KRONOLOJİ: 2021′ DE CORONA VİRÜSÜ SALGINI
Amerika’ nın Sesi:
Salgında 2020’yi geride bırakan Türkiye ve dünya, 2021’e Corona virüsünün yeni varyantlarının yarattığı endişe ve aşılamanın getirdiği umutla girdi. VOA Türkçe, salgınla ilgili gelişmeleri 2021’de de gün gün derlemeyi sürdürüyor:
1 Ocak: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’ye İngiltere’den giriş yapanlar arasında mutasyonlu virüse rastlandığını açıkladı. İngiltere’den Türkiye’ye gelen 15 kişide mutasyona uğramış Corona virüsü tespit edildi. Koca’nın açıklamasına göre, önlem amacıyla İngiltere’den Türkiye’ye girişler geçici olarak durduruldu.
2 Ocak: Amerika’da Colorado, California ve Florida eyaletlerinde Corona virüsünün mutasyona uğramış yeni türü tespit edilirken, ülkede virüse yakalananların sayısı 20 milyonu aştı.
3 Ocak: Amerika’da Corona virüsü nedeniyle hayatlarını kaybedenlerin sayısı Johns Hopkins Üniversitesi’nin verilerine göre 350 bini aştı.
Hindistan’da iki aşıya onay çıktı. AstraZeneca/Oxford aşısı ve yerli üretim bir başka aşıyla ülkede 300 milyon kişinin aşılanması planlanıyor.
4 Ocak: “Our World in Data” sitesine göre, Çin’de 4 milyon 500 bin, ABD’de 4 milyon 200 bin, İsrail’de 1 milyon 100 bin, İngiltere’de 944 bin, Rusya’da 800 bin, Almanya 238 bin, İtalya 114 bin, Hırvatistan 7.800, Estonya 2.500 kişi aşı oldu. Fransa’da ise bir haftada sadece 516 kişi aşılanabildi.
5 Ocak: Almanya’da iki aydan beri alınan sıkı önlemlere ve son günlerde yeni vakalarda kaydedilen hafif düşüşe rağmen Corona virüsüne karşı verilen mücadelede hissedilir bir rahatlama olmadı. Bu nedenle kısıtlamaların 31 Ocak’a kadar uzatılması ve önlemlerin kısmen daha da sertleştirilmesi kararlaştırıldı.
6 Ocak: Avrupa Birliği İlaç Dairesi (EMA) Amerikan ilaç firması Moderna’nın geliştirdiği Corona virüsü aşısına yeşil ışık yaktı. Moderna’nın aldığı onay, 27 ülkeden oluşan Avrupa Birliği’ne, giderek artan Corona enfeksiyonu vakalarıyla mücadelede ikinci bir aşı daha sağlanacağı anlamına geliyor.
7 Ocak: Brezilya’da Corona virüsünden hayatını kaybedenlerin sayısı 200 bini geçti. Brezilya, dünya genelinde ABD’den sonra en fazla can kaybının yaşandığı ülke.
8 Ocak: Suudi Arabistan Kralı, 82 yaşında Corona virüsü aşısı oldu. Kral Selman’ın hangi aşıyı yaptırdığı açıklanmadı. 363 binden fazla vakanın görüldüğü, 6.200’den fazla can kaybının olduğu ülkede, aşılama ücretsiz olacak.
9 Ocak: Corona virüsü nedeniyle hayatını kaybeden ilk kişi olarak kayıtlara geçen kişinin ölüm tarihi Çinli yetkililerin bildirdiğine göre 9 Ocak 2020’ydi. Bu tarihin yıldönümünde dünya genelinde can kaybı 2 milyona dayandı.
10 Ocak: Japonya Sağlık Bakanlığı, Brezilya’dan seyahat eden üç kişide, Corona virüsünün yeni bir varyantını tespit etti. Yeni türün, İngiltere ve Güney Afrika’da ortaya çıkan mutasyonlu virüslerden farklı olduğu açıklandı.
11 Ocak: BioNTech şirketinin kurucusu ve CEO’su Uğur Şahin, Corona virüsü salgınına karşı geliştirdikleri “Comirnaty” adlı aşının üretiminde, 2021 hedefinin 2 milyar doz olduğunu duyurdu. Yatırım şirketi JP Morgan’ın sağlık video konferansına katılan Şahin, daha önce 1,3 milyar doz olarak planlanan üretimin, önümüzdeki aylarda açılacak yeni üretim tesislerinin de sayesinde, 2 milyara çıkabileceğini belirtti
12 Ocak: ABD’de Kongre binasına saldırı sırasında tahliye edilen ve güvenlik riski nedeniyle saatlerce saklandıktan sonra, Joe Biden’ın başkanlığının tescil edildiği ortak oturuma geri dönen Kongre üyelerinden üçünde Corona virüsü tespit edildi. Sağlık uzmanları, Kongre binasına saldıranların yanı sıra bazı Cumhuriyetçi Kongre üyelerinin maske takmamış olması nedeniyle Corona virüsünün yoğun şekilde bulaştığı bir olay yaşanmış olabileceğini belirtiyor.
13 Ocak: Brezilya, Çin’deki Sinovac şirketinin geliştirdiği ve Türkiye’nin de tercih ettiği Corona virüsü aşısının, semptomatik enfeksiyonları önlemede yalnızca yüzde 50,4 oranında etkili olduğunu açıkladı. Brezilya’daki testlerde açıklanan oran, aşının onay alması için gereken yüzde 50 etkinlik şartını kıl payı farkla geçebildi. Aynı gün Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu üyeleriyle birlikte Corona virüsüne karşı Çin şirketi Sinovac’ın ürettiği CoronaVac aşısı yaptırdı.
14 Ocak: Amerika’da şu ana kadar 10 milyondan fazla kişiye aşı yapılırken, ABD Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezleri (CDC), eyaletlere 65 yaş üzeri Amerikalılar’a da öncelikli olarak aşı yapılması önerisinde bulundu.
15 Ocak: Fransa’da hükümet Corona virüsünün hızla yayılan İngiltere ve Güney Afrika türünü engellemek için yeni önlemler açıkladı. Başbakan Jean Castex, tüm ülkede saat 18.00’den sonra sokağa çıkma yasağı uygulanacağını söyledi. Castex, AB sınırları dışından Fransa’ya gelmek isteyenler içinse Corona virüsü testi ve 7 günlük karantina şartı getirdiklerini bildirdi.
16 Ocak: Seçilmiş Başkan Joe Biden, yönetiminin Corona virüsü aşı dağıtım planını açıkladı. Biden planının 5 önemli maddesini daha fazla kişinin ücretsiz aşılanması, yeni aşılama merkezlerinin oluşturulması, aşı stoğunun arttırılması, personelin seferber edilmesi ve aşı çalışmaları konusunda şeffaf olunması olarak özetledi.
17 Ocak: Brezilya Oxford/AstraZeneca ve Çin’in CoronaVac aşısına acil kullanım ruhsatı verdi. Böylelikle Latin Amerika’nın en büyük ülkesinde aşılama programının başlamasının önü açıldı.
18 Ocak: Dünya Sağlık Örgütü Başkanı, Corona virüsü aşılarının küresel çapta daha adil bir sistem çerçevesinde dağıtılması gerektiğini söyledi ve “Zengin ülkelerin aşıları yoksul ülkelerle paylaşmaları gerekiyor” dedi.
19 Ocak: İsrail genelinde sokağa çıkma yasakları Ocak ayı sonuna kadar uzatıldı. Ülkeye seyahat edenlere negatif Corona testi şartı getirildi. 9 milyonluk ülkede en az 562 bin Corona virüsü vakası görüldü, 4 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
20 Ocak: Almanya’da 31 Ocak’a kadar geçerli olan Corona virüsü kısıtlamalarının kısmen sertleştirilerek 14 Şubat’a kadar uzatılmasına karar verildi. Eyalet başbakanlarıyla video konferans toplantısında bir araya gelen Başbakan Angela Merkel, geçerli önlemlerin umulan etkiyi göstermediğini, vaka sayılarında hafif bir düşüş olmasına rağmen İngiltere ve İrlanda‘da görülen virüsün yeni mutasyonunun şu anda kestirilemeyen bir tehlike oluşturduğunu belirterek, daha sert kapanma önlemlerinin sürmesinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
21 Ocak: Amerika’nın, Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) yeniden katılımının ardından, örgütün yoksul ülkelere Corona aşısı dağıtımı programı COVAX’e de katılacağı açıklandı. Dr. Anthony Fauci, “Başkan Biden bugün gün içinde bir yönerge sunacak ve bu yönergede Amerika’nın COVAX’e dahil olma ve COVID-19 aşısı, terapi ve teşhis amaçlı dağıtımı, eşit erişim ve araştırma geliştirme hedefiyle devreye sokulan uluslararası çabalara destek verme niyeti de yer alıyor” dedi.
22 Ocak: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ikinci parti CoronaVac aşısı için Çin’den onay alındığını ve 10 milyon doz aşının bu haftasonunda Türkiye’ye ulaşabileceğini söyledi.
23 Ocak: Amerika’nın yeni başkanı Joe Biden’ın yemin töreni için devreye sokulan güvenlik önlemleri kapsamında geçen hafta başkent Washington’da görevlendirilen Ulusal Muhafızlar arasında 150 ila 200’ünün Corona virüsü testleri pozitif çıktı.
24 Ocak: İki hafta boyunca hastanede Corona virüsü tedavisi gören Bolivya’nın eski Cumhurbaşkanı Evo Morales taburcu edildi. Latin Amerika ülkesinde vaka sayısı 200 bini, can kaybı 10 bini buldu.
25 Ocak: ABD Başkanı Joe Biden Corona virüsü salgınıyla mücadele kapsamında, Brezilya, İrlanda, İngiltere ve 26 Avrupa ülkesine yönelik seyahat yasaklarını yeniden yürürlüğe koydu. Listeye Güney Afrika da eklendi. Yeni önlemler uyarınca, ABD’ye gelişlerinden 14 gün öncesinde kısıtlamaların getirildiği ülkelerde bulunmuş olan neredeyse bütün yabancı vatandaşların ABD’ye girişi yasaklanıyor.
26 Ocak: Moderna geliştirdiği aşının virüsün İngiltere ve Güney Afrika’da görülen yeni türlerine karşı koruma sağladığını düşündüklerini ancak Güney Afrika’da görülen yeni türe yönelik yeni bir aşıyı test edeceğini açıkladı. Aşının virüsün İngiltere’de mutasyon sonucu görülen türünde antikor yanıtını değiştirmediği belirtildi; Güney Afrika’dan çıkan türünün ise antikor yanıtını azalttığı kaydedildi.
27 Ocak: Tüm dünyada kayıtlara geçen Corona virüsü vaka sayısı 100 milyonu, can kaybı ise 2 milyon 200 bini aştı. Amerika, Brezilya, Hindistan ve Meksika’nın ardından can kaybının 100 bini geçtiği ülkeler listesine İngiltere de eklendi.
28 Ocak: Suriyeli mültecilerin kaldığı Elbeyli Geçici Barınma Merkezi’ni ziyaret eden AB Büyükelçisi Nikolaus Meyer-Landrut, Türkiye’nin COVID-19 ile mücadele kapasitesinin arttırılması amacıyla ortak çalışmalar yürüttüklerini ancak mültecilere aşı göndermek gibi bir politikaları olmadığını söyledi.
29 Ocak: Almanya, mutasyona uğramış Corona virüs türlerine karşı yeni seyahat kısıtlamalarını uygulamaya koydu. İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya’nın yanı sıra AB ülkeleri Portekiz ve İrlanda’ya yönelik seyahat yasakları, 29 Ocak’ı 30 Ocak’a bağlayan gece saat 00.00’dan itibaren 17 Şubat’a kadar geçerli olacak. Tüm uçuşlar durdurulurken, söz konusu ülkelerde yaşayan Alman vatandaşlarının Almanya’ya dönüşüne izin verilecek.
30 Ocak: Novavax ve Johnson & Johnson firmalarının geliştirdiği yeni aşılar Corona virüsü pandemisine karşı mücadelede umudu arttırdı ancak bu firmaların son paylaştığı deney verileri, aşıların Corona virüsünün Güney Afrika’da ortaya çıkan mutasyonlu türünün yaygın görüldüğü ülkelerde etki oranının çok daha düşük olduğunu ortaya koydu.
31 Ocak: Belçika’nın başkenti Brüksel’de Corona virüsü kısıtlamalarına tepki gösteren protestocular izinsiz gösteri düzenledi. Polis 300 kadar göstericiyi tutukladı. 21 milyon nüfuslu ülkede 21 binden fazla kişi virüs nedeniyle hayatını kaybetti.
1 Şubat: ABD’de toplu taşıma araçları ve mekanlarının tamamına yakınında yüz maskesi takılması zorunlu hale geldi. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin genelgesine göre bugünden itibaren uçak, gemi, tren, metro, otobüs, taksi ve ortak kullanılan araçlar ile havaalanı, otobüs ve feribot terminali, metro istasyonu ve deniz limanlarında yüz maskesi takmak zorunlu olacak.
2 Şubat: Tıp dergisi Lancet’ta yayınlanan kapsamlı bir araştırmanın ilk sonuçlarına göre Rus bilim adamları, geliştirdikleri Sputnik-V aşısının Corona virüsüne karşı güvenli ve etkili olduğunu açıkladı. Araştırmacılar, geçen sonbaharda Rusya’da 20.000 kişinin katıldığı deneylerde aşının, virüsün neden olduğu COVID-19 hastalığına yakalanmayı önlemede yaklaşık yüzde 91 etkili olduğunu bildirdi.
3 Şubat: Sağlık sistemi, sosyal güvenceler, ekonomik kriz gibi sorunlardan dolayı her dört can kaybından en az birinin yaşandığı Latin Amerika’da kayıt altına alınan ölü sayısı 603 bin 12’ye ulaştı. İlk vakanın 26 Şubat’ta Brezilya’da; ilk ölümün ise 7 Mart’ta Arjantin’de kayıt altına alındığı Latin Amerika, Avrupa’dan sonra en fazla ölümün yaşandığı yer konumunda.
4 Şubat: İngiltere, Pfizer ve BioNTech’in ortak geliştirdiği aşıların her birinden birer doz uygulayarak bu birleşimin virüse karşı etkisinin araştırılacağı bir deney başlattı. Çalışmaya ilişkin ilk sonuçların Haziran ayında açıklanması hedefleniyor. Araştırmada dört ve on iki haftalık aralıklarla iki doz halinde önce Pfizer ve sonra da AstraZeneca ya da tam tersi şekilde dozlar uygulanacak.
5 Şubat: ABD’de Biden yönetimi Savunma Bakanlığı’nın, aktif görevdeki 1.100 ordu mensubunu Corona virüsü dağıtım çalışmalarına destek için görevlendirdiğini açıkladı. Bu sayının gelecek haftalarda ve aylarda artabileceği belirtildi.
6 Şubat: Çinli Sinovac firmasına göre Brezilya ve Türkiye’de Corona virüsü aşısının ileri safha deneyleri aşının hastaneye kaldırılma ve ölümü yüzde 100 önlediğini gösteriyor. Aşının enfeksiyonun engellenmesinde ise etki oranının düşük olduğu kaydedildi.
7 Şubat: İran geliştirdiği ikinci Corona virüsü aşısını insanlar üzerinde denemeye başladıklarını açıkladı. Razi Aşı ve Serum Araştırma Enstitüsü’nün hem enjekte edilebilebilir hem de solunabilir olduğu bildirildi.
8 Şubat: Güney Afrika, AstraZeneca aşısıyla yürütülen kitlesel aşı kampanyasını askıya aldı. Kararın alınmasında yeni bir araştırmanın sonuçları etkili oldu. Araştırma AstraZeneca aşısının ülkede ortaya çıkan mutasyona uğramış yeni Corona virüsü varyantına karşı daha az etkili olduğunu ortaya koydu.
9 Şubat: Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Çin’i ziyaret eden ekibi, çalışmalarını tamamlama hazırlığında. Corona virüsünün ortaya çıkışıyla ilgili araştırma yürüten ekip, virüsün Çin’deki bir laboratuvardan sızma ihtimalinin düşük olduğu kanısına vardı. WHO uzmanları, virüsün bir hayvandan insanlara bulaştığı tezinin çok daha muhtemel olduğu görüşünde.
10 Şubat: Almanya’da 14 Şubat’a kadar geçerli olan Corona virüsü salgını kısıtlamalarının 7 Mart’a kadar uzatılmasına karar verildi. Başbakan Angela Merkel, 2 Kasım’dan bu yana süren ve geçen aylarda daha da sertleşen kısıtlamaların 3 hafta daha uzatılacağını duyurdu.
11 Şubat: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) uzmanları tarafından yapılan araştırmalara göre, çift maske kullanılması ve maskenin yüze tam oturduğundan emin olunması, kişinin Corona virüsüne maruz kalma olasılığını önemli ölçüde azaltıyor.
12 Şubat: Başkan Joe Biden, eski başkan Donald Trump’tan devraldığı Corona virüsü aşı programını eleştirdi; Amerikalılar’a sabırlı olmaları çağrısı yaptı ve yönetimin 200 milyon doz aşı daha satın aldığını açıkladı.
13 Şubat: Oxford Üniversitesi, AstraZeneca aşısını ilk defa çocuklar üzerinde test etmeyi planladıklarını ve yaşları 6 ile 17 arasında değişen 300 gönüllü ile çalışma başlatacaklarını açıkladı.
14 Şubat: Amerika’da son günlerde günlük ortalama Corona vaka sayısı aylar sonra ilk defa 100 binin altına düştü.Aralık ayının önemli bir bölümünde günlük ortalama vaka sayısı 200 bin, Ocak ayı boyunca ise bu rakam 250 bin civarındaydı.
15 Şubat: Dünya Sağlık Örgütü (WHO), AstraZeneca firmasıyla Oxford Üniversitesi’nin ortak geliştirdiği Corona virüsü aşısına acil durum onayı verdi. AstraZeneca’nın aşılarından biri Güney Kore firması SKBio, diğeri de Hindistan Serum Enstitüsü ile ortak geliştirildi. Aşıların 18 yaş üzeri bireyler için uygun olduğu ve kurumun yoksul ve düşük gelirli ülkelere aşı tedariği için başlattığı COVAX programı kapsamında dağıtılacağı belirtildi.
16 Şubat: Güney Kore parlamentosu istihbarat komisyonu üyesi Ha Tae-keung, Ulusal İstihbarat Dairesi’nin kapalı kapılar ardında verdiği bir brifingde kendisine ve diğer parlamento üyelerine Kuzey Kore’nin Corona virüsü aşısıyla ilgili teknolojileri ele geçirmek için Pfizer’a siber saldırıda bulunduğunu söylediğini öne sürdü.
17 Şubat: Avrupa Birliği, Amerikan biyoteknoloji firması Moderna’nın geliştirdiği Corona virüsü aşısından 300 milyon doz satın almak için anlaşma yaptığını bildirdi. AB ayrıca Avrupa çapında yayılmaya devam eden yeni Corona virüsü varyantlarıyla mücadele için yaklaşık 250 milyon Euroluk fon sağlayacağını duyurdu.
18 Şubat: Corona virüsünün Güney Afrika’da ortaya çıkan varyantının Pfizer/BioNTech aşısının antikor korumasını üçte iki oranında azaltabileceği öne sürüldü. Şirket tarafından yapılan açıklamada aşının virüsün bu mutasyonuna karşı koruma sağlayıp-sağlamayacağının da net olmadığı belirtildi.
19 Şubat: Pfizer ve BioNTech firmaları 4 bin gönüllüyle başlattıkları bir çalışmada Corona virüsü aşısının sağlıklı hamile kadınlar üzerinde güvenlik ve etkisini araştırdıklarını açıkladı.
20 Şubat: İngiltere, BM Güvenlik Konseyi’ne sunduğu bir karar tasarısıyla, çatışma bölgelerinde yaşayanların da aşılanabilmesi için tüm tarafların acilen çatışmalara insani ara vermesini talep etti.
21 Şubat: Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Dr. Anthony Fauci Amerikalılar’ın gelecek yıl da maske takabileceğini söyledi.
22 Şubat: Johns Hopkins Üniversitesi verilerine göre Amerika’da Corona virüsü pandemisi nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı yarım milyonu aştı. 500 bin, Missouri eyaletinin Kansas City kentinin nüfusuna eşit. Associates Press haber ajansına göre bu sayı ayrıca Amerika’da 2019 yılında kronik alt solunum yolu hastalıkları, inme, Alzheimer, grip ve zatürrenin yol açtığı ölüm vakalarının toplamından fazla.
23 Şubat: ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), ilaç üreticilerinin, Corona virüsünün yeni varyantlarını hedefleyecek şekilde uyarlanmış aşıları test etmek için, binlerce yeni gönüllüyü içeren sıfırdan büyük klinik çalışmalar yapmasına gerek olmayacağını duyurdu. Daire, şirketlerin güncellenmiş aşıların etkinliğini, yıllık grip aşıları için kullanılan benzer bir süreçle test edebileceğini söyledi.
24 Şubat: ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri, Corona virüsü atlatanlarda nefes sorunları, bilinç bulanıklığı ve halsizliğin neden sürdüğüyle ilgili bir bir araştırma başlattı.
25 Şubat: Pfizer ve BioNTech, Corona virüsünün yeni varyantlarına karşı bağışıklık tepkisini daha iyi anlamak için, geliştirdikleri aşının üçüncü bir dozunu test etmeye başladıklarını bildirdi. İki firma, Güney Afrika’da ve başka yerlerde bulunan yüksek derecede bulaşıcı yeni varyanta karşı özellikle koruma sağlamak için, modifiye edilmiş bir aşının teste tabi tutulması konusunda da denetleyici kurumlarla görüşmelerini sürdürüyor.
26 Şubat: Fransa’da, Corona virüsü salgınının İngiltere ve Güney Afrika varyantlarının hızla yayılması nedeniyle vaka sayıları 30 bini aştı. Başbakan Jean Castex, aralarında başkent Paris’in de bulunduğu 20 ilin gözlem altına alındığını söyledi.
27 Şubat: Amerikan ilaç firması Johnson & Johnson (J&J) tarafından geliştirilen tek dozluk aşı, Amerika’da acil kullanım izni alan üçüncü Corona virüsü aşısı oldu.
28 Şubat: İngiltere’de salgının neden olduğu yoksullaşmanın özellikle çocuklu aileler üzerinde ezici sonuçları olduğu tespit edildi. Ekim ve Aralık ayları arasında gıda yardım merkezlerinden yiyecek yardımı alanların sayısında yüzde 61’lik artış olduğu belirlendi.
1 Mart: Avrupa Birliği‘nde, ülkeler arası seyahatleri kolaylaştıracağı düşünülen aşı pasaportu konusundaki planlar somutlaşıyor. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, pasaport için gerekli yasal düzenlemenin bu ay içinde hazırlanacağını ve üye ülkelerin onayına sunulacağını bildirdi.
2 Mart: Dünya Sağlık Örgütü’nün yoksul ülkelere Corona virüsü aşısı sağlanması için başlattığı COVAX programı, Mayıs ayı sonuna kadar 142 ülkeye 237 milyon doz AstraZeneca aşısı göndereceğini açıkladı. Aşıya adil erişimi hedefleyen program bu sayede tedariki küresel ölçekte arttırmayı umuyor.
3 Mart: Hacettepe Üniversitesi’nin Türkiye’de gönüllüler üzerindeki çalışmasına göre, Çin şirketi Sinovac’ın ürettiği CoronaVac aşısının etkinlik oranı yüzde 83,5 oldu.
4 Mart: AB aşı onay kurumu Avrupa İlaç Dairesi (EMA) uzun tartışmaların ardından Sputnik V’i onay incelemesine aldı. Rusya onayın ardından Avrupa Birliği’ne, Haziran ayından itibaren, 50 milyon doz teslim edebileceğini açıkladı.
5 Mart: Corona virüsünün nasıl ortaya çıktığını araştırmak üzere kısa süre önce Çin’e giden Dünya Sağlık Örgütü (WHO) uzmanlarının, elde ettikleri bulgulara ilişkin ara raporu açıklamayacakları iddia edildi. Wall Street Journal gazetesinin haberine göre WHO ekibi, “Pekin ve Washington arasında giderek tırmanan gerginlik” nedeniyle Çin’de Corona virüsünün çıkış noktasını bulmak için yürüttüğü incelemelere ilişkin ara raporu yayınlamama kararı aldı.
6 Mart: Salgın ilk ortaya çıktığında Avrupa’da Corona virüsün merkez üssü haline gelen İtalya’da neredeyse bir yıl sonra vaka sayısı 3 milyonu aştı. 99 binden fazla can kaybının olduğu ülkede vakalardaki artışın, virüsün İngiltere’den yayılan yeni varyantı nedeniyle olduğu tahmin ediliyor.
7 Mart: Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) verilerine göre Amerika’da Pazar günü itibarıyla iki doz aşı olanların sayısı 30 milyon 686 bin 881 oldu. Pazar günü itibarıyla ülke genelinde dağıtılan aşı 116 milyon 363 bin 405 doz. Yetkililer ayrıca toplamda yaklaşık 60 milyon kişinin bir ya da iki doz aşısını olduğunu da kaydetti.
8 Mart: CDC, Corona virüsü aşısının tüm dozlarını olmuş kişiler için kılavuz yayınladı.CDC Başkanı Dr. Rochelle Walensky, Corona virüsü aşısını olanların küçük gruplar içinde diğer aşılanmış kişilerle maske takmadan biraraya gelebileceklerini belirtti. Ancak yetkili, aşı olanların evlerinin dışında yine de maske takmaya devam etmeleri tavsiyesinde bulundu.
9 Mart: Yeni bir laboratuvar çalışması Pfizer ve BioNTech firmalarının aşısının Corona virüsünün ilk kez Brezilya’da ortaya çıkan varyantına karşı etkili olduğunu ortaya koydu. New England Journal of Medicine’de yayınlanan çalışmaya göre aşı Brezilya varyantını etkisiz hale getirmeyi başardı.
10 Mart: Sivil toplum kuruluşu Pew Charitable Trusts’ın son araştırmasına göre, hastalığa müdahale seçeneklerinin yok denecek kadar az olduğu dönemde tedavi için hızlı harekete geçmek zorunda kalan doktorlar, 2020’nin Şubat ile Temmuz ayları arasında aşırı sayıda antibiyotik reçetesi yazdı.
11 Mart: Dünya Sağlık Örgütü, Corona virüsü salgınını pandemi ilan edeli bir yıl oldu.Corona Virüsü Pandemi İlan Edileli Bir Yıl Oldu
12 Mart: Ecza firması Novavax, Corona virüsü aşısının, virüsün Çin’den dünyaya yayılan orijinal türünü önlemede yüzde 96 etkili olduğunu bildirdi. Açıklamaya göre aşı ayrıca daha bulaşıcı olan ve İngiltere’den çıkan varyanta karşı da yüzde 86 koruma sağlıyor.
13 Mart: Gürcistan, ilk Corona virüsü aşılarını teslim aldı ve aşılama çalışmalarına başlayan son Avrupa ülkesi oldu. Ülkeye, COVAX kapsamında 43 bin 200 doz AstraZeneca aşısı gönderildi.
14 Mart: Amerika’da uçakla seyahat edenlerin sayısı 2020’nin Mart ayından buyana en üst seviyeye çıktı. Ulaştırma Güvenlik İdaresi göre Cuma günü itibarıyla 1 milyon 357 bin yolcu uçakla seyahat etti. Bu, 15 Mart 2020’den sonra tespit edilen en yüksek rakam.
15 Mart: Danimarka ve Norveç’te iki sağlık görevlisinin yaşamını yitirmesi, bazı kişilerde de “kan pıhtılaşması ve tromboz” vakalarının görülmesi üzerine Avrupa ülkeleri, AstraZeneca aşısının kullanımını “önlem amaçlı” askıya aldı. Avusturya, Danimarka, İzlanda ve Norveç’in ardından, hafta sonu Hollanda, İrlanda ve Bulgaristan, 15 Mart’ta da Almanya, Fransa ve İtalya AstraZenca aşısının kullanımını askıya aldıklarını açıkladı.
16 Mart: Çin’de acil kullanım onayı alan Corona virüsü aşılarının sayısı beşe yükseldi. Çin Hastalık Kontrol Merkezi tarafından geliştirilen aşı, ülkede acil kullanım onayı alan son aşı oldu. Amerikan biyoteknoloji firması Moderna da Corona virüsü aşısının orta ila ileri seviye çalışmalar kapsamında çocuklar üzerine denenmeye başlandığını açıkladı.
17 Mart: Fransa Başbakanı Jean Castex, güveni arttırmak için izin çıktığı anda AstraZeneca aşısını yaptıracağını söyledi.
18 Mart: Avrupa İlaç Dairesi (EMA) AstraZeneca aşısı olan hastalarda da kan pıhtılaşması ve tromboz vakalarının görülmesi üzerinde AB ülkelerinin birbiri ardına askıya aldığı aşı üzerindeki incelemesini tamamladı. EMA Başkanı Emma Cooke, Amsterdam’da düzenlediği basın toplantısında, Avrupa genelinde bildirilen ciddi yan etkileri ayrıntılı olarak incelediklerini ve aşının güvenli olduğunu tespit ettiklerini kaydetti
19 Mart: ABD’de Başkan Joe Biden’ın göreve gelmesinin ardından ilk 100 günde 100 milyon Corona virüsü aşısı hedefi, 58’inci günde aşıldı.
20 Mart: Almanya, Hırvatistan, Sırbistan ve Karadağ’da Corona virüsü tedbirlerine karşı protestolar düzenlendi. Protestocular, vakalar artmasına rağmen tedbirlerin gevşetilmesini talep etti.
21 Mart: Pakistan Başbakanı İmran Han’ın Corona virüsüne yakalandığı açıklandı. Sağlık Bakanı, Han’ın Corona aşısı olduktan iki gün sonra test sonucunun pozitif çıktığını duyurdu.
22 Mart: ABD Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Başkanı Rochelle Walensky, hemen harekete geçilmemesi halinde Amerika’da da vakalarda Avrupa’dakine benzer yeni artışların olabileceği uyarısında bulundu.
23 Mart: Türkiye’de Corona virüsü vakaları ve salgına bağlı ölümlerde ciddi artış yaşanıyor. Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı verilere göre, son 24 saatte 26 bin 182 kişinin Corona virüsü testi pozitif çıktı, 138 kişi vefat etti.Soğuk Algınlığı Virüsü Corona’yı Vücuttan Atabilir mi?
24 Mart: İskoçya’daki Glasgow Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre soğuk algınlığına neden olan rinovirüsleri, Corona virüsünü vücuttan atarak hastalığa karşı bir miktar koruma sağlıyor olabilir.
25 Mart: Amerikan Pfizer firmasıyla Alman ortağı BioNTech, Corona virüsüne karşı geliştirdikleri aşıyı 12 yaş altı çocuklar üzerinde denemeye başladı. Pfizer, 2022 yılı itibariyle bu yaş grubundakilere de aşının uygulanmasının hedeflendiğini bildirdi.
26 Mart: Johns Hopkins Üniversitesi verilerine göre Corona virüsü kaynaklı vaka sayıları tüm dünyada 125,5 milyonu aştı. ABD, 30 milyonun üzerinde vaka sayısıyla ilk sırada. 12,3 milyon vaka ile ikinci sırada olan Brezilya’yı 11,8 milyon vakayla Hindistan izliyor.
27 Mart: ABD’de en az 140 milyon doz aşının yapıldığı açıklandı. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) 27 Mart’ta açıkladığı verilere göre dağıtılan aşı dozu sayısı da 180 milyon 600 bini geçti.CDC açıklamasında 91 milyon 700 binden fazla kişinin en az bir doz aşı olduğunu, 50 milyondan fazla kişinin tamamen aşılandığı kaydedildi.
28 Mart: Romanya’da 104 yaşında bir kadın, ikinci doz Pfizer aşısını oldu. Tüm dünyayı kasıp kavuran 1918 İspanyol gribi salgınından iki yıl önce dünyaya gelen Zoea Baltag, ”Virüsten kurtulmanın tek yolu aşı” dedi.
29 Mart: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Başkanı, gazetecilere verdiği brifingde, “Bir felaket yaklaşıyor ve şu anda korkuyorum” diyerek ABD’de giderek artan Corona vakalarından duyduğu endişeyi dile getirdi.
30 Mart: Çin yönetimiyle Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) ortak yürüttüğü Corona virüsü araştırmasının sonucunda, virüsün yarasalardan insanlara başka bir hayvanın vasıtasıyla bulaşma ihtimalinin en muhtemel senaryo olduğu tespitine varıldı. Associated Press haber ajansının araştırma raporunun taslağına dayandırdığı haberde, virüsün bir laboratuvardan sızmış olma ihtimalinin ise raporda “aşırı düşük olasılık” olarak nitelendirildiği belirtildi.
1 Nisan: Pfizer ve BioNTech, ortak geliştirdikleri Corona virüsü aşısının hastalığı önlemede yüzde 91 etkili olduğunu açıkladı. Yeni etkinlik oranı, son altı ayda aşı olanlarla ilgili verilere dayandırıldı. İki firma ayrıca, virüsün yeni bir türünün yaygın olduğu Güney Afrika’daki deneyde, aşının 800 katılımcı arasında hastalığı önlemede yüzde 100 etkili olduğunu bildirdi.
2 Nisan: Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Corona virüsü salgınına yönelik kılavuzunu güncelledi. Buna göre, iki doz aşısını olan ya da tek doz Johnson and Johson aşısı olan kişiler, Corona virusü testi yaptırmadan veya daha sonra karantinaya girmeden ABD içinde seyahat edebilecek.
3 Nisan: Almanya’nın birçok kentinde hükümetin Corona virüsü salgını politikalarını protesto gösterileri düzenlendi. Stuttgart kentinde düzenlenen gösteriye 20 bin kişinin katıldığı bildirilirken, eyleme katılanların çoğunun maske ve mesafe kurallarına uymadığı, polisin de olay çıkmaması için bu duruma göz yumduğu görüldü.
4 Nisan: Hristiyan dünyası bir kez daha Paskalya Bayramı’nı pandemi sebebiyle alınan önlemler gölgesinde kutladı. Papa Francis Paskalya sebebiyle yaptığı konuşmada aşı konusunda ülkelere ‘’sorumluluk ruhu’’ içinde hareket etme çağrısında bulundu.
5 Nisan: ABD’de bir gün içinde görülen yeni Corona virüsü vakalarında üç haftadır artış gözlemleniyor. Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezleri (CDC) göre bir önceki haftaya göre yeni vaka sayısında yüzde 7 oranında artış var.
6 Nisan: Reuters haber ajansına göre bugün itibariyle Corona virüsü enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı dünya çapında 3 milyonu geçerken, başta Brezilya ve Hindistan olmak üzere dünyanın farklı noktalarında vaka ve ölümlerin artması dikkat çekiyor. Sağlık uzmanlarına göre bunun nedeni, ilk olarak İngiltere ve daha sonra da Güney Afrika’da tespit edilen virüsün mutasyona uğramış türleri. Sadece son üç ay içinde bir milyon kişi daha yaşamını yitirdi.
7 Nisan: Avrupa İlaç Dairesi’nden yapılan açıklamada İngiliz AstraZeneca firması ve Oxford Üniversitesi’nin ortak geliştirdiği Corona virüsü aşısının nadir görülen kan pıhtılaşması vakalarıyla ilgisi olabileceği açıklandı.
Kan Pıhtılaşmasına Neden Olan Aşılar Hakkında Neler Biliniyor?
8 Nisan: AB, ABD, Avustralya ve Japonya’dan 24 araştırmacı, yayınladıkları açık mektupta Dünya Sağlık Örgütü’nün Çin’de yaptığı araştırmanın yetersiz olduğunu söyleyerek yeni bir araştırma istedi.
9 Nisan: Avrupa İlaç Dairesi (EMA), Johnson & Johnson firmasının geliştirdiği Corona virüsü aşısını olan dört kişide nadir görülen kan pıhtılaşmasına rastlandığı haberlerini incelediğini açıkladı. EMA, ayrıca AstraZeneca aşısıyla ilgili araştırmasının da, aşının kanamaya da neden olduğu haberlerini içine alacak şekilde kapsamını genişlettiğini duyurdu.
10 Nisan: Birleşmiş Milletler, Corona virüsü aşısının dünyaya eşit bir şekilde uygulanmamasının endişe verici olduğunu, aşıya eşit erişimin sağlanmaması halinde, ülkeler arasındaki farkın giderek artacağı ve salgının ortadan kalkmayacağını bildirdi.
12 Nisan: Rusya Corona virüsü vakalarının arttığı gerekçesiyle Türkiye’ye uçak seferlerine 15 Nisan ve 1 Haziran arasında kısıtlama getireceğini açıkladı.
13 Nisan: ABD’de Johnson & Johnson firmasının geliştirdiği Corona virüsü aşısının uygulanmasının, kan pıhtılaşmasına yol açtığı gerekçesiyle geçici olarak durdurulması tavsiye edildi. Firma da aşının Avrupa’da uygulanmaya başlanmasını ertelediğini açıkladı.
14 Nisan: Avrupa Birliği ülkelerinin bu yaz turizm faaliyetlerini yeniden başlatmak için COVID seyahat sertifikası kullanılması konusunda resmi olarak anlaştıkları bildirildi. İki diplomatik kaynak, AB milletvekillerinin ayrıntıları Mayıs ayında görüşeceklerini söyledi.
15 Nisan: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ve Kansas Üniversitesi’nin ortak araştırmasına göre, uçakta orta koltuğun boş bırakılması Corona virüsüne maruz kalma riskini yüzde 57 oranına kadar azaltabiliyor.
16 Nisan: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Corona virüsü vakalarının dünya genelinde endişe verici bir oranda arttığını açıkladı. WHO’ya göre, her haftaki yeni vaka sayısı bir önceki haftayı ikiye katlıyor. Virüsün bulaşma oranı, pandemi başladığından bu yana görülen en yüksek seviyeye yaklaşıyor.
İngiltere Karantinadan Normalleşmeye Geçti
17 Nisan: Karantina’dan normalleşmeye doğru ikinci adımın atıldığı Londra’da, ilk haftasonu halk caddelere akın etti. Alışveriş mağazalarının önünde uzun kuyruklar oluştu. Kapıda bekleyen güvenlik görevlileri içeriden çıkan müşteri sayısına göre içeri müşteri kabul etti.
18 Nisan: Almanya’da Corona salgınında hayatını kaybedenler için “Ulusal Matem Günü” düzenlendi.
20 Nisan: Yaklaşık 70 ülkeye aşı ihraç eden Çin, ülke içinde üretilen Corona virüsü aşısını olan yabancılar ve Çin vatandaşlarının ülkeye girişini kolaylaştırmak için kendi aşı pasaportunu çıkarma hazırlığında.
21 Nisan: ABD Dışişleri Bakanlığı seyahat uyarı listesini yeniden güncelledi. Gözden geçirilen listede “Dördüncü Seviye: Seyahat Etmeyin” kategorisine Salı gününden bu yana yaklaşık 100 ülke eklendi. 26 Ağustos 2020’den bu yana bakanlığın üçüncü seviye, yani “seyahat etme planlarınızı tekrar gözden geçirin” uyarı listesinde yer alan Türkiye de artık ‘’seyahat edilmemesi’’ gereken ülkeler arasında.
22 Nisan: Hindistan Sağlık Bakanlığı verilerine göre son rakamlarla birlikte ülkedeki toplam enfeksiyon vakası 15 milyon 930 bine yükseldi. Ülkede hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde yatak bulmak giderek zorlaşırken oksijen sıkıntısı da başgösterdi.
23 Nisan: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus’un açıklamalarına göre, yoksul ve düşük gelirli ülkelerde uygulanan doz sayısı tüm dünyada uygulanan dozların sadece binde üçünü oluşturuyor.
24 Nisan: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin danışma kurulunun Johnson&Johnson’ın geliştirdiği Corona virüsü aşısının kullanımına yeniden başlanmasını tavsiye etmesi üzerine ABD sağlık yetkilileri aşının uygulanmasının durdurulması kararını kaldırdı.
25 Nisan: ABD Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) bugüne kadar ABD’de 228,7 milyon Corona virüsü aşısı yapıldığını açıkladı. Dağıtılan aşı dozu miktarı ise 290,7 milyon civarında
26 Nisan: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) alınan verilere göre, Amerikalılar’ın yaklaşık yüzde 8’i ikinci doz aşısını olmadı. Bu da 5 milyondan fazla Amerikalı’nın ilk dozda kaldığı anlamına geliyor. Mart ayında yaklaşık yüzde 3,4 olan bu oran iki kattan fazla artmış durumda.
27 Nisan: Türkiye’de 29 Nisan’da başlayacak ve 17 gün sürecek ‘‘tam kapanma’’da hem tekel bayilerinin kapanacak olması hem de açık olan süper marketlerde alkollü içecek satışının yasaklanması tartışma yarattı.
Tam Kapanmada Alkollü İçecek Yasağı Hukuki mi?
28 Nisan: Merkezi Almanya’da bulunan BionTech firmasının kurucusu Uğur Şahin, bir süredir tartışılan Corona virüsü aşıları için fikri mülkiyet muafiyeti verme yönteminin aşı üretimini arttırmak için doğru yol olmadığını söyledi.
29 Nisan: Türkiye’de “tam kapanma” süreci bugün saat 19.00’da başladı. Yürürlüğe giren kısıtlamalar 17 Mayıs Pazartesi günü sabah 5.00’e kadar geçerli.
30 Nisan: Hindistan’da birçok eyelette Corona virüsü aşısı tükendi. Ülkede Corona virüsünün ikinci dalgası hastanelerin ve morgların dolmasına neden oldu. Ülkede dokuz gündür arka arkaya günde 300 binden fazla yeni vaka görüldü.
1 Mayıs: Venezuela Doktorlar Birliği’nin açıkladığı verilere göre ülkedeki 2 bin 117 can kaybından en az 513’ü sağlık personeli. Bu sayı pandemide yaşamını yitiren her 4 kişiden en az birinin sağlık personeli olduğu anlamına geliyor.
2 Mayıs: Hindistan’da Yeni Delhi Yüksek Mahkemesi hastaneler için ayrılan oksijenlerin gerekli dağıtımının yapılmaması halinde hükümet yetkililerini cezalandıracağını kaydetti.
3 Mayıs: Avrupa Birliği yönetimi, daha fazla ülkeden yabancı turistin Avrupa’yı ziyaret etmesi için Corona virüsü nedeniyle alınan seyahat kısıtlamalarının gelecek ay gevşetilmesi tavsiyesinde bulundu. Avrupalı yetkililer, kısıtlamaların kalkmasıyla birlikte, salgın nedeniyle zarar gören turizm endüstrisinin bu yaz yeniden canlanmasını umuyor.
4 Mayıs: Corona virüsü aşısı üreticilerinden BioNTech, aşısının 2-8 santigrat derece sıcaklıkta 6 aya kadar saklanabilen versiyonu için onay başvurusu yapmaya hazırlanıyor.
5 Mayıs: Dünya Sağlık Örgütü Tavsiye Grubu, SinoVac tarafından geliştirilen CoronaVac aşısının 60 yaş altındaki yetişkinlerde etkili olduğunu bildirdi, ancak ciddi yan etkilerle ilgili bazı önemli verilerin eksik olduğunu kaydetti.
6 Mayıs: İlaç firması Moderna insanlar üzerindeki son deneylerde, hem mevcut Corona virüsü aşısının hem de deneysel yeni bir aşı adayının üçüncü dozunun, ilk olarak Brezilya ve Güney Afrika’da ortaya çıkan virüs varyantlarına karşı bağışıklığı arttırdığını açıkladı.
7 Mayıs: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çin’in devlete ait ilaç firması Sinopharm’ın Corona virüsü aşısına acil durum kullanım onayı verdi. Böylece WHO ilk kez batılı ülkeler tarafından geliştirilmemiş bir salgın hastalık aşısına acil durum onayı vermiş oldu.
8 Mayıs: Avrupa Komisyonu, ABD ve diğer büyük imalatçıları, Corona virüsü aşılarının fikri mülkiyet haklarından feragat etmekten bahsetmek yerine, Avrupa Birliği’nin yaptığı gibi ürettiklerini ihraç etmeye çağırdı. Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, AB liderleri zirvesinin oturum aralarında düzenlediği basın toplantısında, fikri mülkiyet haklarından feragat edilmesi konusundaki tartışmaların, kısa ve orta vadede tek bir doz Corona virüsü aşısı üretimine hizmet etmeyeceğini söyledi.
9 Mayıs: Almanya’da 9 Mayıs’tan itibaren iki kez aşılanmış kişiler veya Corona hastalığını geçirip, iyileşenler için belirli kısıtlamalar artık geçerli değil. Bilim dünyası ve uzmanlar iki doz aşı yaptıranların yanısıra, hastalığı kapıp iyileşenlerin, en az 6 ay boyunca virüsü bulaştırma riskini çok düşük olarak değerlendiriliyor. Bu şekilde virüse karşı bağışıklık kazananlar, akşam 22’de başlayan sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaklar, ayrıca başka insanlarla buluşma veya sosyal faaliyetlere katılma gibi temel hak ve özgürlükleri geri verilecek.
10 Mayıs: Inovio ilaç firması Corona virüsü aşı adayının güvenli olduğunu, vücutta tepkiye yol açmadığını ve orta aşama deneylerde yeni Corona virüsüne karşı bağışıklık yanıtı oluşturduğunu bildirdi.
11 Mayıs: ABD’de, Pfizer/BioNTech’in Corona virüsüne karşı geliştirdiği aşının uygulama yaşının 12’ye düşürülmesine onay verildi. Kararın, aşıya talebin önemli ölçüde yavaşladığı ülkede aşılama programını hızlandırması umuluyor.
12 Mayıs: 12 Mayıs Dünya Hemşireler Günü kapsamında Türk Hemşireler Derneği tarafından yapılan basın açıklamasında salgının mevcut sorunları daha da derinleştirdiğine dikkat çekildi, mesleki sorunlar için çözüm önerileri sunuldu.
13 Mayıs: Corona virüsü salgınının dünya üzerinde an itibariyle en etkili olduğu ülke durumundaki Hindistan’da, bir günde 4 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Son 24 saatte, 360 binden fazla yeni vaka tespit edildi.
14 Mayıs: Science dergisine ortak bir mektup gönderen bilimadamları, “Hem laboratuvardan hem de zonotonik sızıntı ihtimalleri hala geçerli” ifadelerini kullandı, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO), ‘laboratuvar sızıntısı’ teorisini “dengeli bir şekilde” değerlendirme altına almadığını savundu.
15 Mayıs: Türk Hava Yolları, İngiltere uçuşlarını geçici bir süreyle durdurduğunu açıkladı.
16 Mayıs: İçişleri Bakanlığı 17 Mayıs tarihi itibariyle başlayacak kademeli normalleşme uygulaması kapsamında alınacak tedbirlere ilişkin bir genelge yayımladı. Corona virüsü salgını nedeniyle alınan önlemlere dair yapılan yeni düzenlemeler 1 Haziran tarihine göre geçerli olacak. Genelgeye göre hafta içi akşam saat 21’den sabah 5’e kadar ve haftasonları sokağa çıkma yasakları devam edecek.
17 Mayıs: ABD Başkanı Joe Biden Haziran ayı sonuna kadar Pfizer, Moderna ve Johnson & Johnson üretimi olan 20 milyon doz aşıyı diğer ülkelerle paylaşacaklarını belirtti. Biden, “Rusya ve Çin’in aksine” aşıyı bir avantaj elde etmek amacıyla kullanmayacaklarının mesajını verdi.
Hindistan’da Salgın Kaynaklı Can Kaybı Sayısı 300 bini Geçti
18 Mayıs: Corona virüsü salgınının en yoğun olarak sürdüğü ülke olan Hindistan’da vaka sayısı 25 milyonu geçti. Ülke bir yandan da bölgedeki kasırgalar nedeniyle sıkıntılar yaşıyor. Kasırganın vurduğu bölgelerdeki yaklaşık 200 bin kişi tahliye edildi. Yetkililer bu kişilere Corona testleri yapıldığını ve maskeler dağıtıldığını belirtiyor.
19 Mayıs: Avrupa Birliği ülkeleri, yaz sezonu öncesinde AB dışından gelecek kişilere seyahat kısıtlamalarını hafifletme kararı aldı. İki doz Corona virüsü aşısını olanlar AB ülkelerine seyahat edebilecek.
20 Mayıs: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Avrupa’da salgınla mücadelede şu anda uygulanmakta olan Corona virüsü aşılarının, dolaşımda olan ve endişe yaratan tüm varyantlara karşı koruma sağlayabildiğini açıkladı.
21 Mayıs: Uluslararası Para Fonu (IMF) 2021 yılına kadar tüm ülkelerde nüfusun en az yüzde 40’ının aşılanmasını sağlayarak Corona virüsü pandemisinin önüne geçilmesi için 50 milyar dolarlık bir paket açıkladı. IMF’nin planına göre 2022 yılının ilk yarısı itibariyle de aşı olanların oranının en az yüzde 60 olması hedefleniyor.
22 Mayıs: Yaklaşık 650 milyon kişinin yaşadığı Latin Amerika ve Karayipler bölgesinde Corona virüsü kaynaklı can kayıpları 1 milyonu aştı. Küresel nüfusun yüzde 8’ini oluşturmasına rağmen kayıt altına alınan ölümlerin yüzde 28’i Latin Amerika’da yaşandı.
23 Mayıs: ABD’de Corona virüsü vakaları 11 aydan fazla bir süredir görülmeyen düşük seviyelerde. Bu, aşı kampanyalarının virüsün yayılmasını önemli oranda önlediği konusunda umutları arttırıyor. Ancak uzmanlar ülke genelinde aşıya olan ilginin azalmasına dikkat çekiyor.
24 Mayıs: Wall Street Journal gazetesi, bir ABD istihbarat raporuna dayanarak Wuhan’daki Viroloji Enstitüsü’nden üç araştırmacının, Çin’in ilk Corona virüsü vakalarını bildirmesinden bir ay önce, hastanede tedavi altına alındığını öne sürdü.
25 Mayıs: Corona virüsüne karşı aşı geliştiren firmalardan biri olan Moderna’dan yapılan açıklamada, aşının 12 ila 17 yaş arası gruplarda da güvenli ve etkili olduğu belirtildi.
26 Mayıs: Beyaz Saray, Salı günü Amerika’daki yetişkinlerin yarısından fazlasının tamamen aşılanmış olduğunu açıkladı. Söz konusu açıklama ABD Başkanı Joe Biden’ın ülkedeki yetişkin nüfusun yüzde 70’inin aşılanması için hedeflediği tarih olan 4 Temmuz’dan yaklaşık 6 hafta önce geldi.
27 Mayıs: ABD’de ecza firması GlaxoSmithKline (GSK) ve biyoteknoloji firması Vir’in geliştirdiği antikor tedavisine acil kullanım ruhsatı verildi. GSK ve ilaç firması Sanofi’nin Corona virüsü aşı adayı için son aşama olan insanlı deneyler de başladı.
28 Mayıs: Avrupa İlaç Dairesi (EMA) Pfizer/BioNTech aşısının 12 ile 15 yaş arasındaki ergenlerde kullanımını onayladığını açıkladı.
29 Mayıs: Dünya Sağlık Örgütü taslak raporuna göre, Covid-19 muhtemelen insanlara bir hayvan aracılığıyla geldi ve muhtemelen 2019 yılının Aralık ayında fark edilmeden bir veya iki ay önce yayılmaya başladı. WHO, en az olası kaynağın bir laboratuvar sızıntısı olduğu sonucuna vardı.
30 Mayıs: İtalya, Ekim ayından bu yana günlük en az can kaybını bildirdi. Ölümler 126’dan 44’e düştü.
31 Mayıs: Türkiye ve Yunanistan karşılıklı olarak Corona virüsü aşı sertifikalarını tanıma konusunda uzlaştı. Hem Türk hem de Yunan vatandaşları, aşılarını olmaları ve test sonuçlarının negatif olması durumunda karşılıklı olarak seyahat edebilecek.
1 Haziran: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çin biyoteknoloji firması Sinovac tarafından geliştirilen Covid-19 aşısına acil kullanım onayı verdi. Sinovac, Corona virüsü aşısı için WHO’dan acil kullanım onayı alan ikinci Çin firması oldu.
2 Haziran: İsrail Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Pfizer-BioNTech aşısını olan 5 milyondan fazla kişiden 275’inde kalp kası iltihabıyla ilgili şikayetler ortaya çıktığı belirtildi. İsrail Sağlık Bakanlığı, kalp kası iltihabı şikayetiyle hastaneye yatan kişilerden yüzde 95’inin tedavilerinin 4 günden fazla sürmediğini ve daha sonra taburcu edildiklerini açıkladı.
3 Haziran: Dünyanın en kalabalık Müslüman nüfusuna sahip ülkesi Endonezya, bu yıl da Corona virüsü salgını nedeniyle vatandaşlarının hac ziyaretine gitmesine izin vermeyeceğini açıkladı. Suudi Arabistan bir süre önce yayımladığı hac ile ilgili kurallarda Çin’in Sinovac aşısını kabul edilen aşılar listesine almamıştı. Endonezya yoğun olarak Sinovac aşısını kullanan bir ülke.
4 Haziran: Fransa, uluslararası seyahat için yeni bir renk kodlu sistem tanıttı. Hükümet, aşı durumlarına bağlı olarak “Yeşil”, “Turuncu” veya “Kırmızı” liste ülkelerinden gelen yolcular için yeni seyahat düzenlemeleri belirledi. Türkiye’nin de yer aldığı “Kırmızı” liste ülkelerinden aşılı veya aşısız olarak gelen ziyaretçilerin Fransa’ya yalnızca acil nedenlerle girişlerine izin verilecek ve varışta negatif test sonucu ve karantina şartı aranacak.
Almanya Türkiye’yi ‘Yüksek Riskli Ülkeler Listesi’nden Çıkardı
5 Haziran: Almanya, Corona virüsü salgınıyla ilgili olarak dünyada risk taşıyan ülkeler hakkında yayınladığı listede yeni bir düzenlemeye gitti. Buna göre bir süredir ‘yüksek riskli ülkeler’ kategorisinde bulunan Türkiye bu listeden çıkarıldı ve ‘riskli ülke’ kategorisine indirildi.
6 Haziran: ABD’nin dünya geneliyle aşı paylaşımı kararı çerçevesinde Tayvan’a 750 bin doz aşı bağışlayacağı kaydedildi. Böylece Tayvan Amerika’dan aşı desteği alacak ilk grup bölgeler arasında yer almış olacak.
7 Haziran: İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock, Hindistan’da ortaya çıkan Corona virüsü Delta varyantının yüzde 40 daha fazla bulaşıcı olduğunu söyledi. Hancock, son dönemde Hindistan kaynaklı Delta varyantının İngiltere’de en çok görülen varyant haline geldiğini söyledi. İngiltere Sağlık Bakanı çok daha hızlı bulaşan bu varyantın, 21 Haziran’da tedbirlerin tamamen kaldırılmasını da tehdit ettiğini belirtti.
8 Haziran: Almanya’da aşı randevuları tüm yaş gruplarına açıldı. 12 yaş ve üstü gençlerin de artık BioNTech/Pfizer aşısı alabilecekleri açıklandı. Almanya’da 55 milyon aşılama yapıldığı kaydedildi.
9 Haziran: ABD Dışişleri Bakanlığı, seyahat uyarı listesini yeniden güncelledi. Daha önceki listede “Dördüncü Seviye: Seyahat Etmeyin” kategorisinde yer alan Türkiye, yeni listede üçüncü seviyeye, yani “Seyahat Planlarınızı Gözden Geçirin” kategorisine dahil edildi.
10 Haziran: ABD Başkanı Biden, Corona virüsü salgınıyla küresel mücadeleye katkı için Pfizer ilaç firmasından yarım milyar doz daha aşı sipariş ettiğini ve bu aşıların dünyanın çeşitli yerlerindeki 100 kadar orta ve düşük gelirli ülkeye bağışlanacağını açıkladı.
11 Haziran: Biyoteknoloji şirketi Novavax, fareler, babunlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmaların, ilk olarak Güney Afrika’da tanımlanan B.1.351 varyantını hedef almak için özel olarak geliştirilen Corona virüsü aşısının “güçlü” bağışıklık tepkisi sağlayabileceğini gösterdiğini açıkladı.
12 Haziran: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yerli aşı da insanlar üzerindeki denemelere başlandığını duyurdu. Bakan Koca, yerli aşı çalışmalarında gönüllü olarak aşı olmak isteyenlere de çağrıda bulundu. Bakan Koca Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Yerli aşımız son aşamada. FAZ 3 insan çalışmasında gönüllü olun, sonuca birlikte ulaşalım” ifadelerini kullandı.
13 Haziran: Aralarında Amerika, İngiltere, Almanya ve Fransa’nın bulunduğu G-7 ülkeleri yoksul ülkelere 1 milyar doz aşı bağışında bulunma kararı aldı.
14 Haziran: Novavax, ürettiği aşının insan denemelerinde aşıyı ABD ve Meksika’da yaklaşık 30 bin kişi üzerinde denedi. Elde edilen sonuçlara göre aşı Corona virüs kaynaklı rahatsızlığı önlemede yüzde 93 oranında başarılı oldu. Şirketten yapılan açıklamada aşının virüsün yeni varyantları üzerinde de işe yaradığı belirtildi.
15 Haziran: New York Valisi Andrew Cuomo, düzenlediği basın toplantısında eyalet genelinde salgın hastalıkla alınan tüm kısıtlamaların belirlenen hedefe ulaşılmasının ardından kaldırıldığını açıkladı. Kısıtlamaların kaldırılması bu havai fişek gösterileri ve çeşitli etkinliklerle kutlandı.
16 Haziran: Yeni yapılan bir araştırmaya göre Corona virüsünün ilk olarak Hindistan’da ortaya çıkan delta varyantı, İngiltere’de ortaya çıkan alfa varyantından daha bulaşıcı ve tehlikeli.
17 Haziran: BioNTech’in Haziran ayında Türkiye’ye 30 milyon doz aşı temini sayesinde günlük aşılamada da rekor seviyelere ulaşılmaya başlandı. Aşılama yaşını 35’e kadar düşüren Türkiye’de bir günde yapılan aşı sayısı 1,5 milyona yaklaştı.
18 Haziran: İsrail tarihi geçmek üzere olan en az 1 milyon doz Corona virüsü aşısını Filistin Yönetimi ile paylaşacak. İsrail’in yeni başbakanı Naftali Bennett’in ofisi tarafından ilk olarak Cuma günü açıklanan anlaşma kapsamında Filistin Yönetimi bu yılın ilerleyen zamanlarında gönderilmesi beklenen aşı sevkiyatından aynı miktarda aşıyı İsrail’e verecek. Filistin Yönetimi Sağlık Bakanlığı, öneriyi yapanın Pfizer olduğunu ve bunun işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze’de aşılamayı hızlandırmak amacıyla kabul edildiğini bildirdi.
19 Haziran: Avustralya’da araştırmacılar Corona virüsüne karşı geliştirilen ve burundan uygulanan intranazal aşının klinik denemelerini başlatıyor. Uzmanlar, bu yeni aşının AstraZeneca ve Pfizer aşılarından daha etkili olabileceğini ve iğneden korkanların burun spreyini tercih edebileceğini savunuyor.
20 Haziran: Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Sağlık Örgütü, Corona virüsü salgınının intiharları tetiklediğini açıkladı.Dünya Sağlık Örgütü yetkilileri, salgın nedeniyle küresel düzeyde intiharların arttığını, bu artışın temel nedenleri arasında salgın yüzünden yaşanan iş kayıpları, ekonomik sıkıntılar, yoğun stres, sosyal izolasyon gibi çeşitli risk faktörlerinin olduğunu bildirdi.
21 Haziran: Corona virüsü salgını nedeniyle geçen yıl yapılamayarak 2021 yılına ertelenen Tokyo Olimpiyat Oyunları’nın stadyum ve salonlara kapasitenin yarısı kadar ve 10 bin kişiyi geçmeyecek şekilde seyirci alınmasına karar verildi. Seyirciler Japon izleyicilerden oluşacak, yurt dışından izleyici kabul edilmeyecek.
22 Haziran: Küba, Corona virüsüne karşı klinik deneylerde yüzde 92,28 oranında etkili olduğunu iddia ettiği bir aşı ürettiğini açıkladı. “Abdala” ismi verilen aşının, korunma için üç doz olarak yapılması gerektiği kaydedildi. Ülkede üretilen bir diğer Corona virüsü aşısı “Soberana 2″nin de iki doz kullanımın ardından yüzde 62 koruma sağladığı açıklanmıştı.
Korkulan Delta Plus Mutasyonu Hakkında Bilinmeyenler
23 Haziran: İsrail’de aşılanmış olanlar ve Corona virüsünü yakın zamanda geçirdiği için bağışıklık sahibi olduğu düşünülenler de dahil, Corona virüsünün tehlikeli türlerinden Delta varyantına maruz kalmış olabilecek herkesin 14 gün karantinaya alınması talimatı verildi.
24 Haziran: ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Pfizer/BioNTech ve Moderna’nın Corona virüsü aşıları için bilgi formlarına, ergenlerde ve genç yetişkinlerde nadir görülen kalp iltihabı vakaları hakkında bir uyarı ekleyeceğini açıkladı.
25 Haziran: Çin televizyonu CCTV’de yayınlanan bir röportajda, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nde araştırmacı ve eski müdür yardımcısı Feng Zijian, Corona virüsüne karşı iki Çin aşısının ürettiği antikorların, Delta varyantına karşı daha az etkili olduğunu söyledi.
26 Haziran: Rusya’da 2021 yılının Corona virüsü enfeksiyonu kaynaklı en yüksek can kaybı yaşandı. Yeni vaka sayılarının hızla artışa geçtiği ülkede 24 saat içinde 619 kişi virüs nedeniyle yaşamını yitirdi.
27 Haziran: İngiltere’de Şubat aşından bu yana en yüksek Corona virüsü vaka sayısına ulaşıldı. 18 bin 270 yeni vaka tespit edildi.
28 Haziran: Portekiz hükümeti tam olarak aşılanmamış İngiliz turistlerin, Portekiz’i ziyaret etmeleri halinde Corona virüsü salgını önlemleri kapsamında, 14 gün karantinada tutulmasına karar verildiğini açıkladı.
29 Haziran: Corona virüsü pandemisi, Türkiye’de yaşayan milyonlarca Suriyeli mültecinin yoksulluk düzeyini daha da arttırdı. Kızılay ile Uluslararası Kızılhaç Federasyonu ve Kızılay Birliği’nin araştırmasına göre, Türkiye’deki birçok Suriyeli yaşamlarını sürdürebilmek için büyük miktarlarda borçlanmış durumda.
30 Haziran: Endonezya’da yüzlerce sağlık çalışanının Sinovac Biotech firmasının aşısını olmalarına rağmen Corona virüsüne yakalanmalarının ardından uzmanlar, CoronaVac aşısının ‘‘Hiç yoktan iyi’’ olduğu görüşünü dile getiriyor.
Türkiye’de Aşılananların Sayısı 50 Milyonu Geçti
1 Temmuz: Türkiye’de birinci doz aşı yaptıran kişi sayısı 35 milyona ulaştı. İkinci doz aşısını yaptıran kişi sayısı da 15 milyonu geçti. Üçüncü doz aşılama da başladı.
2 Temmuz: Johnson&Johnson ilaç firması tek dozluk Corona virüsü aşısının bulaşıcılığı fazla Delta varyantına karşı olumlu sonuç verdiğini açıkladı.
3 Temmuz: Düşen Corona virüsü vaka sayıları ve artan aşılama sayesinde Avrupa sınırları ve ekonomileri bu yaz açılmaya başlıyor. Ancak uzmanlar pandeminin yaralarının, özellikle Avrupa’nın kaybetmek istemeyeceği genç nesil için uzun vadeli ve derin olabileceği uyarısında bulunuyor.
Delta Varyantı ABD’de Etkili mi?
5 Temmuz: Washington Post gazetesinin ABC News kanalıyla ortak düzenlediği ankete göre ABD’de en az bir doz Corona virüsü aşısı olan Demokrat Partili seçmenlerin oranı yüzde 86’yken aynı oran Cumhuriyetçi Partili seçmenlerde sadece yüzde 45.
6 Temmuz: Corona virüsü salgınında hayatını kaybedenlerin sayısı, tüm dünyada 4 milyonu aştı. Hastalığa bugüne kadar 180 milyondan fazla kişi yakalandı.
7 Temmuz: Corona virüsünün varyantı Delta, ABD’de baskın tür haline geldi. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) verilerine göre, 19 Haziran ile 3 Temmuz arasında geçen iki haftalık süre boyunca tespit edilen yeni Corona virüsü vakalarının yüzde 51,7’sinde ilk olarak Hindistan’da ortaya çıkan Delta varyantı görüldü. İngiltere, Portekiz ve İspanya’da Corona virüsünün Delta varyantının yayılma hızı, diğer Avrupa ülkelerinde paniğe yol açtı. Yaz aylarıyla turizm sezonunu canlandırmak için sınırları açan hükümetler de 4’üncü dalgaya hazırlık için harekete geçti.
8 Temmuz: 23 Temmuz’da Olimpiyat Oyunları’nın başlayacağı Japonya’nın başkenti Tokyo’da virüs vakalarının artmasının ardından acil durum ilan edildi. Olimpiyatların izleyicisiz yapılmasına karar verildi.
9 Temmuz: Küba, iki doz uygulandığında kendi üretimi olan Soberana 2 aşısının Corona virüsüne karşı yüzde 91,2 oranında etkili olduğunu açıkladı. Kısa bir süre önce bir başka aşı Abdala’nın da yüzde 92,28 oranında etkili olduğu bildirilmişti.
10 Temmuz: Corona virüsü salgını Rusya’da etkili olmaya devam ediyor. Ülkede son 24 saatte, salgın kaynaklı can kaybında rekor kırıldı. Bir günde 752 kişi Corona virüsü nedeniyle hayatını kaybetti.
11 Temmuz: İsrail, ileri yaştakilere ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilere üçüncü doz aşı uygulamasına başlayacağını açıkladı.
12 Temmuz: Belçika’da Mart ayında COVID-19 nedeniyle hayatını kaybeden 90 yaşındaki bir kadın hastaya Corona virüsünün iki farklı varyantının aynı anda bulaşmış olduğunun tespit edildiği açıklandı
13 Temmuz: Fransız hükümetinin, “aşı olmayanların hayatlarını sınırlayan önlemler” açıklaması ülkede bir gecede rekor aşı talebi yarattı. 2 milyona yakın Fransız aşı randevusu aldı. Salgının başından bu yana görülmedik bir şekilde, bir günde 792 bin Fransız aşı oldu
14 Temmuz: ABD’de COVID-19 vakalarının sayısı aylardır düştükten sonra yeniden yükselişe geçti. Son üç haftada Delta varyantı, aşılama oranının düşmesi ve 4 Temmuz kutlamaları nedeniyle yeni vaka sayılarında iki kat artış kaydedildi
15 Temmuz: Corona virüsünün Delta varyantı nedeniyle Avrupa ülkelerinde vaka sayılarının katlanması üzerine sıkı önlemler alan hükümetlere karşı, protesto gösterileri yayıldı. Fransa, İspanya, Yunanistan’da halk “kendi vücudum karar benim” diyerek aşı sertifikası olmayanların, sosyal alanlara girmesini yasaklayan kararları protesto ettiler. Ancak “aşı olmazsa yeniden kapanırız” diyen hükümetlere halkın büyük çoğunluğu da destek veriyor.
16 Temmuz: Amerikalı yetkililer Corona virüsünün Delta varyantının dünya genelinde baskın tür haline geldiğini bildirdi. CDC Başkanı Rochelle Walensky, ABD’deki Corona virüsü vakalarının önceki haftaya göre yüzde 70, ölümlerin ise yüzde 26 arttığını açıkladı
17 Temmuz: İngiltere Sağlık Bakanı Sajid Javid Corona testinin pozitif çıktığını bildirdi. Ancak bakan daha önce iki doz aşı olduğu için semptomları hafif atlattığını söyledi.
18 Temmuz: Pandeminin en kötü dönemlerini atlatan New York, Açık Sokaklar ve Açık Restoranlar programı kapsamında yeniden normale döndü. Bir yıl boyunca devam edecek bu programlar sayesinde restoran ve kafeler masalarını sokaklarda belirlenen bölgelere yerleştirebilecek.
“Erkeklere Oranla Daha Az Kadın İşe Geri Dönecek”
19 Temmuz: Dünyada 1,5 yılı aşkın süredir geçirdiği çeşitli evrimlerle etkisini sürdüren Corona virüsü salgını iş hayatında kadınları erkeklere oranla çok daha fazla etkiledi. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün raporuna göre bu yıl kadınların yüzde 43’ü, erkeklerin ise yüzde 69’u işlerine geri dönecek
20 Temmuz: Dünyanın dört bir yanında Müslümanlar pandeminin gölgesinde Kurban Bayramı’nı kutlamaya başladı.
21 Temmuz: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) yapılan açıklamaya göre ülkedeki ortalama yaşam süresi geçen yıl 1,5 yıl azaldı. Bu süre, 2.Dünya Savaşı’ndan bu yana kaydedilen en büyük düşüş.
22 Temmuz: Çin, Dünya Sağlık Örgütü’nün Corona virüsün çıkış noktasını araştırmak üzere ikinci faz bir araştırma yapmasına izin vermedi. İkinci fazda virüsün Çin’deki bir laboratuvardan yayılmış olması ihtimali üzerinde duruluyor
23 Temmuz: Geçtiğimiz yıl Corona virüsü salgını nedeniyle ertelenen Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları bugün başladı. Salgın nedeniyle oyunların yapılacağı tesislere seyirci alınmıyor
24 Temmuz: Yaklaşık 650 milyon nüfusa sahip Latin Amerika ve Karayip ülkeleri, bugüne kadar her on kişiden yalnızca birinin tamamen aşılanabildiğini, mevcut aşıların yüzde 70’inin zengin ülkelerin elinde bulunmasının dünyanın geri kalanı için aşıya erişimde eşitsizlikler yarattığı konusunda uyardı ve bölgeye acil aşı yardımı yapılması çağrısında bulundu
25 Temmuz: Almanya’da vaka sayısı her geçen gün artarken, Başbakanlık Müsteşarı Helge Braun yaz tatili sonrasında özellikle aşı olmayanlara yönelik kısıtlamaların gelebileceği uyarısında bulundu. Braun,”Aşı olanlar, sosyal temaslar konusunda aşı olmayanlara göre daha fazla özgür olacak” dedi
26 Temmuz: Türkiye’de Corona virüsü salgınında Delta varyantı etkisini arttırırken, nüfusun sadece yüzde 27’sinin aşılanmış olması nedeniyle gelecek aylarda dördüncü dalganın yaşanmasından endişe ediliyor
27 Temmuz: Birleşmiş Milletler Çocuk Yardım Fonu (UNICEF), Corona virüsü salgınının eğitime verdiği zararın boyutlarını değerlendirdi. UNICEF, salgının eğitime erişimi azaltmasıyla birlikte öğrenciler arasında kaygı, şiddet ve genç yaşta hamilelik gibi sorunların tetiklendiği uyarısında bulundu
28 Temmuz: ABD’nin, Delta varyantı nedeniyle Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine seyahat sınırlamalarını kaldırmayacağını açıklaması Berlin’de tepkilere neden oldu. Hükümet ortağı CSU’nun Genel Başkanı ve Bavyera eyaleti Başbakanı Marcus Söder kararı “çok büyük hayal kırıklığı” şeklinde tanımladı
29 Temmuz: Başkan Joe Biden, Corona virüsüyle mücadelede milyonlarca federal çalışan için yeni kurallar getiren bir dizi düzenleme açıkladı. Beyaz Saray’da açıklama yapan Biden, federal çalışanlardan aşı olduklarını göstermelerinin isteneceğini, aşı olmayanların düzenli olarak teste tabi tutulacağını bildirdi
30 Temmuz: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne göre (CDC), Corona virüsünün Delta varyantı hem aşılı hem de aşısız kişiler tarafından ”suçiçeği kadar kolay” bulaştırılabilir.
1 Ağustos: Florida eyaletindeki sağlık yetkilileri Corona vakalarında son 24 saatte rekor artış olduğunu bildiriyor. Yetkililer bir günlük vaka sayısını 21 bin 683 olarak bildirdi. Florida tüm ABD genelinde yeni vakaların beşte birini oluşturuyor
2 Ağustos: ABD’de Cumhuriyetçiler tarafından yayınlanan bir raporda Corona virüsü pandemisinin Çin’deki bir laboratuvardan yayıldığına dair önemli deliller olduğu iddia edildi
3 Ağustos: Başkan Joe Biden, bazı eyalet valilerini pandemiyle mücadeleyi ve aşılama hızını arttırma çabalarını engellemeye çalışmakla eleştirdi, “Bu çabaya yardımcı olmuyorsanız, bari olanlara engel olmayın” dedi. Biden, halkı bir kez daha aşı olmaya çağırdı, “aşı olmayanların pandemisi” nitelemesini yineledi.
4 Ağustos: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, düşük gelirli ülkelerin birinci doz aşılara erişimini sağlamak için en erken Eylül ayı sonuna kadar dünya genelinde takviye aşı dozlarının uygulanmasının askıya alınması çağrısında bulundu.
5 Ağustos: Moderna, Corona virüsü aşısının ikinci dozdan altı ay sonra koruyuculuk oranının yüzde 93 olarak tespit edildiğini bildirdi.
6 Ağustos: Türkiye’de COVID-19 salgınına karşı yürütülen aşılama kampanyasında yapılan toplam aşı sayısı 75 milyonu geçti. Bu sayı; birinci, ikinci ve üçüncü doz olarak yapılan aşıların toplamı anlamına geliyor.
7 Ağustos: Corona virüsünün Delta varyantı, ABD’de günlük ortalama vaka sayısını yeniden 100 bin eşiğinin üzerine yükseltti. Haziran ayında Amerika’da günlük ortalama yeni Corona virüsü vaka sayısı 11 bin civarındaydı.
9 Ağustos: Kanada, iki doz aşısını yaptırmış ABD vatandaşları ve ABD’de ikamet ve çalışma olanağı sağlayan Yeşilkart sahiplerine sınırlarını yeniden açtı. Buna göre iki doz aşısını olanlar, turistik ziyaretler ya da iş seyahatleri için ABD’den Kanada’ya geçebilecek.
11 Ağustos: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) hamile kadınların Corona virüsü aşısı olması gerektiğini açıkladı. Tavsiye, Corona virüsü aşılarının düşük riskini arttırmadığını gösteren yeni analizi temel alıyor
12 Ağustos: ABD’nin California eyaletinde öğretmen ve diğer okul çalışanlarına Corona virüsü aşısı olmamaları halinde düzenli test zorunluluğu getirildi.
13 Ağustos: Almanya Dışişleri Bakanlığı, Corona vaka sayısının hızla yükseldiği Türkiye’yi “yüksek riskli ülke” ilan etme kararı aldı. Buna göre Türkiye’ye gidenler Almanya’ya dönüşte ev karantinasına girmek zorunda kalabilecek.
17 Ağustos: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), Corona virüsü vakalarındaki artış nedeniyle Türkiye’yi “risk oranı çok yüksek” kategorisine aldı. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan Amerikalılar’a yapılan uyarıda ise, Türkiye’ye “seyahat etmemeleri” tavsiye edildi.
18 Ağustos: ABD yönetimi Corona virüsü aşısı takviye dozlarının ülkede yaygın bir şekilde uygulanmasına 20 Eylül itibarıyla başlanacağını açıkladı.
20 Ağustos: Federal yetkililer, Moderna’nın geliştirdiği Corona virüsü aşısının genç yetişkinlerde kalp kası iltihabına yol açma riskinin daha önce düşünüldüğünden daha yüksek olduğuyla ilgili iddiaları araştırıyor.
23 Ağustos: ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Pfizer/BioNTech firmasının Corona virüsü aşısına tam onay verdi. Aşı FDA tarafından acil durumda kullanım onayını Aralık ayında almıştı. Pfizer/BioNTech aşısı Corona virüsüne karşı tam onay alan ilk aşı oldu.
24 Ağustos: Corona virüsünün Delta varyantıyla mücadeleyi hızlandıran İsrail, takviye doz aşı uygulaması kapsamında yaş sınırını 30’a indirdi.
25 Ağustos: J&J, aşıyı ikinci kez olanlarda 28 gün içinde kaydedilen antikor seviyesinin tek doz olanlarda 28 gün içinde belirlenen antikor seviyesinden 9 kat fazla olduğunu bildirdi.
26 Ağustos: Japonya, henüz kullanılmamış aşı şişelerinde kontaminasyon tespit edilmesi üzerine yaklaşık 1 milyon 630 bin doz Moderna aşısının kullanımını durdurdu.
27 Ağustos: Turuncu listeden kırmızı listeye alınan Türkiye’den Fransa’ya seyahat edecek olan aşısız yolculara 10 günlük karantina zorunluluğu getirildi
29 Ağustos: ABD’li ilaç şirketi Pfizer Inc ve Alman ortağı BioNTech mRNA tabanlı Comirnaty aşısının Latin Amerika’da üretilerek bölge ülkelerine dağıtılmasına yönelik Brezilya’da bulunan Eurofarma Laboratuvarı ile işbirliği anlaşması yaptı.
30 Ağustos: Avrupa Birliği, günlük hastaneye yatış oranı kış aylarından bu yana en yüksek seviyesine ulaşan ABD’den yapılan ve zorunlu olmayan seyahatlere yeniden kısıtlama getirdi. İsrail, Kosova, Lübnan, Kuzey Makedonya ve Karadağ’ı da güvenli ülkeler listesinden çıkarıldı.
31 Ağustos: Güney Afrikalı uzmanlar, Corona virüsünün yeni bir varyantını belirlediklerini söyledi. Güney Afrika Ulusal Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü, yayınladığı yeni araştırmada, C.1.2 olarak adlandırılan yeni varyantın ülkede ilk kez Mayıs ayında tespit edildiğini, o zamandan beri Afrika, Asya, Avrupa, Büyük Okyanus’un güneyindeki bölgeler ve Okyanusya’da yedi ülkeye yayıldığını bildirdi.
Güney Afrika’da Yeni Corona Varyantı Tespit Edildi
1 Eylül: Pfizer ve Merck ilaç şirketleri Covid-19’a karşı kesin tedavi geliştirme çabalarında yeni aşamaya geçtiklerini açıkladı. İki şirket ağızdan alınan antiviral ilaçların yeni deneylerini başlattıklarını duyurdu
3 Eylül: Avrupa Komisyonu, AstraZeneca’nın, 2022’nin ilk çeyreğinde 200 milyon doz daha teslim etmeyi taahhüt ettiğini açıkladı. AB, teslimattaki gecikme nedeniyle ilaç şirketine karşı hukuki süreç başlatmıştı.
4 Eylül: Türkiye’de Corona vakaları ve ölümler yeniden artışa geçerken İzmir’de toplanan Ege Bölgesi Tabip Odaları ve Türk Tabipler Birliği (TTB) Merkez Konseyi, gaşılamanın hızlandırılması, salgınla ilgili bilgilerin şeffafça paylaşılması, filyasyona önem verilmesi ve sağlık çalışanlarının karar süreçlerine dahil edilmesi çağrısında bulundu.
5 Eylül: Pan- Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO) verilerine göre yaklaşık 650 milyon kişinin yaşadığı Latin Amerika ve Karayipler’de nüfusun yüzde 60’ının aşılanması için 540 milyon aşı daha gerekiyor.
6 Eylül: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, Corona virüsü pandemisine karşı verilen mücadelenin henüz bitmekten çok uzak olduğunu vurguladı. Tedros, “Bu pandemiyle ilgili deneyimlerimiz bize hiçbir ülkenin tedbiri elden bırakamayacağını gösterdi. Kayıtsızlık virüsün kendisi kadar tehlikeli olabilir. İhtiyatlı olmaya devam etmeliyiz” dedi.
7 Eylül: Küba kendi ürettiği Corona virüsü aşılarını 2 yaşına kadar çocuklara uygulamaya başladı. Küba’da şu ana kadar Soberana-2 ve Abdala isimleri verilen iki ayrı COVID-19 aşısı geliştirildi. Ülkede 2 ila 18 yaşındaki çocuk ve gençlere Soberan-2, yetişkinlereyse Abdala aşısı yapılıyor.
8 Eylül: İngiltere’deki Kings College’da yapılan yeni bir araştırma, Corona virüsü aşılarının sadece enfeksiyon ve ağır hastalığa karşı değil, aynı zamanda hastalık belirtilerinin haftalar, hatta aylar boyu devam ettiği ve “Uzun Covid” olarak adlandırılan rahatsızlığa karşı da koruma sağladığını ortaya koydu.
Dünya genelinde Corona virüsüne yakalanan milyonlarca kişinin “Uzun Covid” olarak adlandırılan; kas ağrısı, yorgunluk, nefes darlığı ve zihinsel bulanıklık gibi belirtilerin dört haftadan uzun sürdüğü rahatsızlıktan şikayetçi olduğu sanılıyor.
9 Eylül: ABD Başkanı, tüm federal çalışanlara Corona virüsüne karşı aşılanma zorunluluğu getirdi. Joe Biden salgının son dalgasını, “aşısızların pandemisi” olarak niteledi.
10 Eylül: Dünya çapında onaylanan ilk Corona virüsü aşısını geliştiren BioNTech firmasının kurucularından Prof. Özlem Türeci ve Prof. Uğur Şahin, 5-12 yaş arası çocuklar için denenen aşının da tamamlandığını açıkladı.
11 Eylül: Corona pandemisini küresel komplo olarak gören ve COVİD 19’la mücadele aşılarına karşı olan yaklaşık 5 bin kişi, bugün İstanbul Maltepe’de düzenlenen “Büyük Uyanış” mitinginde katıldı.
12 Eylül: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, Covid-19’a karşı aşılanmamış kişilerin hastalıktan ölme olasılığının 11 kat ve hastalık nedeniyle hastaneye yatma olasılığının 10 kat daha fazla olduğunu açıkladı.
13 Eylül: Saygın bilim dergilerinden Lancet’te yayınlanan bir makalede, genel nüfusun takviye Corona virüsü aşısına ihtiyacı olmadığı kaydedildi. Çalışma
ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nden (FDA) ayrılmak üzere olan iki üst düzey yetkili ve Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) birkaç yetkili tarafından kaleme alındı.
14 Eylül: New York’ta yaklaşık bir milyon öğrenci, 18 ay sonra yeniden okullarına geri döndü. Corona virüsü nedeniyle uzun süredir kapalı olan okulların tamamı yeniden yüz yüze eğitime geçti, uzaktan eğitim ise tamamen sonlandırıldı.
15 Eylül: ABD ordusu, Corona virüsüne karşı aşılanmayı reddeden Amerikan ordusu subaylarının görevlerinden uzaklaştırılabileceğini ve hatta görevden alınabileceğini açıkladı.
16 Eylül: Uzmanlar, Corona virüsüne karşı maske kullanmanın çocuklara zarar verdiği gibi temelsiz bazı iddiaların hiçbir bilimsel dayanağı olmadığını, Corona enfeksiyonundan korunmanın en etkili yollarından biri olan maske kullanımının çocuklara zarar vermediğini bildirdi.
17 Eylül: Almanya’da Corona pandemisi ile mücadelede yeni uygulamalar yürürlüğe girdi. Geçen yıldan bu yana kadar kısıtlamalarla ilgili kararlar, son yedi günde 100 bin kişide Corona virüsüne yakalananların oranı olan insidans değeri doğrultusunda alınıyor, insidans değeri 50’yi aştığında önlemler sertleşiyordu. Bundan sonra ise hastanelere yatış sayısı ve yoğun bakım yataklarının doluluk oranı belirleyici olacak. Yoğun bakımlardaki Covid-19 hasta sayısının 5 bini aşması durumunda kritik eşiğin aşılacağı ve yeni önlemlerin devreye gireceği kaydedildi.
18 Eylül: ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin bağımsız danışma kurulu, Corona virüsü aşılarında takviye dozların nüfusun geneli için onaylanmasına karşı çıktı; ancak 65 yaş üstü Amerikalılar’a uygulanması yönünde oy kullandı.
19 Eylül: Geçen yıl Corona virüsü salgını nedeniyle çevrimiçi yapılan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, artan vaka ve can kayıplarına rağmen bu yıl yüz yüze yapılıyor. Gündemde, salgın, iklim değişikliği ve Afganistan var.
20 Eylül: Amerikan ilaç firması Pfizer ve ortağı Alman biyoteknoloji firması BioNTech, klinik deneylerin, geliştirdikleri Corona virüsü aşısının 5-11 yaş arası çocuklarda güçlü bağışıklık sağladığını gösterdiğini, bu nedenle ABD, Avrupa ve başka ülkelerde en kısa zamanda ruhsat başvurusu yapacaklarını açıkladı.
21 Eylül: Johnson & Johnson, tek doz olarak uygulanan Corona virüsü aşısından iki ay sonra yapılan ikinci dozun, ABD’de hastalığın orta ila ağır seyrine karşı aşının etkinliğini yüzde 94’e çıkardığını açıkladı.
22 Eylül: ABD, başka ülkelere bağışlamak üzere 500 milyon doz daha aşı satın alacağını açıkladı. İlave aşı dozları, ABD’nin başka ülkelere yapacağı aşı bağışı miktarını 1 milyar 100 bin dozun üzerine çıkaracak. Küresel sağlık uzmanları, yoksul ülkelerin 5 ila 6 milyar doz aşıya ihtiyacı olduğunu vurguluyor.
23 Eylül: Uzmanlar Delta varyantının henüz çocukları ve gençleri Corona virüsünün önceki varyantlarından daha fazla hasta ettiği yönünde güçlü bir kanıt bulunmadığını açıkladı. Ancak Delta varyantı daha bulaşıcı olduğu için çocuklar arasında enfeksiyonlarda artışa neden oldu.
24 Eylül: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC); 65 yaş ve üzerindekiler, başka hastalıkları olan bazı yetişkinler ve çalışma şartlarına bağlı olarak yüksek risk altında olan yetişkinler için Pfizer/BioNTech’in Corona virüsü aşısının üçüncü takviye dozunun yapılmasını onayladı.
26 Eylül: ABD, Amerikalılar’ın Corona virüsüne karşı korumasını desteklemek için belli bir kesime ilave doz aşı için onay verirken bu aşı üreticileri için milyarlarca dolar kar anlamına geliyor. Güçlendirici dozların tek başına önümüzdeki yıl Pfizer/BioNTech’e yaklaşık 26 milyar dolar ve tüm Amerikalılar için onaylanırsa Moderna’ya yaklaşık 14 milyar dolar getirmesi bekleniyor.
27 Eylül: ABD Başkanı Joe Biden, üçüncü doz Corona virüsü aşısını yaptırdı. 78 yaşındaki Biden, federal sağlık yetkililerinin 65 yaş üstü, kronik rahatsızlıkları bulunan ya da virüs bulaşma riski taşıyan işlerde çalışan kişilere takviye doz Pfizer/BioNTech aşısına onay vermesinden üç gün sonra aşılandı.
28 Eylül: İngiltere’de yapılan yeni bir araştırma, sigara içenlerin Corona virüsü enfeksiyonunu ağır geçirmeleri ve hastalık nedeniyle hayatlarını kaybetmeleri riskinin daha yüksek olduğunu ortaya kondu.
29 Eylül: Video paylaşım platformu YouTube, Corona virüsü aşısıyla ilgili yanlış bilgi paylaşımlarına getirdiği yasağın kapsamını genişleterek aşı karşıtı tüm içeriklere engel koydu.
30 Eylül: Merck ilaç firması, Covid-19 tedavisi için geliştirdiği molnupiravir adlı ilacın yüksek oranda bulaşıcı ve baskın Delta da dahil olmak üzere Corona virüsünün bilinen varyantlarına karşı etkili olduğunu açıkladı.
1 Ekim: Merck, Corona virüsüne karşı geliştirdikleri ilacın, enfeksiyonun erken evresindeki kişilerin yarısında hastaneye yatış ve ölüm oranlarını yüzde 50 azalttığını açıkladı. Merck, ABD ve diğer ülkelerde yakında ruhsat başvurusunda bulunmaya hazırlanıyor.
2 Ekim: Corona virüsü vakaları son dönemlerde Delta varyantı nedeniyle birçok yerde artmaya devam ederken, pandeminin başlamasından bu yana tespit edilen can kaybı sayısı 5 milyona ulaştı.
3 Ekim: Türkiye’deki aşı karşıtlarının de eylemleri devam ediyor. 11 Eylül’de İstanbul Maltepe’de ‘‘Büyük Uyanış’ adıyla açık hava mitingi yapan COVİD 19 aşısı karşıtları haftanın son gününde Mecidiyeköy’deki Dünya Sağlık Örgütü Acil Durum Ofisi’nin önünde protesto gösterisi düzenledi.
4 Ekim: Rusya’da, Corona virüsü salgınının başından bu yana bir günde en fazla can kaybı kayda geçti. Ülkede son 24 saatte 895 kişi COVID-19 nedeniyle hayatını kaybetti
5 Ekim: Johnson & Johnson firması ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne gerekli verileri sunarak Corona virüsü aşısının takviye dozuna acil durumda kullanım onayı verilmesi için resmen başvuruda bulundu.
6 Ekim: Türkiye’de yeni Corona virüsü vaka sayısı altı ay aranın ardından ilk kez 30 binin üzerine çıktı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 6 Ekim için yeni vaka sayısını 30 bin 438 olarak açıklarken, COVID-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının da 236 olduğu bilgisini paylaştı.
7 Ekim: BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, yıl sonuna kadar dünya nüfusunun yüzde 40’ına COVID-19 aşısı yapılması için 8 milyar dolarlık küresel yardım çağrısı yaptı. Guterres, WHO Başkanı’yla birlikte küresel aşı stratejisini açıkladı. Stratejiye göre, ülkelere 11 milyar doz aşı dağıtımı planlanıyor.
8 Ekim: İngiltere Ulaştırma Bakanı Grant Shapps, 11 Ekim’den sonra ülkeye gelecek yolcular için Türkiye dahil 37 ülkede yapılan aşıların kabul edileceğini açıkladı. Böylece Corona virüsü tedbirleri çerçevesinde uygulanan seyahat kısıtlamaları bir derece daha gevşetilmiş oldu.
11 Ekim: İlaç firması Merck, geliştirdiği Corona virüsü ilacının onaylanması için ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) başvuruda bulundu. Öte yandan AstraZeneca da geliştirdiği deneysel Covid-19 ilacının ileri seviye denemelerde ağır hastalık ya da ölüm riskini azalttığını bildirdi.
12 Ekim: ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nde (FDA) görev yapan bilimadamları, Moderna’nın, geliştirdiği Covid-19 aşısının takviye dozlarını kullanıma sokmaya destek alabilmek için gereken tüm kriterleri karşılamadığını söyledi. Bilimadamları, buna gerekçe olarak da, aşının ilk iki dozunun etkinliğinin güçlü kalmayı sürdürmesini gösterdi.
14 Ekim: ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) bağımsız danışmanlar komisyonu, Moderna’nın 65 yaş üzeri ve yüksek derecede ciddi hastalık riski taşıyan Amerikalılar için ilave doz aşısının uygulanmasını tavsiye etti. Kurul, tavsiye kararını oybirliğiyle aldı.
15 Ekim: Beyaz Saray yönetimi, yurtdışından ABD’ye kara ve hava yoluyla gelecek yabancı ziyaretçilerden tam doz aşı olanlara kısıtlamaları kaldırma hazırlığında. Bir Beyaz Saray yetkilisinin verdiği bilgiye göre uygulama 8 Kasım itibariyle başlayacak.
17 Ekim: Corona virüsü aşısı karşıtlarının oluşturduğu “Büyük Uyanış Hareketi”, İstanbul ve Ankara’nın ardından İzmir’de de miting yaptı. Bornova Cumhuriyet Meydanı’nda düzenlenen mitinge katılanlar, salgınla mücadele kapsamında alınan önlemleri protesto etti. Katılımın düşük olduğu mitingde, iki farklı noktada güvenlik kontrolundan geçen katılımcılara HES kodu kontrolu yapılmadı, maske takılması da zorunlu tutulmadı. Girişte polis bariyerinin yanında maske kutuları yer almasına karşın alandakilerin büyük çoğunluğunun maskesiz olması dikkat çekti.
19 Ekim: Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in, Roma’da bu ay yapılacak G-20 zirvesine Corona virüsü pandemisi nedeniyle birebir katılmayacağı açıklandı.
21 Ekim: ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Pfizer ve BioNTech’in ortak geliştirdiği aşıya takviye dozlara geçen ay onay vermesinin ardından, Moderna ve Johnson & Johnson’ın aşılarının ek dozlarına da yeşil ışık yaktı. FDA’in kararına göre, kişiler ayrıca takviye dozlarda farklı firmaların geliştirdiği aşılardan birini olabilecek.
“Pfizer Aşısı 5-11 Yaş Çocuklarda %90’dan Fazla Etkili”
22 Ekim: Amerikan ilaç firması Pfizer’dan Cuma günü yapılan açıklamada Covid-19 aşısının çocuklar için belirlenen dozunun 5 ila 11 yaş grubunda semptomatik enfeksiyonları önlemede yüzde 91’e yakın etkinlik sağlandığı bildirildi.
23 Ekim: Corona virüsü salgınında ABD’de en fazla can kaybının yaşandığı kentlerden biri olan New York’ta halkın aşılanma oranını arttırmayı amaçlayan bazı yeni tedbirler devreye sokuldu. New York Belediyesi çalışanlarına zorunlu aşı uygulama kararı aldığını açıkladı.
24 Ekim: Doğu Avrupa’da şimdiye kadar kaydedilen Corona virüsü enfeksiyonlarının sayısı, 20 milyonu aştı. Bölgedeki ülkeler, Avrupa’daki en düşük aşılama oranlarına sahip ve nüfusun yarısından azı tek doz aşı yaptırmış durumda.
25 Ekim: ABD Başkanı Joe Biden, 8 Kasım’da yürürlüğe girecek olan ve yalnızca sınırlı istisnalar dışında, ülkeye gelen yabancı uyruklu yolcuların tam olarak aşılanmasını gerektiren yeni bir uluslararası hava yolculuğu politikasını duyurdu.
26 Ekim: BioNTech, 2022 yılı ortalarında Afrika’da COVID-19 aşılarını üreteceği bir üretim tesisinin inşaatına başlamayı planladığını söyledi. Şirket, Ruanda hükümeti ve Senegal’deki Institut Pasteur de Dakar ile bir mutabakat anlaşması imzaladı. Moderna da, Afrika Birliği’ne 110 milyon doza kadar COVID-19 aşısı sağlayacağını duyurdu. Anlaşma, ABD’nin dozlar için sıradaki yerini Afrika Birliği ile değiştirmeye karar vermesiyle mümkün oldu.
27 Ekim: Birleşmiş Milletler’in desteklediği halk sağlığı kuruluşu, İlaç Patent Havuzu Çarşamba günü ilaç şirketi Merck’ün, daha yoksul ülkelerdeki milyonlarca kişinin potansiyel olarak hayat kurtaran ilaca erişmesine yardımcı olmayı amaçlayan bir adım atarak, diğer ilaç üreticilerinin COVID-19 hapını üretmesine izin vermeyi kabul ettiğini açıkladı.
28 Ekim: Dünya Sağlık Örgütü, COVID-19’a karşı aşılamada Afrika’daki çabaları tehdit edebilecek şırınga sıkıntısı konusunda bir uyarı yayınladı. WHO, şırınga üretimini artırmak için ciddi önlemler alınmadığı takdirde Afrika ülkelerinin bir krizle karşı karşıya olduğunu bildirdi.
29 Ekim: ABD Gıda ve İlaç Dairesi, 5 ile 11 yaş arası çocuklar için Pfizer/BioNTech’in Corona virüsü aşısının acil kullanımına izin verdi.
30 Ekim: Meksika, 6 milyon doz AstraZeneca COVID-19 aşısı alacağını açıkladı. İngiltere de yıl sonuna kadar gelişmekte olan ülkelere 20 milyon doz daha aşı göndereceğini duyurdu.
1 Kasım: Pandeminin ikinci yılını doldurmasına kısa süre kala Johns Hopkins Üniversitesi verilerine göre dünya genelinde 5 milyon kişi Corona virüsü nedeniyle hayatını kaybetti. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Türkiye’de bugüne kadar Corona virüsü nedeniyle ölenlerin sayısı 70 bini geçti. Virüse yakalananların sayısı ise 8 milyonun üzerinde.
2 Kasım: Yunanistan, aşılanmamış vatandaşların hizmetlere erişmek için negatif bir COVID-19 testi göstermeleri şartı koydu. Ukrayna, sahte COVID-19 aşı sertifikalarının kullanımını ve üretimini suç kapsamına aldı. Yeni Zelanda, virüsün yayılması endişeleri nedeniyle kuzey bölgesini kapattı.
3 Kasım: Dünya Sağlık Örgütü, Hindistan’daki biyoteknoloji şirketi Bharat Biotech’in ürettiği Covaxin aşısının acil kullanımına onay verdi. Covaxin, bu onayı alan sekizinci COVID-19 aşısı oldu.
4 Kasım: İngiltere, Amerikan ilaç firması Merck’in geliştirdiği antiviral Covid-19 ilacına onay veren ilk ülke oldu. Novavax, COVID-19 aşısı için Dünya Sağlık Örgütü’ne acil kullanım onayı başvurusunu tamamladı.
5 Kasım: İlaç firması Pfizer, deneysel antiviral Covid-19 ilacının hastaneye yatış ve ölüm riskini yaklaşık yüzde 90 oranında azalttığını açıkladı. ABD’de şu anda Covid-19 tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar damar ya da enjeksiyon yoluyla uygulanıyor.
6 Kasım: Güney Kore, Pfizer’ın yeni COVID-19 hapından 70 bin kür satın alacağını duyurdu.
7 Kasım: Küresel COVID-19 vakaları 250 milyonu aştı.
8 Kasım: ABD, neredeyse iki yıldır ilk kez uluslararası seyahat kısıtlamalarını kaldırarak, belirli ülkelerden yolcuların ABD’ye havaalanları ve kara sınırlarından girmesine izin verdi. Başkan Joe Biden’ın 25 Kasım’da açıkladığı şartlara göre ziyaretçilerin tam olarak aşılanmış olması ve bazılarının yakın tarihli negatif bir Corona testi ibraz etmesi gerekiyor.
9 Kasım: Kanada, 18 yaş ve üstü yetişkinlerin, Pfizer/BioNtech aşısının güçlendirici üçüncü dozunu yaptırmalarına onay verdi.
10 Kasım: WHO ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin bir raporu, 2020’de 22 milyondan fazla çocuğun ilk kızamık aşısı dozunu kaçırdığını tespit etti. Bir önceki yıla göre 3 milyon daha fazla olan bu sayı, 20 yıl içinde kızamık aşısını kaçıran çocuklarda görülen en büyük artış. Artışın nedeni Corona virüsü pandemisi şartları.
11 Kasım: Türkiye’de 18 yaşından büyük olan kişilere üçüncü doz Corona virüsü aşılaması yapılmasına başlandı. Almanya’da son 24 saatte 50 bin 196 vaka tespit edildi. Bu veri, salgının başından bugüne kadar görülen en yüksek günlük vaka sayısı olarak kayıtlara geçti
12 Kasım: Avusturya, aşısızlar için sokağa çıkma yasağını onaylamayı planladığını açıkladı. Norveç, 18 yaş ve üstü herkese takviye dozları sunacağını, enfeksiyonları engellemek için de dijital kimlik uygulamasına geçileceğini duyurdu.
13 Kasım: ABD, son yedi gün içinde 9,5 milyon dozdan fazla COVID-19 aşısı uyguladı. Bu sayı 2021 Mayıs sonundan bu yana haftalık en yüksek aşılama olarak kayda geçti.
14 Kasım: COVID-19’a karşı en çok aşılanan ülkelerden biri haline gelen Avustralya’nın Ocak ayında 12 yaşın altındaki çocuklara aşı yapmaya başlayacağı açıklandı.
15 Kasım: Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Avrupa’da Corona enfeksiyonu vaka sayıları yüzde 55 oranında arttı. Almanya’da günlük vaka sayıları 40 binin üzerinde seyrederken Avusturya, Fransa, Hollanda ve İtalya, önlemleri yaygınlaştırmak için adımlar atıyor.
16 Kasım: Pfizer, geliştirdiği antiviral ilacın ruhsatını merkezi Cenevre’de bulunan İlaç Patent Havuzu’na (Medicines Patent Pool) vereceğini, böylelikle jenerik ilaç şirketlerinin 95 ülkede kullanılmak üzere Pfizer’ın Covid-19 ilacını üretebileceğini açıkladı. Bu 95 ülke, dünya nüfusunun yüzde 53’ünü oluşturuyor.
Avrupa Bir Kez Daha Salgının Merkez Üssü
17 Kasım: Çin’den başlayarak dünyaya yayılan Corona virüsü salgınının ilk merkezi olan Avrupa kıtası, 5’inci dalganın etkisi altına girerek, bir kez daha pandeminin merkez üssü oldu. Son dalganın etkisiyle, dünya genelinde 1-7 Kasım tarihleri arasında artan vakaların yüzde 60’ı, salgına bağlı ölümlerin de yüzde 55’i Avrupa’da kayıtlara geçti.
18 Kasım: Almanya’da kurulmakta olan yeni hükümet, Corona virüsü salgınının kontroldan çıkması nedeniyle bir dizi önlem kararı aldı. Federal Meclis’te bugün onaylanan önlem paketine göre, aşı olmayanların yaşam ve çalışma alanlarına bir dizi kısıtlamalar gelecek
19 Kasım: Amerika’da, son dozlarından altı ay sonra tüm yetişkinler için Pfizer ve Moderna aşılarının destekleyici dozlarına izin verdi.
20 Kasım: Corona virüsü enfeksiyonlarında artış kaydedilen Avrupa’da kısıtlamaları yeniden devreye girerken, yeni kurallara karşı tepkiler de büyümeye devam ediyor. Hollanda, Avusturya, Hırvatistan dahil Avrupa’da çeşitli ülkelerde büyük çaplı protestolar düzenlendi
21 Kasım: Dünya Sağlık Örgütü, küresel olarak 15-21 Kasım haftasında, önceki haftaya kıyasla vaka ve ölümlerde yüzde 6 artış olduğunu açıkladı. Yaklaşık 3,6 milyon doğrulanmış yeni vaka ve 51 den fazla ölümle haftalık artışların son bir aydır sürdüğü kaydedildi.
22 Kasım: ABD’de federal çalışanların yüzde 95’inin, aşılanmış olma ya da aşılarını tamamlama koşuluna uydukları, bu grubun bir bölümünün de dini veya tıbbi muafiyet taleplerinin sonuçlanmasının beklendiği açıklandı.
23 Kasım: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Mart ayına kadar Avrupa’da COVID-19’dan 700 bin kişinin daha ölebileceğini ve can kaybının toplamda 2 milyon 200 binin üzerine çıkarabileceğini bildirdi. WHO’nun belirlediği Avrupa bölgesinin içinde, Türkiye, Rusya ve diğer eski Sovyet cumhuriyetleri de yer alıyor.
24 Kasım: Artan COVID-19 vakaları nedeniyle tam kapanmaya geri dönen Avusturya’nın ardından Slovakya da tam kapanmaya hazırlanıyor. Ülkede son dönemde vaka sayılarında rekor düzeyde artışlar görülüyor.
25 Kasım: Güney Afrikalı bilimadamları yeni bir Corona virüsü varyantını tespit etti. Bilimadamları henüz çok az görülen varyantı ve olası etkilerini anlamaya çalışıyor. Bilimadamları düzenledikleri basın toplantısında B.1.1.529 adı verilen varyantın olağandışı mutasyonlara sahip olduğunu belirtti.
Yeni Corona Varyantı Hakkında Ne Biliyoruz?
26 Kasım: Yeni Corona virüsü varyantı üzerine yetkililer küresel çapta alarma geçti. Seyahat kısıtlaması kararlarının aceleye getirilmemesi uyarısı yapan Dünya Sağlık Örgütü, ”endişe uyandıran” olarak nitelediği yeni Corona virüsü varyantını Omicron olarak adlandırdı.
27 Kasım: İngiltere, Almanya ve İtalya’da yeni Omicron vakalarına rastlanırken, Hollanda’da da Güney Afrika’dan havayoluyla gelen ve Covid testleri pozitif çıkan 61 yolcunun bazılarında Omicron tespit edildi. Avustralya, Brezilya, Kanada, Japonya, Tayland, ABD, İngiltere, Avrupa Birliği gibi çok sayıda ülke ve bölgesel platform, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) “aceleci önlemler alınmaması” tavsiyesine rağmen Afrika’nın güneyindeki ülkelerinden seyahatlere kısıtlamalar getirdi.
28 Kasım: ABD Ulusal Alerji e Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Anthony Fauci, Amerikalılar’ın Omicron’la mücadeleye hazır olması gerektiğini söyledi; ancak henüz hangi adımların atılması gerektiğini ve yeni bir kapanmanın gerekip gerekmeyeceğini söylemek için erken olduğunu belirtti.
29 Kasım: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) haftaya, Corona virüsünün Omicron varyantının küresel çapta yayılmasının mümkün olduğu uyarısıyla başladı. Yeni varyantın bazı bölgelerde ciddi sonuçlara neden olabilecek vaka artışlarına yol açma riskine dikkat çeken örgüt, ‘‘Küresel risk çok yüksek olarak değerlendiriliyor’’ açıklaması yaptı
30 Kasım: Hollandalı sağlık yetkilileri, Corona virüsünün Omicron varyantının geçen hafta Güney Afrikalı yetkililerin Dünya Sağlık Örgütü’nü (WHO) haberdar etmelerinden günler önce Hollanda’ya ulaştığını açıkladı. RIVM Sağlık Enstitüsü, 19 ve 23 Kasım tarihlerinde alınan örneklerde Omicron varyantına rastlandığını bildirdi. WHO, Güney Afrika’nın Omicron varyantıyla ilgili ilk bildirimi 24 Kasım’da yaptığını kaydetmişti.
1 Aralık: Corona virüsünün yeni varyantı Omicron, 20’den fazla ülkede görülmesinin ardından ABD’ye ulaştı. Birçok ülke seyahat kısıtlamaları dahil çeşitli önlemleri devreye sokarken ABD’nin havayollarından, 8 Afrika ülkesine seyahat eden yolcuların isim ve irtibat bilgilerini talep ettiği bildirildi.ABD ve Almanya’dan Yeni Kısıtlama Planları
2 Aralık: Omicron en az 24 ülkeye yayıldı. İlk Omicron varyantı vakalarını rapor eden ülkeler arasına ABD ve Fransa’nın yanısıra Hindistan ve Finlandiya da katıldı. Fransız yetkililer, Ocak ayı sonunda Omicron’un Fransa’daki baskın Covid-19 varyantı haline gelebileceğini söyledi.
3 Aralık: İtalya’da aşı karşıtı 50 yaşındaki kişi bir sağlık çalışanı, Corona virüsü aşısını yapay bir kola yaptırtmaya çalıştı. Aşı olmadığı için işinden uzaklaştırılan sağlık çalışanının kullandığı protez kolun üzerindeki silikonun, gerçek deriye çok benzediği, ancak aşıyı yapan hemşirenin durumdan şüphelenerek kolun tamamını görmeyi talep etmesi üzerine gerçeğin ortaya çıktığı açıklandı.
4 Aralık: Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki Amerika’nın Sesi’ne (VOA) yaptığı açıklamada Biden yönetiminin Dünya Sağlık Örgütü’nün gelecekteki pandemilere karşı hazırlık ve mücadele yöntemlerini içeren yeni bir uluslararası anlaşma yapmasına destek verdiğini söyledi.
5 Aralık: Belçika’nın başkenti hükümetin uyguladığı Corona kısıtlamalarının protesto edildiği eylem şiddet olaylarına sahne oldu. Polis göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullanırken bazı göstericiler, polislere parke taşları ve havai fişek fırlattı.
6 Aralık: New York Belediye Başkanı Bill de Blasio, kentteki tüm özel sektör çalışanlarının zorunlu olarak aşı olması kararını aldıklarını açıkladı. Özel sektör çalışanlarının 27 Aralık tarihine kadar aşı yaptırmaları gerekiyor.
7 Aralık: ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Anthony Fauci, ilk bulguların, Corona virüsünün Omicron varyantının muhtemelen daha yüksek derecede bulaşıcılığa sahip olduğunu ancak daha hafif geçirildiğini gösterdiğini açıkladı.
8 Aralık: BioNTech ve Pfizer, ortak geliştirdikleri Covid-19 aşısının üç dozunun laboratuvar testlerinde yeni Corona virüsü varyantı Omicron’u etkisiz hale getirdiğini bildirdi. İki firma, gerektiği takdirde 2022 yılı Mart ayında aşının Omicron varyantına uygun özel versiyonunu hazır hale getirebileceğini kaydetti.
9 Aralık: İngiliz ilaç firması AstraZeneca’nın, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda ya da Corona virüsü aşılarının ağır yan etkiler gösterdiği kişilerde kullanılmak amacıyla geliştirdiği antikor kokteyline, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) onay verdi
10 Aralık: Dünyaya ilk Corona virüsü aşısını sunan Alman BioNTech firmasının kurucusu Uğur Şahin, hakkında aşı olmadığına dair sosyal medyada çıkan söylentilere yanıt verdi. Şahin LinkedIn hesabından yaptığı açıklamada üç doz aşılı olduğunu, fotoğraflı olarak açıkladı.
11 Aralık: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de 6 kişide Corona virüsünün Omicron varyantının tespit edildiğini açıkladı. Meclis Genel Kurulu’nda konuşan Koca, vakaların İstanbul’da ve İzmir’de tespit edildiği bilgisini verdi.
12 Aralık: Pan Amerikan Sağlık Örgütü’ne (PAHO) göre Latin Amerika nüfusunun yüzde 55’i iki doz aşısını oldu. Ancak Latin Amerika ve Karayipler’deki yirmi ülke, Dünya Sağlık Örgütü’nün bu yıl sonu için koyduğu nüfusun en az yüzde 40’ının aşılanması hedefine ulaşamayacak.
13 Aralık: İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ülkede Omicron varyantına bağlı olarak ilk kez bir hastanın yaşamını yitirdiğini açıkladı. Son verilere göre, başkent Londra’da yeni görülen vakaların yaklaşık yüzde 40’ını Omicron varyantı oluşturuyor.
14 Aralık: ABD’de vaka sayısı 50 milyonu, can kaybı 800 bini aştı. 2021’de 2020’den daha fazla Amerikalı Corona virüsünden hayatını kaybetti.
Kaynak: https://www.amerikaninsesi.com/a/kronoloji-2021-de-corona-virusu-salgini-/5774896.html