıda bulunmak için Kongo ve diğer yerlerdeki Afrikalı bilim insanlarından haber bekliyor. Bu araştırmacılardan biri olan Muyembe, daha birçok zoonotik hastalığın (hayvanlardan insanlara atlayan) geleceği konusunda uyardı.Koronavirüs, sarı humma, çeşitli grip türleri, kuduz, AIDS, bruselloz ve Lyme hastalığı, genellikle bir kemirgen veya böcek gibi bir vektör aracılığıyla hayvanlardan insanlara geçen hastalıkları oluşturuyor. HIV bir şempanze türünden insanlara atladı ve dünya çapında bir salgına dönüştü. Kovid-19’un Çin’de, muhtemelen yarasalarda ortaya çıktığı düşünülüyor. Bununla birlikte Muyembe, gelecekteki salgınların koronavirüs pandemisinden daha kötü sonuçlara neden olacağını düşündüğünü söyledi.

HER YIL TEHLİKELİ 3-4 VİRÜS KEŞFEDİLİYOR

Hayvandan insana geçtiği tanımlanan ilk hastalık sarı humma 1901’de keşfedildiğinden beri, araştırmacılar insanlarda hastalığa neden olduğu bilinen en az 200 virüs daha buldular. Edinburgh Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalık epidemiyolojisi profesörü olan Mark Woolhouse’un araştırmasına göre, insanlarda salgın hastalığa neden olabilecek yılda üç ile dört yeni virüs türü keşfediliyor. Bu virüslerin çoğunluğu ise hayvanlardan geliyor.

EKOLOJİK YIKIM

Bilim insanları, artan virüs sayısının büyük ölçüde ekolojik yıkım ve vahşi yaşam ticaretinin bir sonucu olduğunu söylüyor. Büyük hayvanların habitat alanları zarar gördüğü için onlar tarafından avlanan fareler, yarasalar ve böcekler hayatta kalmaya devam ediyor. İnsanlarla yaşam alanları yakınlaştığı için sahip olduğu hastalıklar insanlara atlıyor ve durum yeni salgınlara neden oluyor.

ORMANSIZLAŞMANIN YAŞANDIĞI ALANLARDA ORTAYA ÇIKTI

Uzmanlar, yaygın olarak Afrika’da görülen Ebola salgınlarının nedeninin ise yağmur ormanlarına yapılan ağır insan saldırısı olduğunu düşünüyor. 2017 yılında yapılan bir çalışmaya göre, araştırmacılar uydu verilerini kullanarak 2001 ile 2014 yılları arasında Orta ve Batı Afrika’daki yağmur ormanı biyomunun sınırları boyunca yer alan 27 Ebola salgınının 25’inin yaklaşık iki yıl önce ormansızlaşma yaşanan yerlerde başladığını ortaya koydu.

YATIRIMCILARA VE POLİTİKACILARA ÇAĞRI

Japonya, ABD, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)Avrupa Birliği, STK’lar, vakıflar ve akademik kurumlar dahil olmak üzere diğer uluslararası bağışçılardan gelen hibelerle finanse edilen INRB’de Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin ulusal tıbbi araştırma kuruluşu çalışanı Muyambe, “Afrika’da yeni bir virüsün ortaya çıkması, bunun tüm dünyayı etkileyeceği anlamına gelir. Ancak bu virüs erken tespit edilirse, dünyanın hastalığa karşı yeni stratejiler geliştirmesi için fırsatı olacaktır” dedi. Muyambe, ayrıca virüslerin erken tespiti için hükümetlerin ve kuruluşların bilim laboratuvarlarına yatırım yapmasının önemine dikkat çekti. Diğer taraftan Muyambe, yıllardır yarasalarda onlarca yeni koronavirüsün keşfedildiğini ancak bir tanesi tüm insanlığı tehdit edene kadar politikacıların ve yatırımcıların bu durumu önemsemediğini kaydetti.