ARTIK VÜCUT YAĞLANMA ENDEKSİ VAR

Yayınlanma tarihi: 04 Ekim 2024

Vücut kitle endeksi (VKE), boy ve kilodan hesaplanan bir değerdir ve buna göre insanlar zayıf, normal, fazla kilolu, 1. derecede obez, 2. derecede obez, 3. derecede obez (morbit obez) diye sınıflandırılır.

Buna göre VKE ne kadar yüksekse başta kalp-damar hastalıkları olmak üzere kronik hastalık risklerinin de o kadar yüksek olduğu kabul edilir.

Hakikatte VKE bozuk bir saat gibidir.

Nasıl durmuş bir saat günde iki defa doğru zamanı gösterirse, VKE de sadece bazı kişiler için anlam taşıyabilir.

Boy ve kilodan hesaplanan VKE ile bir insanın sağlık riskleri hakkında tahmin yapmak çok yanıltıcıdır.

VKE çok yüksek olan bir sporcu buna göre son derecede sağlıksız çıkabilir.

Çünkü VKE vücut yağ miktarı ve bu yağın nerede toplandığını dikkate almaz.

Oysa bilhassa da kalp krizi, felç, damar tıkanıklıkları gibi hastalıkların riskini gösteren en önemli etken göbek yağlanmasıdır.

Göbek yağlanması yani göbek çevresinin genişlemesi o kişide karaciğer, pankreas yağlanması, kronik enflamasyon, oksidatif stres, insülin direnci olduğunu gösterir.

İşte bu saçma sapan VKE yerine göbek çevresi ve boydan hesaplanan yeni bir değer yaratıldı: Vücut yağlanma endeksi (VYE). İngilizce Body Roundness Index=BRI

Birçok araştırmada da VYE’ nin kalp-damar hastalıkları riskini çok daha doğru gösterdiği ortaya kondu.

2010’lu yıllarda Çin’de 45 yaş üstü yaklaşık 10.000 yetişkinin takip edildiği araştırma bunlardan biri.

Katılımcıların, VYE’ nin zaman içinde nasıl değiştiği ve bunun kalp sağlıkları üzerindeki etkisi analiz edildi.

Araştırmada, altı yıllık bir süre boyunca VYE değeri yüksek olan kişilerin kalp hastalığına yakalanma riskinin %163 arttığı hesaplandı.

Orta derecede VYE’ ne sahip olanlarda bile risk %61 artmıştı.

Daha yüksek ve artan VYE seviyelerinin, kan basıncı, kan şekeri ve kolesterol seviyeleri gibi diğer kalp sağlığı faktörleri hesaba katıldıktan sonra bile, artan kalp hastalığı, felç ve kalp krizi riskiyle önemli ölçüde bağlantılı olduğu tespit edildi.

Gelelim neticeye

VYE, VKE’ ye göre daha mantıklı bir değer olsa bile bir insanın sağlığı hakkında fikir beyan etmek için VKE’ ni de bu yeni piyasaya sürülen VYE’ ni de doğru bulmuyorum.

Nice göbekli insan çok ileri yaşlara kadar sağlıklı yaşayabilirken nice ideal değerlere sahip nice insan da kalp krizi, felç geçirebiliyor, erken yaşta ölebiliyor.

Burada iki önemli etken var:

BİR: Genetik yapı, yani Allah’ ın bize bahşettiği genler

İKİ: Başta beslenme, hareketlilik olmak üzere sağlıklı hayat tarzı unsurları.

Atalarınız gibi yiyip içiyorsanız, yeteri kadar hareketli iseniz, sigara alkol kullanmıyorsanız, uykunuz ve huzurunuz yerindeyse… mesele yok demektir.

Boş verin bu göz boyayıcı değerleri, keyfinize bakın.

Bu endeksler de borsa gibidir, iner de çıkar da, siz cebinizdeki paraya bakın.

NOT: İngilizce Body Roundness Index tabirini önce Vücut Yuvarlaklık Endeksi olarak çevirdim ama sonra yuvarlaklık yerine meseleyi daha iyi anlattığı için yağlanma demeyi tercih ettim. Aynı zamanda dilimizde yuvarlak olmayı başka manalara çekmeyi de önlemiş oldum. Allah affetsin, siz de tabii ki.

VYE hesaplama cetveli: https://www.omnicalculator.com/health/bri

Kaynak: https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/JAHA.124.034768

Makale: Body Roundness Index Trajectories and the Incidence of Cardiovascular Disease: Evidence From the China Health and Retirement Longitudinal Study

Body roundness index more accurate than BMI to measure obesity: Report