HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
KOVİD AŞILARININ BAŞINA GELENLER…
Fatih Altaylı “Kırsalda aşı nasıl yürüyor!” başlıklı yazısında, bir ilin merkez ilçe Sağlık Müdürlüğü’ nde çalışan bir hekiminin kaleminden aşıların (bunların BioNTech aşıları olması kuvvetle muhtemeldir) taşradaki serüvenini aktarıyor (1).
Bu yazı, tıp literatürünü doktorların birçoğuna göre daha yakından ve daha iyi takip ettiğine inandığım, bilim programcısı unvanına da sahip bu çok değerli gazetecinin aşılar hakkında eksik bilgiye sahip veya unutkan biri olduğunu gösteriyor.
Hem bu yazıyı yazan doktora hem de Altaylı’ ya BioNTech aşılarının muhafaza şartlarının çoktandır değiştiğini hatırlatmak isterim.
Deutsche Welle’ nin 26 Mart 2021 tarihli “BioNTech aşısı daha kolay saklanabilecek” başlıklı haberinde şu bilgiler vardı (2):
“Avrupa İlaç Dairesi (EMA), aşının geçici olarak eksi 25 ila eksi 15 derecede iki haftaya kadar depolanabilmesine onay verdi. Şimdiye kadar aşının saklanmasında özel soğutucularda eksi 90 ila eksi 60 dereceye izin veriliyordu.”
Bu haberi ben de aşağıdaki yorumumla sitemde yayınlamıştım (3):
“Teknolojisinde, üretiminde herhangi bir değişiklik yapılmadan EMA’ nın bir kararıyla -80 derecede muhafaza edilmesi şart olan aşının -25 derecede de saklanabilir olması mRNA aşılarının keşfi kadar önemli bir “tıbbi” gelişmedir.
Bu kararın dayanağı olan bilimsel araştırmayı kim yaptı, nerede yayınlandı, bulamadım.
-80 derecelik sistemleri üreten şirketler bu işe ne diyecek merak ediyorum.”
İşin tuhafı, benden başka hiç kimsenin bu durum karşısında sesi çıkmadı, kimse “Ne oluyor, bu nasıl iştir” demedi.
Ben şaşırdığımla kaldım.
Aşıların muhafazası giderek kolaylaşıyor
Bilim bu, yerinde durur mu?
Durmaz elbette.
Her gün ilerliyor.
Nitekim kısa bir süre sonra açılmamış aşı şişelerinin 2 ile 8 derecede normal buzdolabı koşullarında 5 gün yerine 31 güne kadar muhafaza edilebileceği de açıklandı (4).
Ben de bu önemli gelişmeyi okuyucularıma “Yakında “fırında da saklanabilir” ya da ısınma varsa “soğutulup kullanılabilir” derlerse şaşırmayacağım” kinayesiyle duyurmuştum.
Otogarda aşı standı kuruldu
Bilimin çok yakından takip edildiği ülkemizde bu gelişme derhal uygulamaya kondu.
Kütahya Otogarı’nda kurulan Covid-19 aşı standında görevli bir sağlık personelinin vatandaşları “Sinovac Sinovac, Biontech Biontech” şeklinde bağırarak aşı olmaya davet etmesi tüm televizyonlarda haber oldu (5).
Görüntülerde mini bir soğutucu da seçilebiliyordu.
Gelelim neticeye
-70 derece üzerinde bir gün bile asla saklanamaz denen aşıların başına gelenleri sanırım mektubu yazan doktor ve Altaylı da hatırlamıştır.
O zamanlarda bu gelişmeler için neler düşünmüşlerdi, neler yazmışlardı bilmiyorum ama aşıların artık bazı durumlarda yapılmış olmak için yapıldığını biliyoruz.
Mesela, Kovid geçirseniz bile gene aşı yaptırmanız gerekiyor. Hem de bir ay sonra!
Mesela, ben bile sapasağlam olup da dördüncü dozu yaptıran pek çok kişi tanıyorum. Medyada 7. dozu yaptıranların haberlerine de rastladım.
Mesela, başta Almanya olmak üzere bazı ülkeler Sinovac’ ı kabul etmiyor, mecburen bir de BioNTech yaptırıyorsunuz, hatta iki.
Hatta Almanya daha sonra Türkiye’ de yapılan BioNTech’ i de aşıdan saymadığını ve ille de Avrupa Birliği veya ABD’ de yapılmasını gerektiğini” açıkladı.
Bu iş Temel fıkrasına dönüştü:
Askere gidecek olan Temel’ e askerden yeni dönen arkadaşı “Yanına mutlaka diş fırçası al” demiş. Temel şaşırmış: “Ula, o nedur da, ne işe yarar?” demiş. Arkadaşı “Hiçbir işe yaramıyor, komutan teftişe geldiğinde dolabında bulunması lazım, ona gösteriyorsun, o kadar” demiş.
Aşı işi de buna döndü. Acı, ama gerçek bu!
Vah benim “halk sağlığının en önemli koruyucu unsurlarındandır” diye tarif ettiğim aşılarım vah!
Maymuna çevirdi sizi paragöz şirketler ve birileri…
Kaynaklar:
1. https://www.haberturk.com/yazarlar/fatih-altayli-1001/3217775-kirsalda-asi-nasil-yuruyor
2. https://www.dw.com/tr/biontech-a%C5%9F%C4%B1s%C4%B1-daha-kolay-saklanabilecek/a-57020962
3. https://ahmetrasimkucukusta.com/2021/03/27/haftanin-haberi/biontech-asisi-daha-kolay-saklanabilecek/
4. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/biontech-asisi-buzdolabinda-1-ay-saklanabiliyor/2244948
5. https://www.youtube.com/watch?v=Dy5O-CCYg0Y
Fatih Altaylı’ nın “Kırsalda aşı nasıl yürüyor!” başlıklı yazısı:
En son babalar duyar derler ya.
Bazen de en son en yetkili kişiler duyar.
Çünkü aksaklığın ya da sorunun tepeye aksettirilmemesi Türkiye’nin yalakalık geleneğinin bir parçasıdır.
Bu yüzden belki de, aşağıda okuyacağınız “hekim mektubu” Sağlık Bakanlığı’nın en üst kademesi tarafından bilinmeyen bir durumu ortaya koyacaktır:
“Sayın Altaylı;
Ben Sağlık Bakanlığı Taşra teşkilatında, batıdaki bir ilimize bağlı merkez ilçe Sağlık Müdürlüğünde çalışan bir Hekimim. Çalıştığım kurum ilçe Sağlık Müdürlüğü dolayısıyla aktif olarak yaptığımız en önemli iş; filyasyon ve aşılama.
Her iki faaliyette de maalesef işler tam manasıyla şirazesinden kaymış durumda.
Aşı çadırları vb. faaliyetlerde kötü planlama yüzünden köylere giden aşılar, aşı nakil kaplarında 8-10 saat, bazen daha uzun bekleyip, tüketilemediği için tekrar aşı dolabına geri giriyor. Aynı aşılar ertesi gün başka bir aşı çadırında 8-10 saat bekleyip yine geri geliyor. Aşı nakil kaplarında bulunan buz akülerini düzenli olarak değiştirmenize rağmen aynı flakon 3-4 defa dolaba girdiği için soğuk zincir bozuluyor. Bu durum, aşının etkinliğini ciddi oranda düşürüyor. Çok aşı yapalım, oranımızı mevcut şartlar altında maksimuma yükseltelim, buna kimsenin itirazı yok fakat bunu efektif ve şu an olduğu gibi plansız yaparsak, yüzde 70 aşı oranlarına ulaşsak bile vaka ve ölüm sayılarımız maalesef azalmayacak. Aşılama faaliyetlerinin başladığı ilk günlerde, aşıların çalkalanmaması, fazla hareket ettirilmemesi konularında Bakanlık tarafından uyarılmıştık. Fakat mevcut durumda bu kurala da riayet edilmesi çok mümkün değil. Köy yolları berbat ve bu aşılar günde 4-5 köy geziyor. Ben kucağıma alıp taşıyorum fakat aracın bagaj kısmına atıp götüren onlarca meslektaşımı gördüm. Bu iki durum sadece ilk etapta belirtmek istediğim konular. Filyasyon ise ayrı bir başlık ve orada da bundan daha beter sıkıntılar var. (Dilerseniz seve seve yazarım).
Aşı konusunda hassasiyetinizi biliyor ve okuyorum. Bu nedenle bu konuyu sizinle paylaşmak istedim.
Saygılarımı sunuyorum.”
***
Daha öncede yazmıştım.
Bodrum Turgutreis semt pazarında 39-40 derece santigrat sıcaklıkta, aşı standı kurulmuştu!!!
-80 dereceye N’OLDİ? 40 derece sıcaklık N’OLDİ?
Uğurgiller insanlara saygısı olmayan tüccarlardır.
Senelerden beri ellerinde kalmış, birikmiş aşı dahi olmayan, ruhsatı dahi alınamamış olan kimyasallara pazar arıyorlar, gülümseyerek.
53 yıllık bir hekim, kardiyolog ve iç hastalıkları uzmanı olarak açıklamak istiyorum.
Bir çok hastamı kaybettim, miyokardit ve kalp durması sonucu. Bu hastalar aşı olduktan sonra miyokardit geçirdiler. Hayatta kalanların ikiside kalp pilleri olduğu için, hayata döndüler nefes darlığı, yaygın edem içinde sıkıntı ile yaşıyorlar. Ejeksiyon Fraksiyonlar %20-28 civarında.
Ne aşısından bahsediyor Uğurgiller, medya, bilim adamları(?),dernekler artizler hala bana cevap versinler.
hadeeee batan geminin malları bunlar kalmasın gitti gidiyor bitti gidiyor yetişen alıyor yetişemeyen havasını alıyor
Köşe yazarları, gazeteciler bilim kurulu kurarlarsa işte sonuç böyle olur.
Billgiller bunlar!
Dağlarda, temiz ve açık havada, güneşin altında tek başına serbest dolaşan, insanlardan uzak, kimseyi görmeyen, kimseyle konuşmayan çobanların ayağına aşı götürüldüğünde hangi bilim insanı(?) sorguladı ki?
BU kimyasal sıvı hangi şartlarda dağlara taşındı diye? Buz kutusu yeterli oluyor öylemi? VAH VAH!!!
Mangalda kül bırakmayan, % 80 oranında insanların aşılanmalarını öneren halk sağlığı uzmanları, enfeksiyon hastalıkları uzmanları, ya da aşıların efendisi neden sus pus oldular acaba?
Türkiyede yalnız Hacettepe Ü’de -80 derece derin dondurucu var diyen habercilere, medyaya N’OLDİ?
Ya hoca Ahmed Rasim!
Ve muhterem Karatay,
Bu defa bilemediniz.
Bu mektub ve bu yazı aşı lobisinin düzenlediği bir mizansendir.
Aşıların bir türlü bekledikleri neticeyi vermemesi, daha fazla aşı yapmak için bir bahaneye duyulan ihtiyaca binaen hazırlanmıştır.
Nerden mi biliyorum kliniğimdeki aşı dolabının ısısı düştüğünde ta Ankara’dan arandığımdan…
Alişan hocayı tebrik ediyorum. Ancak çok zeki ve farklı düşünenlerin yapabileceği bir yorum. Daha önceki aşılar kadük oldu herkes yeni baştan üçer doz aşılanacak derlerse de şaşırmamak iktiza edecek.
Değerli ALİŞAN hocaya katılıyorum, yürekten.
Tabii ki aşı lobisi iş başındadır. Hem de senelerden beri, aylardan beri…
Çiçek aşısı sürekli her sene yapılıyor mu ki, Corona Grip aşısı ile bir tutularak halkımız aldatılıyor sürekli.
AŞI LOBİSİNİN faaliyetinin bir parçası değil mi bu algı operasyonu?
Aşıların efendisi, 40 yıldır lobi faaliyetleri uğraştığını bir marifetmiş gibi, övünerek açıklamadı mı?
Aşıların efendisi BİG FARMALARDAN ödül almadı mı?