Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Akıllı telefonlarımız elimizden düşmüyor. Günün her anında sosyal medya, haber akışları, mesajlar, bildirimler…

Sürekli çevrimiçi olmak modern hayatın adeta kuralı haline geldi. Ama acaba bu sürekli bağlantı gerçekten bize iyi mi geliyor?

PNAS Nexus dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmada bu soruya cevap arandı.

Sonuç oldukça ilginç: Akıllı telefonda mobil interneti kapatmak, dikkati güçlendiriyor, ruh sağlığını iyileştiriyor ve mutluluk hissini artırıyor.

Çalışma ortalama yaşları 32 olan 467 gönüllü üzerinde yapıldı. Katılımcılar 4 hafta boyunca izlendi.

Telefonlarına kurulan bir uygulama sayesinde mobil internet engellendi. Ancak arama ve SMS kullanılmaya devam ettiler. Bilgisayar ya da Wi-Fi üzerinden internete girmelerine izin vardı.

Katılımcılar iki gruba ayrıldı. Bir grup ilk 2 hafta engelli, sonraki 2 hafta normal kullanıma geçti. Diğer grup ise tersini yaptı.

Katılımcıların hepsi bu programa tam olarak uyamadı. Çalışmaya gönüllü olan kişiler zaten “telefon kullanımını azaltmak istiyorum” diyenlerden oluşuyordu.  İnternet tamamen kapanmadı; bilgisayardan veya Wi-Fi’dan erişim devam etti. Yani bu tam bir dijital detoks değildi.

Katılımcıların dikkat seviyeleri, ruh sağlıkları ve öznel mutlulukları düzenli olarak ölçüldü.

Çalışmanın sonuçları

🔴Mutluluk arttı: Katılımcılar, internet engeli dönemlerinde kendilerini daha huzurlu, daha mutlu ve daha memnun hissettiklerini söyledi.

🔴Ruh sağlığı güçlendi: Kaygı ve depresyon belirtilerinde anlamlı azalmalar görüldü.

🔴Dikkat toplama yeteneği iyileşti: Sürekli dikkat gerektiren bilgisayar testlerinde performans yükseldi.

🔴 Daha da önemlisi: Katılımcıların %9′ i en az bir alanda (mutluluk, ruh sağlığı veya dikkat) iyileşme yaşadı.

📌İnsanlar mobil internete erişemediklerinde, yüz yüze sosyalleşmeye, egzersiz yapmaya ve tabiatta vakit geçirmeye daha fazla zaman harcadılar.

Kim daha fazla fayda gördü?

“Bir şeyleri kaçırma korkusu (FOMO)” yüksek olan kişiler, internetsiz dönemde daha fazla rahatladı ve mutlu oldu.

Dikkat eksikliği eğilimi olanlar (ADHD belirtileri taşıyanlar), dikkat becerilerinde daha belirgin iyileşme yaşadı.

İyileşmenin sebebi

Araştırmacılar, bu iyileşmenin birkaç sebebi olabileceğini düşünüyor:

⏺ Daha fazla çevrimdışı zaman: İnsanlar yüz yüze etkileşimlere, hobilere ve dışarıya daha çok vakit ayırdı.

⏺ Medya tüketiminin azalması: Sosyal medya ve video akışında geçirilen süre düştü.

⏺ Sosyal bağlılık arttı: Gerçek ilişkiler ön plana çıktı.

⏺ Kendi üzerinde kontrol hissi: İnsanlar telefonun değil, kendilerinin kontrolü hissetti.

⏺ Uyku biraz uzadı: Daha az ekran süresi, daha iyi uykuya da katkı sağladı.

Gelelim neticeye

Sabah uyandın. Elin refleksle telefona gitti. Bildirim yok. Sosyal medya yok. İnternet yok.

İlk anda “eyvah, bağlantım kesildi” diye bir boşluk hissedebilirsin. Ama birkaç saat sonra fark ediyorsun: Zihnin daha berrak, dikkatin daha yerinde, ruh hâlin daha iyi.

Telefonu biraz olsun internetsiz bırakmak bile zihnimize ve ruhumuza iyi geliyor.

◾ Akşam belli bir saatten sonra mobil veriyi kapatın.

◾Tatillerde “telefonsuz zaman dilimleri” belirleyin.

◾ Bildirimleri sınırlayın ve telefonu sadece ihtiyaç olduğunda kullanın.

◾Günün kısa bir bölümünde tamamen çevrimdışı kalmayı alışkanlık haline getirin.

Belki de mutluluğun sırrı, cebimizde taşıdığınız o küçücük cihazı ara sıra “sessize almakta” gizlidir.

Kaynak: https://academic.oup.com/pnasnexus/article/4/2/pgaf017/8016017?login=false

Makale: Blocking mobile internet on smartphones improves sustained attention, mental health, and subjective well-being

Siz de yorumunuzu paylaşın: